Đó là những hướng phát triển ngành hàng tôm bền vững mà nhiều tỉnh ĐBSCL đang triển khai.
Con tôm Đất Mũi chạm mốc 1 tỷ USD
Nuôi tôm trở thành mũi nhọn kinh tế của tỉnh Cà Mau với tổng diện tích 280.000ha và cũng là hướng đi mà “Đất Mũi” tập trung phát triển.
Sản phẩm làm nên thương hiệu của tôm Cà Mau chính là các mô hình nuôi tôm rừng và tôm lúa. Trong đó, diện tích thả nuôi tôm rừng là 80.000ha; tôm lúa là 40.000 ha. Ông Châu Công Bằng – Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Cà Mau chia sẻ: “Đây là hướng nuôi tôm sinh thái, hữu cơ, có giá trị kinh tế cao”. Ngoài ra, tỉnh Cà mau còn có 8.500ha nuôi tôm thâm canh (trong đó 2.300 ha nuôi siêu thâm canh).
Cà Mau là địa phương có diện tích nuôi tôm lớn nhất cả nước với 280.000ha, trong đó có 80.000 ha nuôi tôm rừng.
Riêng năm 2020, tổng sản lượng thủy sản của tỉnh Cà Mau đạt 600.000 tấn, trong đó tôm là 210.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu tôm năm 2020 là trên 900 triệu USD.
Kế hoạch năm nay của Cà Mau đạt tổng sản lượng 215.000 tấn tôm, trong đó tôm 6 tháng đầu năm đã đạt 103.000 tấn, tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước; giá trị xuất khẩu tôm cũng tăng 23% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến đến hết năm 2021, giá trị xuất khẩu tôm của tỉnh Cà Mau đạt 1 tỷ USD.
Định hướng đến năm 2025, sản lượng tôm của tỉnh Cà Mau đạt 700.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu tôm của Cà Mau đạt 1,4 tỷ USD và đến năm 2030, kim ngạch xuất khẩu đạt 1,650 tỷ USD.
Để đạt được mục tiêu đó, tỉnh Cà Mau đang nỗ lực tổ chức sản xuất và đã xây dựng được 230 tổ hợp tác, hợp tác xã (chủ yếu là hợp tác xã, tổ hợp tác nuôi tôm). Đây là những hạt nhân để xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng tỷ đô này.
Hiện nay, các chuỗi giá trị tôm rừng đang phát huy hiệu quả rất tốt, bởi có sự tham gia của Tập đoàn Minh Phú – doanh nghiệp đầu ngành trong chế biến, xuất khẩu tôm và một số soanh nghiệp lớn tiên phong làm “đầu kéo”.
Các chuỗi tôm rừng đã gắn kết được vùng nuôi với diện tích khoảng 20.000 ha, phát triển thương hiệu và đạt các chứng nhận quốc tế. Cụ thể, theo ông Châu Công Bằng, việc tôm rừng Cà Mau đạt được các chứng nhận quốc tế đã giúp các đơn vị xuất khẩu sang các thị trường khó tính.
Tuy nhiên, đối với diện tích khoảng 200.000ha nuôi tôm còn lại trên địa bàn thì việc xây dựng thương hiệu, xây dựng chuỗi giá trị còn khó khăn và hiệu quả chưa cao. Nhiều hợp đồng đã được doanh nghiệp và người dân ký kết nhưng sau đó bị phá vỡ khi giá tôm trên thị trường lên xuống.
“UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở NN-PTNT phối hợp với hai doanh nghiệp lớn là Minh Phú và Tập đoàn Lộc Trời để xây dựng chuỗi giá trị tôm lúa. Tỉnh đã báo cáo với Bộ NN-PTNT và sẽ triển khai quyết liệt nội dung này”, ông Bằng chia sẻ thêm. Trong năm 2021 sẽ phấn đấu xây dựng được 3 - 4 mô hình tôm lúa đạt hiệu quả cao, từ đó có cơ sở để nhân rộng mô hình này trên địa bàn tỉnh.
Thương hiệu tôm rừng Cà Mau được người tiêu dùng quốc tế ưa chuộng vì được nuôi theo hướng hữu cơ, sinh thái, thân thiện môi trường.
Theo báo cáo của Sở NN-PTNT Cà Mau, diện tích nuôi tôm siêu thâm canh của tỉnh đạt 2.932ha với 2.932 hộ nuôi. Đây là mô hình nuôi ứng dụng công nghệ cao, qua thời gian nuôi, đánh giá hiệu quả mô hình này là khá cao, tỷ lệ nuôi thành công đạt khoảng 70 – 80%, năng suất nuôi đạt từ 40 – 50 tấn/ha/vụ (tính trên diện tích mặt nước ao nuôi).
Đến năm 2025, Bến Tre phấn đấu có 4.000ha nuôi tôm công nghệ cao
Còn theo Sở NN-PTNT tỉnh Bến Tre, trong giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh phấn đấu có 4.000ha nuôi tôm nước lợ công nghệ cao. Đây là những dự án trọng điểm mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2021 – 2025 đã xác định.
Trong 6 tháng đầu năm 2021, diện tích thả nuôi tôm nước lợ ứng dụng công nghệ cao có khoảng 1.950ha, năng suất bình quân 70 – 80 tấn/ha/vụ nuôi, qua đó mang lại năng suất, sản lượng và hiệu quả rất cao.
Để đảm bảo kiểm soát dịch bệnh, hàng năm UBND tỉnh Bến Tre bố trí kinh phí để triển khai kế hoạch phòng, chống dịch bệnh thủy và quan trắc môi trường. Trên cơ sở đó khuyến cao cho người dân biết để áp dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe các đối tượng tôm nuôi trước, trong quá trình thả nuôi.
Tính đến tháng 5/2021, toàn tỉnh Bến Tre có 63 trại sản xuất, dương dưỡng giống tôm với tổng công suất khoảng 15 tỷ post/năm. Lượng giống tôm nước lợ kiểm dịch xuất tỉnh đạt hơn 800 triệu con, chủ yếu là tôm thẻ chân trắng; lượng tôm biển giống nhập tỉnh kiểm soát được là 382 triệu con.
Để kiểm soát chất lượng con giống, UBND tỉnh đã giao cho các lực lượng liên ngành của tỉnh Bến Tre tăng cường kiểm tra chất lượng giống, nhất là giống nhập từ tỉnh ngoài vào. Còn đối với tôm giống được sản xuất, ương dưỡng trên địa bàn tỉnh, lực lượng chức năng sẽ tăng cường kiểm tra điều kiện sản xuất tại các cơ sở để đảm bảo nguồn cung tôm giống chất lượng.
