Nhà văn Nguyễn Trương Quý năm nay 45 tuổi.
Nhà văn Nguyễn Trương Quý vốn được đào tạo kiến trúc sư, nhưng lại lựa chọn đi theo con đường viết văn và vẽ tranh. Nhà văn Nguyễn Trương Quý đặc biệt say mê về đề tài Hà Nội, nơi anh đang sinh sống và sáng tác.
Nhà văn Nguyễn Trương Quý từng có những cuốn sách viết về Hà Nội được công chúng yêu thích như “Tự nhiên như người Hà Nội”, “Hà Nội là Hà Nội”, “Còn ai hát về Hà Nội”, “Một thời Hà Nội hát - Tim cũng không ngờ làm nên lời ca”, “Hà Nội bảo thế là thường”...
Với cuốn sách Triệu dấu chân qua những cửa ô” vừa được ra mắt tại Vườn hoa Lý Thái Tổ- Hà Nội ngày 7/10, nhà văn Nguyễn Trương Quý thổ lộ: “Hà Nội có nhiều cửa ô, tôi chọn biểu tượng này vì lẽ chúng là tên gọi gợi nhớ ngay đến Hà Nội, và cửa ô trong tâm tưởng là những lối nhập thành, tìm hiểu những câu chuyện của đời phố. Trên hành trình ấy, những chuyến tàu xe theo dọc dài lịch sử cận và hiện đại lại chở những nhân vật văn hóa.
Mỗi người trong số họ cũng có cuộc hành trình riêng, nhưng đều đi trên một chuyến chuyển dịch lớn của xã hội Việt Nam trong thế kỷ nhiều biến động. Những nhân vật tôi chọn viết về là những người khách của một khoang riêng trên chuyến tàu, họ có thể gây chú ý ở số ghế quá đặc biệt nhưng cũng có khi lặng lẽ lướt qua lối đi. Phần lớn cuộc di chuyển lại tựa như một chuyến du ngoạn chậm rãi vòng quanh Hà Nội, người lên người xuống, có người đi mang theo hình bóng một thời không quay trở lại, có người lên lại nhắc nhở về quá khứ dưới một dáng vẻ mới”.
Cuốn sách "Triệu dấu chân qua những cửa ô" của nhà văn Nguyễn Trương Quý.
Du khảo “Triệu dấu chân qua những cửa ô” trình bày những quan sát, trong khoảng một trăm năm qua, những đường đi lối lại của của người Hà Nội, những phương tiện họ sử dụng, những chốn ở và đi quen thuộc cả trong đời thường và trong vọng tưởng. Và trong cuộc đi lại mải miết ấy, theo vòng quay lịch sử, không gian và sự vật đổi thay, kéo theo sự đổi thay của tâm tình người Hà Nội.
Đấy có thể là sự phôi pha của những cửa ô trước sự phát triển của đô thị mới, mà theo nhà văn Nguyễn Truowg Quý: “Người Việt cũng mau chóng hấp thụ những hình thái mới, với họ ngã tư và cột đèn trở thành cặp bài trùng mới cho đô thị, thay cho những bến sông và cửa ô. Ngay chính những cửa ô cũng trở thành các ngã tư, ngã năm khi những đoạn tường lũy bị bạt thấp dần trở thành đường đi. Người Hà Nội đã quen với những ngã năm Chợ Dừa, ngã tư Đại Cồ Việt, ngã tư Cầu Dền mà dần quên hình ảnh các cửa ô từng hiện diện cho đến cuối thế kỷ 19. Phạm vi của những khu phố lan dần ra xa hơn những cửa ô, theo những tuyến đường tàu điện về các ngả”.
Khi tìm hiểu những không gian, sự vật, sự kiện, nhân vật trong câu chuyện đi lại này, nhà văn Nguyễn Trương Qúy luôn đào sâu xuống dưới những mô tả bề mặt, những con số khô khan, để đưa ra những nhận xét, phán đoán sâu sắc, thú vị hoặc gây bất ngờ. Điều ấy làm cho cuốn sách một mặt có sức nặng của khảo cứu, mặt khác không thiếu đi sự duyên dáng, nhịp nhàng, thơ mộng của văn chương. “Tiếng leng keng không thay đổi qua năm tháng đã giúp việc hồi cố chồng lấn hai thời Pháp thuộc và bao cấp. Nó khiến người thời bao cấp và cả hậu bao cấp vẫn như được đồng hội đồng thuyền với người thời Pháp thuộc. Nó mỹ hóa ký ức của họ. Họ nhớ tàu điện là nhớ năm tháng nhọc nhằn, để rồi bồi đắp một ý niệm về vẻ đẹp khổ hạnh mà giờ đây lại thành của hiếm”
“Triệu dấu chân qua những cửa ô” là cuốn sách đầu tiên vẽ chân dung Hà Nội qua những bước chân đi về. Cuốn sách là một cuộc lãng du chầm chậm theo cả hai chiều không gian - thời gian, hấp dẫn bởi vị sâu lắng ngậm ngùi pha lẫn nét hài hước ý nhị, bởi cho ta nhận thức về việc ta có kết nối gì với quá khứ và vì sao ta ở đây.
Nhà văn Nguyễn Trương Quý nhận giải thưởng "Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội" năm 2019.
Năm nay 45 tuổi, nhà văn Nguyễn Trương Quý từng được trao giải thưởng “Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội” năm 2019. Bây giờ, với ““Triệu dấu chân qua những cửa ô”, nhà văn Nguyễn Trương Quý tiếp tục khám phá vẻ đẹp mảnh đất Thăng Long ngàn năm văn hiến: “Tôi lấy khoảng thời gian ước định một trăm năm là vì có ý tìm một sự đối chiếu giữa hôm nay, thập niên thứ hai của thế kỷ 21 với những năm đầu thế kỷ 20.
Thay vì cố gắng tạo ra ấn tượng về một quá khứ chân xác kiểu duy vật thuần túy, tôi tìm cách trả lời cho những thắc mắc của chính mình về một sự tiếp biến các biểu tượng và hành vi văn hóa ở Hà Nội nói riêng và xã hội Việt Nam nói chung bằng cách thử vẽ ra hành trình chuyển động của những điều đó trong liên thông văn bản văn học và văn hóa chung”.
