Rủi ro không kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ tôm hùm giống

Sở NN-PTNT Phú Yên vừa phối hợp với UBND Thị xã Sông Cầu kiểm tra việc thực hiện kiểm dịch, kinh doanh tôm hùm giống ở địa phương này.

Theo đó trên địa bàn Thị xã Sông Cầu có 28 cơ sở kinh doanh tôm hùm giống, trong đó có 13 cơ sở lớn nhập con giống trực tiếp từ tỉnh Khánh Hòa về. Còn lại là các cơ sở nhỏ lẻ, chủ yếu là đầu mối phân phối giống cho các cơ sở trên.

Qua kiểm tra, nhiều cơ sở trốn tránh, không làm việc với đoàn công tác. Do đó, trong 2 ngày đoàn kiểm tra chỉ kiểm tra được 4 cơ sở kinh doanh tôm hùm giống. Các cơ sở khai nhận từ đầu năm 2021 đến nay, các lô tôm hùm giống vận chuyển về tỉnh đều có đăng ký kiểm dịch của cơ quan thú y tỉnh Khánh Hòa.

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y Phú Yên, từ đầu năm 2021 đến nay, Chi cục đã kiểm dịch được 2.989.500 con tôm hùm giống xuất về Phú Yên. Việc xét nghiệm bệnh, kiểm dịch đối với tôm hùm giống được cơ quan chức năng thực hiện đầy đủ theo quy định, đảm bảo yêu cầu để tiêu thụ trong nước.

Tuy nhiên, hầu hết người nuôi chưa quan tâm, không yêu cầu người bán cung cấp giấy chứng nhận kiểm dịch và các giấy tờ liên quan để chứng minh nguồn gốc xuất xứ lô tôm giống. Do đó, các cơ sở kinh doanh thường không cung cấp giấy chứng nhận kiểm dịch lô hàng từ Khánh Hòa về Phú Yên cho người mua.

Giống tôm hùm được vận chuyển bằng xe ô tô con, không phải xe chuyên dụng. Theo đó, từ Khánh Hòa về Phú Yên qua nhiều đường khác nhau như qua đèo Cả, hầm đường bộ Đèo Cả hoặc đường Phước Tân - Bãi Ngà.

Trong khi lực lượng cán bộ kiểm dịch đầu mối giao thông ít, thời gian nhập giống về không cố định, bán và giao tôm giống trực tiếp tại vùng nuôi. Do đó, ngành chức năng rất khó phát hiện, xử lý đối với các trường hợp vi phạm quy định về kiểm dịch vận chuyển và không thể kiểm soát được hoàn toàn số lượng tôm hùm giống nhập về tỉnh.

Bên cạnh đó, mặc dù giống tôm hùm được xét nghiệm bệnh, kiểm dịch đạt yêu cầu để lưu thông, buôn bán trên thị trường. Tuy nhiên chất lượng tôm hùm giống nhập khẩu thường không ổn định, phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Trong đó, phụ thuộc nhiều vào chế độ dinh dưỡng, thời gian lưu giữ giống trên bờ, quá trình bảo quản trong khâu vận chuyển, nguồn gốc giống; trong thời gian thả ương nuôi, tỉ lệ sống còn phụ thuộc nhiều vào môi trường nuôi, mật độ, dinh dưỡng.

Từ đầu năm 2021 đến nay, các cơ sở kinh doanh tôm hùm giống trên địa bàn Thị xã Sông Cầu nhập chủ yếu là tôm hùm bông (nguồn gốc từ Philippines) đã được Chi cục Chăn nuôi và Thú y Khánh Hòa kiểm dịch và các cơ sở này chỉ bán cho người dân ương nuôi tại các vùng ở huyện Tuy An, Thị xã Đông Hòa và Thị xã Sông Cầu.

Tỉ lệ sống của các lô tôm giống thả ương vừa qua tại các khu vực này đạt thấp hơn so với những năm trước đây, trung bình khoảng 50-60%.

Vì vậy trong thời gian tới Sở NN-PTNT Phú Yên sẽ thành lập đoàn công tác liên ngành, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra tôm hùm giống nhập về Phú Yên; có giải pháp quản lý, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển tôm hùm giống nhập về nhưng chưa được kiểm dịch và vi phạm các quy định về quản lý chất lượng giống cũng như tổ chức công tác kiểm dịch đối với các lô tôm hùm giống nhập về Phú Yên theo quy định.

Bên cạnh đó, Chi cục Chăn nuôi và thú y Phú Yên sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan thú y các tỉnh có xuất tôm hùm giống về Phú Yên (đặc biệt là Khánh Hòa) để nắm bắt tình hình, chủ động hơn trong công tác quản lý, kiểm soát giống tôm hùm nhập về.

Sở NN-PTNT Phú Yên kiến nghị UBND tỉnh cần chỉ đạo UBND các huyện, thị xã và các đơn vị liên quan tăng cường phối hợp với Sở NN-PTNT triển khai công tác quản lý chặt chẽ tôm hùm giống nhập về Phú Yên; kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm; đồng thời tuyên truyền, vận động người dân mua giống tại các cơ sở có uy tín, nguồn gốc rõ ràng, có giấy chứng nhận kiểm dịch và đăng ký kê khai ban đầu nuôi trồng thủy sản theo quy định.

Sở NN-PTNT Phú Yên sẽ chỉ đạo các cơ quan chuyên môn trực thuộc phối hợp với chính quyền địa phương, các ngành liên quan hướng dẫn, phổ biến các quy định về quản lý, kinh doanh tôm hùm giống đến các tổ chức, cá nhân; tuyên truyền, vận động người nuôi lựa chọn, mua giống thả nuôi đảm bảo chất lượng, có giấy chứng nhận kiểm dịch, xét nghiệm bệnh theo quy định và thực hiện đăng ký kê khai ban đầu theo quy định.