Lo thưởng tết bằng… hiện vật!
Trong bối cảnh cuộc sống quay quắt khó khăn vì đại dịch Covid-19, hầu hết người lao động chỉ mong cuối năm được nhận đủ lương và tiền thưởng để chuẩn bị cái tết tươm tất cho gia đình. Ấy thế nhưng, đã có không ít người lao động rơi vào cảnh cười ra nước mắt khi có doanh nghiệp (DN) áp dụng “luật” thưởng tết mới bằng hiện vật là thùng tương ớt, giấy vệ sinh, gạch, hay nước mắm!
Dịp tết Nguyên đán những năm trước, chị Trần Thị Ly (công nhân kỹ thuật của một công ty ở Bình Dương) được DN thưởng 1 tháng lương thứ 13 và một phần quà. Tuy nhiên, chị nghe phong thanh công ty khó khăn, có thể sẽ áp dụng thưởng tết bằng hiện vật. “Nếu như công ty sản xuất chăn, đệm mà thưởng bằng hiện vật cho công nhân thì còn hy vọng mang ra chợ bán được, nhưng công ty em chuyên sản xuất những bộ dẫn điện trong ô tô, mà tết năm nay thưởng bằng “món” này thì chúng em chẳng biết đem hàng đi đâu bán được…”, chị Trần Thị Ly tâm sự.
Tại TP.HCM, năm 2020 là một năm đầy khó khăn, có những công ty doanh thu bị giảm trên 50% buộc phải cắt giảm tới 70% lao động thời vụ. Theo thống kê năm 2020, có hơn 29 ngàn DN giải thể, tạm ngừng hoạt động, điều này cũng có nghĩa, hàng chục ngàn lao động rơi vào cảnh thất nghiệp. Còn những DN nào vẫn đang duy trì được hoạt động và giữ được công nhân là sự nỗ lực rất lớn. Chính vì vậy mức thưởng tết năm nay của các DN tại TP.HCM cũng thấp hơn so với năm ngoái. Hơn nữa, bài toán khó với nhiều DN khi đây là năm đầu tiên áp dụng quy định thưởng tết bằng hiện vật theo Bộ luật Lao động 2019.
Ông Trần Phước Hùng – Chủ tịch LĐLĐ quận 9 cũng chia sẻ: “Về phía quận sẽ tập trung nhiều nguồn lực để làm sao tạo điều kiện cho tất cả công nhân lao động được đón tết đầy đủ và vui vẻ. Tuy nhiên, năm nay là năm đầu tiên áp dụng quy định thưởng bằng hiện vật theo luật Lao động 2019, khiến không ít lao động rất băn khoăn”. Theo ông Hùng, quy định như vậy, DN có thể sẽ lợi dụng quy định của pháp luật để thưởng cho người lao động bằng các sản phẩm của DN nằm ngoài mong muốn của người lao động.
Gắng thưởng tết bằng tiền để giữ chân công nhân
Dù khó khăn bộn bề nhưng vẫn có nhiều DN nỗ lực duy trì mức thưởng tết Tân Sửu phù hợp cho người lao động để giúp họ có một cái tết trọn vẹn.
Bà Cổ Phi Hường – Phó Chủ tịch HĐQT Công ty Takira Việt Nam chia sẻ: “Qua theo dõi thông tin thấy có doanh nghiệp kinh doanh về kẹo, mắm thì họ thưởng bằng kẹo, mắm cho công nhân. Công ty chúng tôi sản xuất và kinh doanh sơn nhưng sẽ không tặng bằng sơn mà sẽ cố gắng hỗ trợ tất cả người lao động thưởng tết bằng tiền mặt. Năm nay công ty vẫn áp dụng thưởng tết bình quân thêm tháng lương 13, còn đối với cán bộ công nhân viên nào có thành tích tốt sẽ được thưởng thêm tháng lương 14. Cá biệt mức lương của những nhân viên trực tết sẽ được hưởng 300%”.
Công nhân Bùi Viết Quang, Công ty Takira Việt Nam cho biết, năm ngoái hầu hết công nhân trong công ty đều được thưởng tết tháng lương thứ 13, được khoảng 10 triệu đồng. Với anh năm nay cũng chỉ mong muốn nhận được mức thưởng như thế là vui lắm rồi!
Theo Liên đoàn lao động cấp quận trên địa bàn TP.HCM, hiện các DN lớn và hoạt động ổn định trong năm nay sẽ công bố lương, thưởng tết Tân Sửu vào khoảng giữa tháng 1/2021. Chủ tịch LĐLĐ quận 2 Nguyễn Thị Ngọc Hương cho biết: Đợt hoạt động chăm lo tết năm nay trên địa bàn quận sẽ tổ chức 18 chương trình: Tết xum vầy, chăm lo tết cho người lao động và đặc biệt chuyển tất cả các hoạt động này về các công đoàn cơ sở để chăm lo tận nơi cho người lao động và tạo được sân chơi “giờ thứ 9” cho người lao động sau giờ tan ca.
Trao đổi với NNVN, ông Lê Minh Tấn, Giám đốc sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP.HCM cho biết: “Năm nay, riêng thưởng tết Dương lịch thì bằng năm rồi, khoảng 3,4 triệu đồng/lao động. Còn mức thưởng tết Tân Sửu có giảm, bình quân khoảng 8,8 triệu đồng/lao động, so với năm rồi là 10 triệu đồng. Ngoài tiền thưởng thì các doanh nghiệp nên có những chính sách khác như hỗ trợ tiền tàu xe, vé xe, vé tàu bay hoặc món quà cho công nhân về quê ăn tết, nhằm đảm bảo sau tết họ trở lại gắn bó lâu dài cũng như cùng chia sẻ với doanh nghiệp trong năm 2021”.
Theo ông Tấn, năm nay mức thu nhập bình quân 6,7 triệu đồng/người lao động, giảm 8,6% so với năm ngoái. Có khoảng 31 triệu người bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 và 70% người lao động bị giảm thu nhập.
“Theo nhận định của các chuyên gia, phần lớn doanh nghiệp đều có thưởng tết, bởi sản xuất đang dần phục hồi sau dịch Covid-19, nếu không thưởng sẽ rất khó giữ chân lao động sau tết. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp thưởng chế độ không phù hợp, hoặc không đáp ứng được nhu cầu của công nhân thì công nhân cũng khó gắn bó làm việc lâu dài cho doanh nghiệp”.