Bà Janet Yellen phát biểu tại một cuộc họp báo ở Washington, năm 2017, sau khi thông báo FED sẽ tăng lãi suất. Ảnh: Getty Images.
Năm 2014, Janet Yellen trở thành người phụ nữ đầu tiên được bổ nhiệm làm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (FED). 6 năm sau, bà chuẩn bị trở thành người phụ nữ đầu tiên làm Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ.
Hôm 30/11, Tổng thống đắc cử Joe Biden thông báo rằng ông có ý định đề cử Yellen, 74 tuổi, làm Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ; ông cũng công bố lựa chọn của mình cho một số thành viên chủ chốt khác trong nhóm kinh tế của mình. Sự lựa chọn Yellen đã được báo cáo rộng rãi vào tuần trước.
Lựa chọn của Biden không hẳn là điều đáng ngạc nhiên. Trước đó, Biden cho biết người được đề cử của ông sẽ là người “được chấp nhận bởi tất cả các thành phần của Đảng Dân chủ… tiến bộ đối với các liên minh ôn hòa”, dẫn đến suy đoán rộng rãi rằng đó sẽ là Yellen.
Dự kiến bà Yellen sẽ giành được sự ủng hộ của hầu hết các đảng viên Đảng Dân chủ và gây khó khăn cho việc chống lại của nhiều đảng viên Cộng hòa.
Trong lần đầu tiên tweet hồi đầu tuần này- Yellen cho biết đất nước đang đối mặt với "những thách thức lớn" vào lúc này.
“Để phục hồi, chúng ta phải khôi phục giấc mơ Mỹ - một xã hội mà mỗi người có thể phát huy tiềm năng và ước mơ lớn hơn cho con cái của họ”, bà viết. "Là Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ, tôi sẽ làm việc mỗi ngày để xây dựng lại giấc mơ đó cho tất cả mọi người".
Yellen, người gốc Brooklyn, New York, từng là Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) từ năm 2014 đến 2018 trước khi Tổng thống Donald Trump quyết định thay thế bà bằng Chủ tịch hiện tại - Jerome Powell.
Trước đây bà từng là Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Bill Clinton, và là giáo sư lâu năm tại Đại học California Berkeley.
"Yellen là người có trình độ xuất sắc. Tôi không nghĩ bà sẽ làm cho bất kỳ bên nào hạnh phúc, nhưng chắc chắn bà cũng sẽ không làm phật lòng bên nào", Isaac Boltansky, Giám đốc nghiên cứu chính sách của Compass Point Research and Trading, cho biết.
Với tư cách là Chủ tịch FED, Yellen đã giám sát sự phục hồi liên tục sau cuộc Đại suy thoái và để lại một di sản vững chắc. Tỷ lệ thất nghiệp giảm đều đặn, thị trường chứng khoán leo thang và lạm phát ở mức thấp trong nhiệm kỳ của bà. Một phần của nền kinh tế mạnh mẽ mà Trump thừa hưởng có thể được bắt nguồn từ Yellen.
Người ta có thể mong đợi Bộ Tài chính của Biden chú ý đến trường quốc tế nhiều hơn là Bộ Tài chính của Trump, và thực hiện nỗ lực tái khẳng định các mối quan hệ quốc tế.
Cũng có thể Bộ trưởng Bộ Tài chính (hoặc các thành viên khác của chính quyền) có thể thực hiện nhiều vai trò thông qua Đạo luật Vị trí tuyển dụng, nếu Biden đấu tranh để có được lựa chọn của mình thông qua quy trình xác nhận của Thượng viện.
Trump thường xuyên áp dụng chiến lược này, giống như khi Giám đốc Ngân sách Nhà Trắng lúc bấy giờ là Mick Mulvaney giữ quyền lãnh đạo Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng .
Nếu được xác nhận, bà Yellen sẽ lại trở thành một trong những vị trí chính phủ quyền lực nhất trong nền kinh tế Mỹ, mặc dù ở một vai trò khác. Và bà được cho là sẽ có ảnh hưởng đặc biệt trong vai diễn này.
“Mặc dù tất cả các ứng cử viên [cho sự lựa chọn Bộ Tài chính của Biden] sẽ được Biden lắng nghe, chúng tôi nghĩ rằng tiếng nói của bà Yellen sẽ có sức nặng nhất với Tổng thống và các cố vấn của ông ấy”, Ian Katz, Giám đốc Capital Alpha Partners, phân tích. “Không có nhiều người trong Nhà Trắng muốn tranh luận về kinh tế với Yellen”.
Hôm 30/11, Tổng thống đắc cử Biden cũng tiết lộ một số ứng cử viên khác cho nhóm công tác kinh tế của mình, bao gồm:
Chủ tịch Trung tâm Tiến bộ Mỹ và Giám đốc điều hành Neera Tanden làm cho Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách;
Cecilia Rouse, chuyên gia kinh tế lao động tại Đại học Princeton, sẽ làm Chủ tịch Hội đồng Cố vấn kinh tế;
Chủ tịch Quỹ Obama Wally Adeyemo vào vị trí Thứ trưởng Bộ Tài chính.
Biden cho biết ông sẽ bổ nhiệm cố vấn lâu năm của mình Jared Bernstein và Heather Boushey, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Trung tâm tăng trưởng công bằng ở Washington, vào Hội đồng cố vấn kinh tế.
Các ứng cử viên khác trong danh sách rút gọn cho các vị trí tại Bộ Tài chính bao gồm cựu Thứ trưởng Tài chính Sarah Bloom Raskin; Thống đốc FED đương nhiệm Lael Brainard; và Roger Ferguson, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Bảo hiểm Giáo viên Mỹ (TIAA), một công ty dịch vụ tài chính.
