Bệnh viện Hồi sức Covid-19 TP.HCM được thiết lập tại cơ sở 2 Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM (TP Thủ Đức). Đây là nơi điều trị bệnh nhân ở tầng 3 (nặng nhất) của tháp điều trị Covid-19 ba tầng. Ảnh: Luynh Biển.
6 tháng khốc liệt, không bao giờ quên
Tại TP.HCM đợt dịch thứ 4 xảy ra bắt đầu vào cuối tháng 4/2021 với ca đầu tiên được ghi nhận tại quận Bình Tân, có tiếp xúc với F0 từ Hà Nam. Sau đó, ngày 18/5, TP.HCM phát hiện hai ca nhiễm cộng đồng tại quận 7 và Thủ Đức, làm việc chung tại một công ty kiểm toán, nhiễm biến chủng Delta.
Đến ngày 27/5, Bệnh viện Nhân dân Gia Định phát hiện cùng lúc 3 trường hợp dương tính SARS-CoV-2 đến khám bệnh, từ ba trường hợp này truy vết, điều tra dịch tễ cho thấy ba trường hợp liên quan đến chùm ca tại “Hội truyền giáo Phục Hưng” quận Gò Vấp. Từ đó, truy vết ra những chùm ca khác, số ca tăng nhanh.
Trong tháng 5/2021 số ca mắc Covid-19 mới ở TP.HCM ở mức độ 1 thì sang tháng 6/2021, số ca mắc Covid-19 ở TP.HCM tăng lên mức độ 2; đến tháng 7/2021 ở cấp độ 3; đến tháng 8/2021 ở cấp độ 4.
TP.HCM trải qua bốn đợt giãn cách xã hội liên tục. Từ ngày 31/5, TP.HCM bắt đầu thực hiện Chỉ thị 15 trên toàn TP và Chỉ thị 16 tại quận Gò Vấp và phường Thạnh Lộc (quận 12). Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh tiếp tục gia tăng, do đó từ ngày 19/6 đến 14/8, TP.HCM tiếp tục thực hiện Chỉ thị 16 trên toàn TP. Cao điểm nhất, thực hiện Chỉ thị 16+ từ ngày 6/8. Đỉnh dịch của TP.HCM kéo dài trong hai tháng là từ tháng 7 đến tháng 9.
Trong đợt dịch Covid-19 lần thứ 4, TP.HCM đã triển khai xét nghiệm bóc tách F0, thành lập Trung tâm điều phối xét nghiệm virus SARS-CoV-2 ngày 4/7, huy động các lực lượng lấy mẫu xét nghiệm từ Bộ Y tế, Bộ Quốc Phòng, các tỉnh thành phố và quận huyện. Trong tháng 7, có 1.533 đội lấy mẫu xét nghiệm, đến tháng 9 thêm 6.000 người, đồng thời tăng từ 22 lên 59 phòng xét nghiệm khẳng định PCR. Hướng dẫn người dân tự lấy mẫu xét nghiệm dưới sự giám sát của nhân viên y tế. Từ ngày 23/8 đến ngày 28/9 tầm soát diện rộng đối với người dân tại vùng nguy cơ cao.
TP.HCM bắt đầu chiến dịch tiêm chủng vacxin phòng Covid-19 từ ngày 8/3. TP đã tiếp nhận 10.917.000 liều vacxin từ Bộ Y tế, 5 triệu liều vacxin VeroCell từ nguồn tài trợ. Tính đến ngày 31/10, TP.HCM đã tiêm được 13.332.473 liều, trong đó mũi 1 là 7.608.475, mũi 2 là 5.723.998.
Trước ngày 27/4, TP.HCM có 5 bệnh viện điều trị F0 với 970 giường và 42 giường ICU. Khi tình hình dịch Covid-19 phức tạp, số ca tăng nhanh, TP đã mở rộng thêm 95 bệnh viện điều trị Covid-19 trong đó chuyển đổi công năng của 54 bệnh viện, thành lập thêm 36 bệnh viện dã chiến và 201 cơ sở cách ly F0.
“Tại thời điểm cao nhất của đợt dịch lần thứ 4, TP có 104.000 giường ở cả ba tầng, trong đó 4.600 giường ICU, 8.128 bác sĩ, 15.914 điều dưỡng, 1.500 kỹ thuật viên và hộ lý tham gia công tác chăm sóc F0”, TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho hay.
Theo bác sĩ Châu, việc triển khai mô hình điều trị F0 qua mô hình điều trị tháp ba tầng để phân mức độ nặng của bệnh nhân, phối hợp song song với việc tổ chức cách ly F0 tại nhà là một trong những chiến lược mà TP đối phó với đợt dịch vừa qua. Từ đó, làm giảm tải cho hệ thống điều trị, giúp chăm sóc tốt hơn cho người bệnh….
Phát biểu tại Hội nghị sơ kết về công tác phòng chống dịch Covid-19 vào cuối tháng 10 vừa qua, PGS.TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết, đã có hơn 80.000 cán bộ y tế tham gia chống dịch trên địa bàn TP.HCM suốt 6 tháng qua, trong đó có 55.000 nhân viên y tế của các bệnh viện trực thuộc Sở Y tế, khối y tế tư nhân, y tế bộ ngành đóng trên địa bàn TP và gần 25.000 cán bộ y tế đến hỗ trợ TP.HCM chống dịch từ khắp nơi trên cả nước. Có thể nói đây là sự huy động lớn nhất trong lịch sử chưa từng có của ngành y tế để tham gia cuộc chiến khốc liệt nhất trong lịch sử.
Dịch Covid-19 lần thứ 4 bùng phát tại TP.HCM đã khiến một đô thị nhộn nhịp, sôi động, “miền đất hứa” với mong muốn đổi đời của nhiều người dân tỉnh, nay lại muốn "trốn chạy" khỏi nơi đây. TP trở lên lên yên ắng, ảm đạm đến không thể tin. Hàng loạt các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, trung tâm thương mại, trường học... phải tạm đóng cửa.
Đến nay, tình hình dịch Covid-19 TP tương đối ổn, sau 6 tháng, TP.HCM đang dần "hồi sinh" với sự nỗ lực của toàn hệ thống chính trị, người dân TP nhằm từng bước thích ứng an toàn dịch bệnh trong tình hình mới, phát triển kinh tế xã hội xứng tầm với vị thế là "đầu tàu kinh tế của cả nước".
“Tất cả đã cùng trải qua thời gian khốc liệt, đau thương cùng những mất mát rất lớn chưa từng có trong lịch sử, TP.HCM đã trải qua những giờ phút không bao giờ quên", ông Tăng Chí Thượng nhận định.
Từ ngày 1/10, dịch bệnh Covid-19 tại TP.HCM đã bắt đầu có những chuyển biến tích cực. Hiện số ca mắc Covid-19 mới, ca bệnh nặng và tử vong đã giảm rõ rệt; số ca phải thở máy giảm; số người ra viện cao hơn nhập viện mỗi ngày. Có khoảng 60% F0 đang chăm sóc cách ly tại nhà và 30% F0 đang điều trị tại các bệnh viện, cơ sở cách ly tập trung.
"Đỉnh dịch ở TP.HCM đã kéo dài hơn hai tháng, đó là thời gian rất nặng nề đối với hệ thống ngành y tế nói riêng và toàn TP.HCM nói chung. Đỉnh điểm có ngày TP.HCM ghi nhận 340 trường hợp tử vong Covid-19. Có thể khẳng định, TP.HCM đã vượt qua đỉnh dịch.
Nhìn lại công tác chống dịch Covid-1 thời gian qua, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết, qua những kinh nghiệm cũng như hỗ trợ chi viện từ Trung ương, công tác phòng, chống dịch của TP.HCM đã đi đúng hướng, tạo tiền đề cho việc kiểm soát dịch bệnh trong thời gian tiếp theo, sớm đưa TP.HCM trở lại trạng thái bình thường mới.
Theo Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, thành quả hôm nay là sự đồng lòng đóng góp của mỗi người dân TP, là sự chỉ đạo quyết liệt sâu sát của Chính phủ, Bộ Y tế, lãnh đạo TP, đã lo lắng từ cái nhỏ nhất của người dân, huy động và hỗ trợ nguồn lực kịp thời cho ngành y tế. Từ việc tìm cơ sở hạ tầng để hình thành các bệnh viện dã chiến, tổng cộng có 16 bệnh viện dã chiến với hơn 37.000 giường bệnh, chiếm hơn 57% điều trị Covid-19 trong thời gian qua.
Đến nay, các bệnh viện dã chiến đã điều trị hơn 180.000 bệnh nhân. Việc đầu tư bệnh viện dã chiến trong thời gian ngắn đã mang lại hiệu quả. Bên cạnh đó, TP cũng trang bị nguồn cung cấp Oxy tại các bệnh viện, trước dịch có 2.000 giường Oxy, sau đó tăng lên 13.000 giường có oxy. Đồng thời, bổ sung hàng loạt trang thiết bị, vật tư y tế cho công tác xét nghiệm chẩn đoán, công tác điều trị…
Bộ Tư lệnh TP.HCM thực hiện nhiệm vụ chăm lo hậu sự, bàn giao tro cốt người tử vong vì Covid-19 cho thân nhân, gia đình người mất. Ảnh: Luynh Biển.
Ngành y tế TP nhận được sự hỗ trợ kịp thời chi viện nguồn nhân lực lớn chưa từng có của Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an. Riêng Bộ Quốc phòng có đợt huy động lực lượng nhiều nhất trong hơn 40 năm qua lên đến gần 190.000 người, trong đó Bộ Tư lệnh TP.HCM đã huy động trên 36.000 cán bộ, chiến sĩ... tham gia nhiều hoạt động, đặc biệt là thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận, xử lý thi hài, khâm liệm, hỏa táng, chăm lo hậu sự, vận chuyển và bàn giao tro cốt người tử vong vì Covid-19 cho thân nhân, gia đình người mất.
Gần 29.000 người là lực lượng vũ trang của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, các "chiến sĩ áo trắng", sinh viên y khoa của nhiều đơn vị trong cả nước cùng với các lực lượng thanh niên xung phong, tình nguyện viên và các tổ chức, cá nhân thiện nguyện đã âm thầm lặng lẽ suốt ngày đêm lặn lội đến từng ngõ hẻm, nhiều tu sĩ tín đồ các tôn giáo cũng xung phong ra tuyến đầu, chung tay góp sức trị bệnh, chăm sóc cứu từng người bệnh, mang từng túi thuốc, từng túi an sinh để hỗ trợ người dân...
"Các “chiến sĩ áo trắng” từ nhiều chuyên ngành khác nhau, từ nhiều tỉnh thành khác nhau đã cùng đến, cùng sống, cùng làm việc, cùng chiến đấu hết mình với nhân viên ngành y tế TP.HCM và nhiều sự hỗ trợ từ các cá nhân, tổ chức thiện nguyện…”, ông Thượng bày tỏ.
Tầm soát xét nghiệm bóc tách F0 trong cộng đồng. Ảnh: Nguyễn Thủy.
TP.HCM thực hiện chiến dịch tiêm chủng mở rộng vacxin phòng Covid-19 lớn nhất lịch sử. Ảnh: Nguyễn Thủy.
9 mô hình giúp ngành y tế TP.HCM từng bước kiểm soát dịch
- Tháp 3 tầng điều trị.
- Chăm sóc F0 tại nhà.
- Mô hình trạm y tế lưu động.
- Mô hình tư vấn F0 từ xa "1022" của Hội Y học TP.HCM.
- Mô hình hoán cải xe vận chuyển hành khách, taxi thành xe vận chuyển người bệnh.
- Mô hình chăm sóc F0 dựa vào cộng đồng.
- Mô hình "bệnh viện chị em": Các bệnh viện lớn, Trung ương được giao nhiệm vụ tập huấn, đào tạo và hỗ trợ chuyên môn cho bệnh viện tuyến dưới.
- Mô hình bệnh viện dã chiến 3 tầng: Được ghép lại từ Bệnh viện dã chiến thành phố và Trung tâm Hồi sức người bệnh Covid-19. Lúc này, bệnh nhân chỉ cần nằm tại một bệnh viện, từng theo tình trạng mà được điều trị tại tầng tương xứng.
- Mô hình "H.O.P.E" ra đời để chăm sóc trẻ em là con em của sản phụ Covid-19.
Nhiều bệnh viện dã chiến được thành lập.
10 bài học kinh nghiệm
Thứ nhất, cả hệ thống chính trị phối hợp thực hiện hiệu quả, đồng bộ chiến lược mỗi phường xã là một pháo đài, mỗi người dân là một chiến sĩ.
Thứ 2, xây dựng hệ thống giám sát dịch bệnh, cảnh báo dịch theo từng cấp độ. Triển khai xét nghiệm theo hướng trọng tâm, trọng điểm, triển khai thần tốc phát hiện bóc tách F0.
Thứ 3, việc cách ly F0 để ngăn chặn sự lây lan là cần thiết, nhưng không nhất thiết phải cách ly tập trung, chỉ cách ly tập trung khi không đủ điều kiện cách ly tại nhà. Phát triển các khu cách ly tập trung quy mô nhỏ gắn liền với địa bàn.
Thứ 4, phát huy chiến lược chăm sóc F0 theo 2 trụ cột là chăm sóc F0 dựa vào cộng đồng và điều trị tại bệnh viện.
Thứ 5, huy động nguồn lực xã hội hóa cho công tác phòng, chống dịch. Tăng cường tăng cường phối hợp quân dân y, y tế công lập và tư nhân, Đông Tây y kết hợp, mỗi quận huyện chủ động nhân lực, vật lực tại chỗ
Thứ 6, phát huy phối hợp với lực lượng công an, quân đội và ngành y tế ngay từ đầu bảo đảm an sinh xã hội, an ninh, an toàn trật tự xã hội.
Thứ 7, củng cố kiện toàn nâng cao chất lượng, hiệu quả hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng.
Thứ 8, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong thu thập, tổng hợp, phân tích dữ liệu chính xác về dịch bệnh.
Thứ 9, vacxin là chiến lược lâu dài và hàng đầu, ưu tiên đối tượng nguy cơ cao.
Thứ 10, tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực ứng dụng các công nghệ mới trong giám sát, dự báo dịch bệnh, chăm sóc và điều trị F0 ở các tầng.
