Được rủ đi làm thuê, rồi bị lừa bán hay bị chính người yêu đem đi bán. Những câu chuyện tưởng như đùa nhưng lại đang diễn ra ở một số địa phương biên giới phía Bắc. Và điểm đến của phần lớn các "món hàng người" là Trung Quốc.
Facebook đưa những cô gái... đi xa
Làm quen và kết bạn với một người trên facebook với lý do đơn giản, ảnh đại diện là một gương mặt đẹp trai.
4h sáng 17/12/2018, Pao - 15 tuối, trốn khỏi trường nội trú lên 1 chiếc xe taxi. Cô không biết mình đang bắt đầu cuộc hành trình trở thành món hàng được bán sang bên kia biên giới.
 |
| Pao - nạn nhân bị lừa bán sau khi kết bạn với người lạ qua facebook. |
May mắn, tài xế taxi nghi cô đang bị lừa bán nên đã chủ động liên hệ cho Công an huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên giải cứu. Đối tượng lừa bán Pao không hề lộ diện, chỉ liên lạc qua điện thoại và thuê xe taxi đến đón cô.
“Cháu chơi qua facebook, anh ta bảo anh ta ở Sapa. Anh ta để ảnh đại diện đẹp trai. Cháu không biết anh ta là loại người như thế nên cháu mới tin anh ta. Lần đầu tiên bị lừa như thế nên cháu cám thấy rất buồn”, Pao nói.
Làm quen và kết bạn trên facebook vì sau đó bị lừa bán; nghe theo lời rủ rê đi chơi, bị lừa bán; đi thăm người thân, bị đánh thuốc mê, bị đem đi bán; được rủ đi làm thuê, rồi bị lừa bán hay bị chính người yêu đem đi bán.
Những câu chuyện tưởng như đùa nhưng thực tế lại đang diễn ra ở một số địa phương biên giới phía Bắc. Các đối tượng lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin và khó khăn về mặt kinh tế trong cuộc sống nơi đây để dụ dỗ, lôi kéo các nạn nhân và sau đó lừa bán họ như một món hàng.
Trong vụ việc khác, một tài xế Trung Quốc đã báo cho lực lượng chức năng, giúp cho 2 người Việt được trở về với gia đình. Nạn nhân thậm chí còn mang theo con nhỏ qua biên giới. Ngay khi biết mình bị lừa bán, họ đã chống trả quyết liệt với các đối tượng. Chu, một trong 2 nạn nhân kể lại: “Khi sang bên kia cửa khẩu Trung Quốc, biết mình bị lừa bán nên chúng em sợ, giằng co không đi. Thấy vậy mấy người kia liền đánh và lôi chúng em đi”.
“Bạn ấy mô tả là mình đứng chắn ngang hai tay ở đầu chiếc xe. Chiếc xe tải dừng lại, anh lái xe sau đó mới xuống. Do bất đồng ngôn ngữ nên anh tài xế Trung Quốc không biết bạn ấy muốn gì. Bạn này cứ ôm chân của anh tài xế và khóc thôi”, bà Vì Thị Hồng, Phó Chủ tịch Hội liên hiệp Phụ nữ huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên miêu tả lại rõ hơn câu chuyện của Chu với phóng viên.
 |
| Chu - Một trong hai nạn nhân được tài xế Trung Quốc giải cứu. |
Trên đây chỉ là những câu chuyện điển hình liên quan đến nạn mua, bán người đang diễn ra tại huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên.
Nơi đây được coi là một điểm hình thành nên tội phạm, nhưng điểm đến lại là các tỉnh khác như Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, trước khi nạn nhân được đưa sang biên giới. Do điểm kết thúc hành vi phạm tội ở các tỉnh khác nên công tác điều tra gặp nhiều khó khăn.
Nhiều phụ nữ được xác định đã rời khỏi nơi cư trú nhưng từ năm 2016 đến nay, Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên mới tiếp nhận 9 đơn thư tố giác về tội phạm.
Trung tá Đàm Văn Thành, Trưởng ban Điều tra, Phòng Phòng chống ma túy và tội phạm, BĐBP tỉnh Điện Biên thừa nhận: “Các đối tượng giả danh là cán bộ Công an, biên phòng đăng những hình đại diện rồi lừa gạt, dụ dỗ những cô gái, cháu nhỏ ở khu vực biên giới, nhẹ dạ cả tin, đưa sang nước ngoài, có thể làm gái mại dâm hoặc là làm lao động cho các đối tượng nước ngoài”.
Trong thực tế, nhiều nạn nhân sau khi bị lừa bán ra nước ngoài luôn tìm cách để liên lạc về gia đình, người thân khi có cơ hội để từ đó thông báo đến các cơ quan chức năng giúp đỡ, giải cứu và tố giác tội phạm.
Nhưng trớ trêu, nhiều vụ việc không thể xác minh được mối quan hệ giữa đối tượng và nạn nhân. Các đối tượng liên lạc với nạn nhân thông qua điện thoại di động, các mạng xã hội như Zalo, facebook... Sau khi đạt được mục đích thì bỏ số điện thoại và lập các tài khoản mạng xã hội khác.
Và tội phạm mua, bán người thì vẫn như những bóng ma, tiếp tục săn tìm con mồi nơi rẻo cao.
Trung Quốc - điểm đến cuối cùng
Tập hồ sơ lưu ở Đội Cảnh sát điều tra, Công an huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên có một vụ án hình sự đáng chú ý.
Hồ sơ ghi, hồi 22h ngày 12/12/2017, Công an huyện Tủa phối hợp cùng lực lượng chức năng công an tỉnh Điện Biên đã triệt phá thành công chuyên án 217P, bắt quả tang 3 đối tượng đang lừa Sùng Thị Vang (sinh năm 1995) và Thào Thị Pằng (sinh năm 1992) đều trú tại địa phương sang Trung Quốc.
Một trong 3 đối tượng được xác định là Hầu Tử Quốc (sinh năm 1988, trú tại huyện Kim Bình, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc).
Với việc tham gia sâu vào nội địa của những kẻ buôn người mang quốc tịch Trung Quốc. Sự cấu kết giữa các đối tượng trong và ngoài nước làm cho đường đi của “món hàng người” thêm phức tạp. Qua đấu tranh khai thác các đối tượng khai nhận, nạn nhân bị lừa bán không khác gì món hàng. Sau khi qua biên giới họ còn tiếp tục bị bán trao tay cho chủ khác.
“Tùy theo nạn nhân là xấu hay đẹp, trẻ hay già sẽ định giá. Chúng khai nếu trẻ và đẹp thì được giá cao, khoảng 60 - 70 triệu/người. Nếu xấu hoặc già thì chỉ được khoảng 20 - 30 triệu/người. Đối tượng mua người này rồi mang đi bán tiếp theo như thế nào thì các đối tượng không biết, bán đi đâu và bán với giá bao nhiêu”, Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra, Công an huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên - Trung tá Nguyễn Ngọc Tuấn cho hay.
Trước đó, tại buổi Hội thảo có nội dung liên quan đến hoạt động phòng, chống mua bán người được tổ chức tại tỉnh Lạng Sơn, Trung Quốc được chỉ rõ là điểm đến của phần lớn các nạn nhân. Theo Bộ Công an, tính từ năm 2016 đến nay, đã có 2.319 người (chiếm khoảng 87%) tổng số nạn nhân bị lừa bán sang Trung Quốc, bắt 1.106 đối tượng phạm tội mua bán người (cụ thể là người dưới 16 tuổi). Các địa phương phát hiện nhiều là các tỉnh biên giới giáp Trung Quốc, gồm Lào Cai, Hà Giang, Điện Biên, Quảng Ninh…
“Họ bắt tôi tiếp khách từ 7h tối đến 4h sáng. Mỗi ngày phải tiếp ít nhất 4 lượt khách. Khách đông thì phải tiếp nhiều hơn”.
“Một ngày tôi phải tiếp từ 10 - 15 khách, hết lượt này đến lượt khác vào. Đêm giao thừa tôi phải tiếp khách đông đến nỗi không có thời gian mặc nổi bộ quần áo lên người”.
Đó là lời kể của 2 trong nhiều cô gái từng bị lừa bán sang Trung Quốc được in lại trên “standee” tại buổi hội thảo được tổ chức tại Lạng Sơn nhân “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người - 30/7”.
 |
| Các câu chuyện được in lại trên áp phích tại buổi hội thảo. |
Trao đổi bên lề hội thảo, Đại tá Phạm Mạnh Thường - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an cho biết, việc phối hợp mở chiến dịch tấn công tội phạm mua, bán người từ 1/7 - 31/10/2019 giữa Bộ Công an 3 nước Lào, Campuchia và Việt Nam nên thời gian qua đã phát hiện nhiều đường dây.
“Mua bán phụ nữ, đưa từ Campuchia, từ Việt Nam sang Trung Quốc rồi thậm chí là mang thai sang Trung Quốc bán trẻ em. Số người này sau khi bị dụ dỗ, bị các đối tượng lừa gạt, vận chuyển và bàn giao cho đầu mối mua với mục đích là kiếm tiền”, đại diện Cục Cảnh sát hình sự nhận định.
Hoạt động mua bán người được đánh giá là siêu lợi nhuận, nổi lên tại khu vực là tội phạm mua bán người sang Trung Quốc.
Trong khi đó, sự khác nhau về chính sách pháp luật, ngôn ngữ là rào cản về phối hợp giữa lực lượng chức năng Việt Nam, Trung Quốc trong xác minh, điều tra các vụ án liên quan đến mua bán người.
Báo cáo của Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an còn cho biết, tiến độ triển khai các nội dung trong Kế hoạch ưu tiên phối hợp thực hiện Hiệp định song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc về tăng cường hợp tác phòng, chống mua bán người giai đoạn 2016 - 2020 và từng năm nhìn chung còn chậm. Tiêu chí xác định nạn nhân chưa được thống nhất, nên nhiều người dân bị lừa bán sang Trung Quốc dưới dạng cưỡng bức lao động, cưỡng ép kết hôn, mua bán nội tạng... vẫn chưa xác định là nạn nhân bị mua bán.
Ngoài ra, tình hình xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc lao động thời vụ và di cư tự do dọc biên giới của đồng bào dân tộc diễn ra phức tạp, mỗi năm có hàng trăm nghìn người tiềm ẩn nguy cơ bị mua bán.
(Tên các nạn nhân đã được thay đổi)
