Từ lâu, người dân Trịnh Tường đã được sử dụng nước hợp vệ sinh tại nhà. Ảnh: V.T
Nước sinh hoạt tới nhà hàng trăm hộ dân
Bát Xát là huyện biên giới nằm phía tây bắc tỉnh Lào Cai có nền địa hình được kiến tạo bởi nhiều dải núi cao, nổi bật là các dải núi chính tạo nên các hợp thủy sông suối như: Ngòi Phát, suối Lũng Pô, suối Quang Kim. Địa hình cao dần, hình thành 2 khu vực, trong đó vùng thấp gồm 5 xã và 1 thị trấn, vùng cao gồm 15 xã chiếm trên 70% diện tích đất toàn huyện. Địa hình ở khu vực này chia cắt mạnh, độ dốc lớn gây ảnh hưởng xấu tới sản xuất nông nghiệp và đầu tư cơ sở hạ tầng cũng như việc cung cấp nước sinh hoạt cho người dân.
Xã Trịnh Tường cách trung tâm huyện Bát Xát khoảng 30km. Trước đây, người dân ở thôn Phố Mới 1, 2 và trung tâm xã phải đi lấy nước ở suối, ở khe để sử dụng trong sinh hoạt. Thế nhưng cách đây gần chục năm, Nhà nước đã đầu tư công trình nước sinh hoạt cho bà con sử dụng. Từ khi công trình được đưa vào hoạt động tới nay, nước đã được dẫn tới từng thôn bản, từng hộ. Có nước đảm bảo hợp vệ sinh, bà con không phải lo đi lấy nước hằng ngày.
Bà Lù Thị Thu ở thôn Phố Mới 1 cho biết, trước đây phải đi lấy nước tận đầu nguồn vất vả lắm. Từ ngày được Nhà nước đầu tư công trình nước sinh hoạt tới giờ, bà con được dùng nước thoải mái tại nhà. Thích là sử dụng nước này, không còn lo trẻ con bị tiêu chảy, bại liệt, giun sán, đau mắt nữa...
Vì vậy, mặc dù là vùng cao nhưng người dân ở thôn Phố Mới 1, 2 và quanh khu vực này đã quên dần thói quen sử dụng nước mạch, nước không đảm bảo vệ sinh. Ngoài ra, có những năm nắng nóng, khô hạn lên tới đỉnh điểm thì nguồn nước ở đây vẫn đảm bảo cho người dân sử dụng…Công trình nước nói trên không chỉ cung cấp nước tận nhà cho gần 300 hộ dân mà còn dẫn nước tới trường học, các công sở, đồn biên phòng đóng trên địa bàn xã.
Tổ tự quản bảo dưỡng 5km đường ống nước
Sở dĩ công trình nước sinh hoạt phục vụ cho hàng trăm hộ dân ở thôn Phố Mới 1, 2 và trung tâm xã Trịnh Tường hoạt động hiệu quả trong thời gian dài là do tổ tự quản thường xuyên duy tu, sửa chữa đường ống nước khi gặp sự cố, hỏng hóc.
UBND xã giao việc quản lý công trình nước sạch cho tổ tự quản vận hành trực tiếp. Tham gia vào tổ công tác này là những người dân hưởng lợi từ công trình nước mang lại. Thành viên trong tổ được cộng đồng cư dân lựa chọn thường là người có uy tín và có kinh nghiệm trong việc sửa chữa, vận hành công trình nước.
Ông Hù Văn Tài - tổ trưởng tổ quản lý, vận hành công trình nước của thôn Phố Mới 1, 2 và trung tâm xã cho biết, tổ có 7 người, tuy đây không phải công việc chính mang lại thu nhập nhưng tất cả đều làm có trách nhiệm và nhiệt tình. Chỉ riêng việc dọn dẹp vệ sinh, bảo vệ đầu nguồn nước tổ cắt cử 2 người thường trực. Công việc tưởng đơn giản nhưng trên đầu nguồn lá cây, sỏi đá trôi vào bể rất nhiều dù có lưới chặn rác. Chưa kể, những khi mưa lũ, công việc này không chỉ nguy hiểm mà còn rất vất vả, và đôi khi phải huy động thêm người.
“Từ đồng hồ nước trở vào nhà, người dân phải chịu trách nhiệm, còn hỏng ở đâu thì tổ phải xử lý ở đó. Nhưng mà, có khi nhà người ta hỏng không biết sửa chữa như thế nào thì vẫn gọi anh em chúng tôi”, ông Tài nói. Chính vì, gần chục năm qua, công trình nước phục vụ 300 hộ dân ở xã Trịnh Tường vẫn hoạt động hiệu quả. Qua đó, góp phần nâng cao đời sống, nhận thức cho người dân.
Ông Lưu Văn Tường, Chủ tịch UBND xã Trịnh Tường cho hay, hiện nay mỗi hộ dân dùng nước đều được lắp đồng hồ để tính tiền sử dụng nước theo quy định của tỉnh.
“Việc làm này được bà con trong các thôn đồng thuận bởi như thế mới có kinh phí để duy tu, bảo dưỡng và vận hành công trình nước. Ngoài ra, còn giúp bà con nhận thức về nguồn tài nguyên nước không phải là vô tận, mà phải biết tiết kiệm, không gây ô nhiễm nước đầu nguồn và sử dụng có hiệu quả”, ông Tường nói.
