Những năm gần đây nghề nuôi cá chép cảnh (gọi là cá chép Koi) phát triển rất sôi động, nó không chỉ là bộ môn nghệ thuật, tạo niềm vui mà còn mang lại những khoản lợi nhuận khổng lồ đối cho người dân Nhật Bản.
Cá chép Koi (tên khoa học Cyprinus carpio) thuộc họ Cyprinidae, chi Cyprinus là loài cá được thuần hóa, lai tạo để nuôi làm cảnh, có nguồn gốc từ Trung Quốc. Chúng có quan hệ họ hàng gần với cá vàng nên cách nuôi cũng khá giống với nuôi cá vàng. Cá chép Koi có các hình xăm trên thân được người Nhật coi là điềm may mắn. Tại Nhật, cá chép cảnh có 2 gam màu chủ đạo là đỏ và trắng được tôn vinh và mua bán rộng rãi.
Để tạo được giống cá đẹp từ năm 1950, Nhật Bản đã cử các chuyên gia đến Mỹ để học cách nhân giống và cách nuôi. Cá chép do người Nhật lai tạo có nhiều màu sắc độc đáo nên rất đắt, có tên gọi chung là "cá chép Nhật" hay Nishikigoi, dịch ra tiếng Việt là cá chép nhiều màu sắc. Cá còn có thêm tên gọi mới là Koi (tình yêu). Do cá Koi của Nhật thuộc loại xuất sắc, đắt và nổi tiếng, nên người Nhật đã tự đặt ra những quy cách về gam màu, để phân biệt từng chủng loại, được chia ra làm 2 loại chính là Koi chuẩn và Koi bướm.
Koi chuẩn có hình dáng giống như cá nguyên thủy, nhưng được pha trộn nhiều màu sắc rất đẹp, nhóm cá này chỉ thật sự đẹp khi được nuôi ở ao. Koi bướm khác với cá nguyên thủy, vây và đuôi dài, khi bơi nhìn uyển chuyển rất đẹp, nên có thể nuôi được ở cả ao và hồ cảnh. Koi bướm còn có những tên gọi khác như “cá chép vây dài” hoặc “cá chép rồng”.
Hiện nay, không riêng gì Nhật Bản mà các nước châu Âu, châu Á cũng biết cách lai tạo giống Koi, nhưng các mảng màu và màu sắc thì khó sánh được với Koi của Nhật. Màu sắc của Koi Nhật rất rực rỡ và có đường biên sắc nét, các mảng màu lớn và đều ở hai bên hông (khi nhìn từ trên xuống, dọc theo sống lưng). Riêng loại Butterfly Koi của Nhật thì vây và đuôi rất dài (có khi bằng 2/3 thân) và màu thì phủ kín đuôi…
Thời gian gần đây xuất hiện giống Koi có màu óng ánh như kim tuyến, nhưng chỉ có trên 2 màu là trắng và vàng mà người Nhật gọi là Kinginrin. Trước đây, cá chép Koi được xác nhận là chiều dài có thể tới 2 m, có thể sống tới 230 năm, rồi suy giảm dần tuổi thọ theo các thế hệ. Người ta cho rằng, phần lớn cá Koi hiện nay, có thể dài tới 1m và tuổi thọ từ 40 - 60 năm tuổi. Nếu cá Koi được nuôi ở ao thì đến năm thứ 8 có thể chiều dài tối đa của cá đạt đến 1 mét.
(Thông tin chi tiết xin theo dõi trên Báo NNVN số 31 ra ngày 14/2/2011)
