Tổng thống Donald Trump ký các sắc lệnh hành pháp tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng ở Washington DC, hôm 20/1. Ảnh: Bloomberg.
Trong những năm gần đây, các thành viên của khối kinh tế BRICS đã đẩy nhanh nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào USD trong thương mại song phương, đặc biệt là khi các lệnh trừng phạt của phương Tây dẫn đến việc tài sản dự trữ bằng USD và EURO của Nga bị đóng băng do cuộc xung đột Ukraine leo thang vào năm 2022.
"Việc các nước BRICS đang cố gắng tránh sử dụng USD trong khi chúng ta đứng ngoài và theo dõi đã kết thúc", ông Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình hôm 30/1.
"Chúng tôi sẽ yêu cầu các quốc gia cam kết không tạo ra một loại tiền tệ BRICS mới, cũng như không ủng hộ bất kỳ loại tiền tệ nào khác để thay thế đồng USD hùng mạnh, nếu không, họ sẽ phải đối mặt với mức thuế 100%", ông Trump tuyên bố.
Sau lời đe dọa tương tự hồi tháng 11/2024, Điện Kremlin nhấn mạnh, áp lực của Mỹ sẽ chỉ đẩy nhanh xu hướng toàn cầu ngày càng mạnh mẽ đối với việc sử dụng các đồng nội tệ trong thương mại song phương, làm giảm vai trò của đồng bạc xanh như một đồng tiền dự trữ.
Tại hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Kazan hồi tháng 10/2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố, mặc dù còn quá sớm để thảo luận về một đồng tiền chung của BRICS và "loại bỏ" đồng đô la Mỹ, nhưng Moscow đã phải tìm các hệ thống tài chính thay thế để phá vỡ hạ tầng tài chính của phương Tây.
Bắc Kinh đã đáp trả lời đe dọa của ông Trump bằng cách cam kết sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác giữa các thành viên khác của khối kinh tế. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lâm Kiếm ca ngợi BRICS là một nền tảng quan trọng thúc đẩy hợp tác giữa các thị trường mới nổi, nhấn mạnh mục tiêu của BRICS là đạt được sự phát triển toàn diện và thịnh vượng, không tham gia vào "cuộc đối đầu giữa các khối kinh tế" hay "nhắm vào bất kỳ bên thứ ba nào".
Ấn Độ tuyên bố, mặc dù nhóm thường xuyên thảo luận về các giao dịch tài chính song phương, nhưng các nước "không quan tâm" đến việc làm suy yếu USD. "Ấn Độ chưa bao giờ ủng hộ việc phi đô la hóa", Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar cho biết hồi tháng 12.
Nam Phi cũng phủ nhận rằng khối này đang có kế hoạch tạo ra một loại tiền tệ mới.
Tuy nhiên, vào năm 2023, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva đã bày tỏ sự ủng hộ đối với việc tạo ra "một loại tiền tệ giao dịch" trong khối, "giống như người châu Âu đã tạo ra đồng euro".
BRICS bao gồm các thành viên sáng lập Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, cùng với Ai Cập, Ethiopia, Iran và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) được kết nạp sau đó. Indonesia chính thức là thành viên của BRICS vào đầu tháng này.
