Nông nghiệp tạo động lực cho du lịch Mộc Châu

Xứ sở của bò sữa và chè

Mộc Châu là cao nguyên rộng lớn, có khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng tốt, phù hợp cho nhiều loại cây trồng sinh trưởng. Nhắc đến Mộc Châu, không thể không nói đến bò sữa và chè - hai ngành hàng chủ lực của vùng. Hiện nay, Mộc Châu có hơn 2.000ha chè. Cây chè đã được trồng trên cao nguyên Mộc Châu từ năm 1958. Đến nay, cuộc sống của người dân gắn bó với cây chè đã dần ổn định.

Bò sữa cũng được đưa vào chăn nuôi tại Mộc Châu từ năm 1958. Hiện toàn vùng có hơn 25.000 con, mang lại thu nhập ổn định, giúp nhiều hộ dân làm giàu bền vững.

Những năm gần đây, Mộc Châu còn mở rộng sản xuất cây ăn trái, rau và hoa chất lượng cao. Việc này được triển khai đồng bộ, tận dụng tối đa lợi thế tự nhiên.

Thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TU ngày 21/1/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Sơn La về phát triển nông, lâm nghiệp và thủy sản tập trung, bền vững, ứng dụng công nghệ cao đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Đảng bộ huyện Mộc Châu (nay là Đảng bộ thị xã Mộc Châu) đã xây dựng Đề án số 01-ĐA/HU ngày 15/3/2021 về ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp và phát triển nông nghiệp hữu cơ đến năm 2025.

 Đề án đặt mục tiêu đưa công nghệ cao và sản xuất hữu cơ vào nông nghiệp, hướng đến phát triển bền vững và nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp địa phương.

Với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền, sau 3 năm thực hiện, Đề án đã tạo sự chuyển mình mạnh mẽ trong nông nghiệp trên cao nguyên, nhất là tư duy sản xuất của các doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân từ sản xuất thủ công sang ứng dụng công nghệ cao và phát triển nông nghiệp hữu cơ. Về Mộc Châu hôm nay, những câu chuyện về các hợp tác xã, nông dân thu tiền tỷ ngày càng xuất hiện nhiều, là minh chứng rõ nét cho sự thay đổi quan trọng này.

Đào tạo, tập huấn sẽ “cầm tay chỉ việc”

Trong thực tiễn, khi áp dụng nông nghiệp công nghệ cao và phát triển nông nghiệp hữu cơ, bà con đã thấy rõ giá trị vượt trội của sản phẩm. Những sản phẩm này không chỉ dễ tiêu thụ mà còn luôn trong tình trạng cung không đủ cầu và có giá trị kinh tế cao. Điều đó cho thấy sự khác biệt rõ rệt của nông nghiệp công nghệ cao và nông nghiệp hữu cơ trong việc nâng cao hiệu quả kinh tế.

Mặc dù đã có đề án và nhiều giải pháp thúc đẩy nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ nhưng vẫn còn không ít rào cản và thách thức.

Thứ nhất, chi phí đầu tư để sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, theo hướng công nghệ cao hay hữu cơ là rất lớn, gây khó khăn cho nhiều hộ nông dân.

Thứ hai, trình độ canh tác của bà con còn chênh lệch giữa các khu vực. Ở các vùng trung tâm, việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ khá thuận lợi nhưng tại vùng sâu, vùng xa hay khu vực đặc biệt khó khăn, khả năng tiếp cận công nghệ của bà con còn hạn chế. Đây là trở ngại đáng kể.

Thời gian tới, cùng với các chính sách hỗ trợ của tỉnh, địa phương sẽ tiếp tục tạo điều kiện để bà con có cơ hội tiếp cận và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất.

Đồng thời, chú trọng hơn nữa công tác đào tạo và tập huấn nhằm nâng cao trình độ canh tác, giúp bà con không chỉ chủ động áp dụng công nghệ mà còn nâng cao ý thức trong sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, đảm bảo chất lượng và giá trị sản phẩm.

Chúng tôi xác định rằng, trong quá trình đào tạo, tập huấn và chuyển giao khoa học kỹ thuật, phương pháp "cầm tay chỉ việc" là rất quan trọng, giúp bà con dễ dàng tiếp cận và ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn. Thời gian tới, việc hướng dẫn trực tiếp sẽ tiếp tục được chú trọng nhằm hỗ trợ nông dân ứng dụng công nghệ tiên tiến để tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Kết hợp hiệu quả giữa nông nghiệp và du lịch

Bên cạnh việc phát triển nông nghiệp để tạo ra những sản phẩm có giá trị trên thị trường, những năm gần đây, Mộc Châu đã tận dụng lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng và đất đai để đẩy mạnh kết hợp giữa nông nghiệp và du lịch.

Nông nghiệp đang trở thành một trong những lĩnh vực tương hỗ quan trọng nhất cho phát triển du lịch tại Mộc Châu. Hiện nay, Mộc Châu đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là “Khu du lịch Quốc gia”.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ và cả những năm trước đó, chúng tôi đã xác định rõ mục tiêu làm thế nào để nông nghiệp có thể hỗ trợ phát triển du lịch và ngược lại, thông qua du lịch nâng cao giá trị cho sản phẩm nông nghiệp.

Thực tiễn đã chứng minh hiệu quả của định hướng này. Mộc Châu đã khai thác thành công các sản phẩm nông nghiệp, các vườn cây ăn trái để phục vụ du lịch, đặc biệt vào các mùa hoa.

Chẳng hạn trong mùa hoa mận vừa qua, chỉ trong 3 tháng đầu năm 2025, Mộc Châu đã đón hơn 1 triệu lượt khách du lịch với doanh thu xã hội đạt hàng nghìn tỷ đồng. Đây là minh chứng rõ nét cho sự tương hỗ giữa nông nghiệp và du lịch.

Không chỉ dừng lại ở mùa hoa, vào mùa quả, Mộc Châu còn tổ chức các lễ hội nông nghiệp, tiêu biểu như lễ hội hái quả, thu hút đông đảo du khách đến trải nghiệm. Thông qua các lễ hội này, sản phẩm nông nghiệp địa phương không chỉ được quảng bá mà còn nâng cao đáng kể giá trị thương mại.

Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục tìm giải pháp để khai thác tối đa tiềm năng nông nghiệp phục vụ du lịch. Các mô hình vườn trải nghiệm, vườn du lịch sẽ được nhân rộng, giúp du khách có cơ hội khám phá nông nghiệp qua từng mùa.

Trăn trở đào tạo nguồn nhân lực

Một trong những vấn đề mà chúng tôi trăn trở hiện nay là đào tạo nguồn nhân lực, hướng đến mô hình kết hợp giữa nông nghiệp và du lịch. Làm thế nào để nông dân không chỉ sản xuất mà còn có thể trở thành những hướng dẫn viên du lịch, giới thiệu sản phẩm và hỗ trợ du khách trải nghiệm. Nếu làm tốt, sự kết hợp này sẽ mang lại hiệu quả bền vững, góp phần nâng cao giá trị của cả hai ngành.

Nhu cầu lao động tại Mộc Châu rất lớn, dẫn đến tình trạng khan hiếm lao động, đặc biệt là lao động chất lượng cao. Để giải quyết vấn đề này, Thị xã đã tiếp nhận hàng nghìn lao động từ các địa phương khác, đồng thời đang xây dựng kế hoạch dài hạn nhằm đảm bảo nguồn nhân lực ổn định.

Hàng năm, vào tháng 3 hoặc 4, Mộc Châu tổ chức ngày hội việc làm nhằm tạo cơ hội kết nối giữa người lao động và các doanh nghiệp. Sự kiện này đặc biệt hướng đến thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, người sau cai nghiện, mãn hạn tù tái hòa nhập cộng đồng, cùng với học sinh các trường THPT.

Đối với khối THPT, các em có thể tiếp cận trực tiếp với các doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và nhận được cam kết tuyển dụng sau khi tốt nghiệp hoặc hoàn thành chương trình đào tạo nghề.

Chương trình ngày hội việc làm được tổ chức hàng năm không chỉ giúp người lao động và học sinh tiếp cận doanh nghiệp mà còn mở ra cơ hội việc làm ngay sau khi đào tạo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Mộc Châu có lợi thế mùa nào thức nấy, vì vậy du khách đến đây vào bất kỳ thời điểm nào trong năm cũng có thể trải nghiệm những sản phẩm du lịch độc đáo trên những đồi chè bát ngát, những đồng cỏ xanh mướt, các vườn cây ăn trái trĩu quả và các mùa hoa rực rỡ.

Ngoài ra, chúng tôi đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào phát triển giống hoa lan hồ điệp bởi không chỉ có giá trị kinh tế cao mà còn góp phần tạo điểm nhấn cho du lịch địa phương.