Một cánh đồng trồng lúa Bomba ở Valencia, Tây Ban Nha, hôm 7/2. Ảnh: Reuters.
3 nhà sản xuất gạo ở vùng Valencia cho biết, vụ thu hoạch gạo Bomba, một giống gạo chỉ có ở Tây Ban Nha, trong năm 2023 chỉ đạt 1/2 so với mức trung bình 10 năm qua do nấm Pyricularia gây bệnh đạo ôn lúa.
"Giống lúa Bomba 'có thể sẽ không tồn tại được nữa'. Chúng tôi sẽ tiếp tục phải đối mặt với tình trạng mất mùa do các quy định của Liên minh châu Âu (EU)", Miguel Minguet, một nông dân trồng lúa ở Valencia, cho biết.
Trong khi đó, các nhà xuất khẩu lớn như Brazil, Ấn Độ và Campuchia vẫn được phép sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp.
Nông dân trên khắp châu Âu đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình nhằm phản đối về những quy định kiểm soát của EU mà họ cho là đang mang lại lợi thế cho các đối thủ cạnh tranh bên ngoài ngoài khối. Nông dân Tây Ban Nha đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình trên khắp đất nước trong tuần này.
Các cuộc biểu tình rầm rộ đang phơi bày những bất ổn của EU trong việc cân bằng giữa thúc đẩy nông nghiệp bền vững và các mục tiêu về "tự lực nông nghiệp" trong bối cảnh chuỗi cung ứng bị gián đoạn. Ủy ban châu Âu (EC) đã buộc phải nhượng bộ, khi Chủ tịch Ursula von der Leyen hôm 6/2 rút lại đề xuất của EU nhằm giảm một nửa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Một nhà máy xay lúa ở Valencia, Tây Ban Nha. Ảnh: Reuters.
Hồi năm 2018, EU đã ngừng cấp phép thuốc bảo vệ thực vật có Tricyclazole, một hoạt chất diệt trừ nấm, sau phán quyết cho rằng chất này có thể gây hại cho sức khỏe con người.
Nông dân Tây Ban Nha cho biết họ đã phụ thuộc vào loại thuốc bảo vệ thực vật này trong suốt 40 năm qua tại các vùng trồng lúa Bomba ở nước này. Điều khiến nông dân tức giận nhất có lẽ là EU vẫn cho phép nhập khẩu nông sản nước ngoài có sử dụng loại thuốc diệt nấm này.
"Châu Âu có một bộ quy tắc về sản xuất nông nghiệp của riêng mình, trong khi các nhà sản xuất nước ngoài không có những quy tắc như vậy", Emilio Gonzalez, giáo sư tại Trường Kỹ thuật Nông lâm nghiệp tại Đại học Cordoba, cho biết.
Nhóm Thỏa thuận Xanh châu Âu cho rằng nông sản nhập khẩu cần đáp ứng mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật do EU quy định. Nhóm này yêu cầu nông sản nhập khẩu phải đám ứng tiêu chuẩn an toàn của châu Âu.
Nông dân ở vùng trồng lúa Bomba ở Albufera vẫn có thể sử dụng ít nhất hai loại thuốc diệt nấm khác để bảo vệ sản xuất lúa, theo Andreu Rico, một nhà nghiên cứu về đa dạng sinh học tại Đại học Valencia. "Tuy nhiên, lúa thường được trồng thâm canh, nên dịch bệnh rất dễ dàng lây lan từ cánh đồng này sang cánh đồng khác", ông Rico nói.
Sự sụt giảm sản lượng gạo Bomba đã khiến giá loại gạo này tăng gấp đôi trong 3 năm qua, hiện đang được bán với giá trên 5 euro/kg.
Chuỗi siêu thị lớn nhất Tây Ban Nha Mercadona xác nhận tình trạng thiếu hụt gạo Bomba trong những tháng gần đây, song vẫn khẳng định rằng nguồn cung "đang dần phục hồi".
Hạt thóc Bomba trong kho chứa ở Valencia, Tây Ban Nha, trước khi được đưa vào xay xát. Ảnh: Reuters.
Gạo Bomba là loại gạo có hình dạng tượng đối tròn và có màu ngọc trai. Gạo Bomba được các đầu bếp đánh giá rất cao do có thế hấp thụ lượng nước gấp 3 lần thể tích của nó, điều giúp loại gạo này đậm vị hơn. Một điều đặc biệt của gạo Bomba là cách nó nở ra khi nấu. Đầu bếp nổi tiếng nấu món paella, món cơm truyền thống của người Tây Ban Nha, Rafael Vidal từng mô tả loại gạo này "nở ra giống như một chiếc đàn accordion".
