Thanh tra Chính phủ kết luận, mọi người cùng vui!

Việc công bố Kết luận Thanh tra ngày 16/7 tại Thái Nguyên về công tác quản lý tài nguyên đất, khai thác khoáng sản, quy hoạch xây dựng suốt thời kỳ 8 năm, gói gọn trong 36 trang nội dung, với khá đầy đủ các câu chữ phân tích, để chỉ rõ hạn chế, vi phạm của cơ quan, tổ chức được thanh tra, qua đó giúp cho nhiều người liên quan thấy rất phấn khởi, bởi họ có ký sai, có vi phạm, nhưng không có tên trong phần chịu trách nhiệm cá nhân, nên rất vui đón nhận kết luận này?. 

Không vui sao được, bởi cả người làm thanh tra và người được thanh tra đều hiểu rằng, khi gạo đã nấu thành cơm, khi tài nguyên đất đai dù là đất công cộng, đất cây xanh, ao hồ mặt nước... đều đã được chuyển đổi quy hoạch, rồi giao doanh nghiệp xây dựng dự án, đến phân lô bán nền cho dân, thu tiền về ngân sách nhà nước rồi. Những mảnh đất đó hiện tại đã trở thành nhà ở, khách sạn, nhà hàng còn lo gì khâu xử lý sau thanh tra nữa, chả lẽ cứ sai thì phá nhà để trả lại đất?

Đối với các loại khoáng sản từ mỏ đất san lấp, mỏ quặng kim loại đen, mỏ kim loại màu cơ bản đã được khai thác xong, được thua như thế nào chỉ có chủ mỏ biết rõ. Có những mỏ đã hoàn thiện phục hồi môi trường, để chuẩn bị đóng cửa mỏ, thì việc Thanh tra có phát hiện thiếu vài thứ thủ tục, rồi có kiến nghị để hoàn thiện hồ sơ, cũng chỉ để rút kinh nghiệm.

Mặc dù giai đoạn các dự án Khu dân cư, quy hoạch xây dựng, khai thác hầm mỏ được thanh tra là 8 năm, nhưng đã giúp cho chính quyền Thái Nguyên gói gọn gần đủ mọi thứ "ong ve" của 2 nhiệm kỳ qua, để những lãnh đạo của nhiệm kỳ mới 2021-2025 có thêm kinh nghiệm trong xử lý các sự việc tương tự tại nhiệm kỳ mới, giúp công tác chỉ đạo, điều hành được cứng rắn, tự tin hơn nhất là khi thực hiện những kế hoạch thu hồi, chuyển đổi thành đất ở hoành tráng của nhiệm kỳ này.

Đối với Công ty cổ phần Đầu tư APEC Thái Nguyên, khi Thanh tra Chính phủ giao UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo giám đốc Công an tỉnh làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật và xử lý theo quy định. Mới nghe có vẻ rất nghiêm trọng, nhưng các vị Giám đốc của APEC Thái Nguyên phần nhiều là những người làm thuê kiểu “thời vụ”. Nếu có sai phạm tiền tỷ đi chăng nữa, thì trên phần đất hàng chục ngàn mét vuông giữa trung tâm thành phố Thái Nguyên, hiện đã được xây biệt thự, nhà ở, nhà hàng, vậy biết xử lý thế nào?.

Tương tự với 15 chủ đầu tư dự án bất động sản được Thanh tra Chính phủ nêu tên trong Kết luận, đều bị thiếu văn bản pháp lý có liên quan, nên việc chỉ ra sai phạm là chính xác, nghe rất “thấu tình, đạt lý”, còn theo dư luận nhận định, những phần sai cần khắc phục vẫn chỉ là “đuôi chuột”.

Bởi phần thu lợi lớn là được phân lô, bán nền và được điều chỉnh quy hoạch nhiều lần, mới là thứ doanh nghiệp luôn tính đến. Bởi sau mỗi lần xin điều chỉnh quy hoạch, thường tăng thêm phần đất ở hoặc đất thương mại, sẽ đem lại nguồn lợi kinh tế lớn cho chủ dự án, đương nhiên sẽ mất quỹ đất tạo không gian, mỹ quan đô thị, nó sẽ làm ảnh hưởng đến môi trường sống về lâu dài cho người dân cư ngụ, do diện tích cây xanh, mặt nước bị thu hẹp, đường xá thêm nhỏ lại. 

Điển hình với nhiều vi phạm là tại Dự án xây dựng Khu đô thị Hồ xương Rồng, Thanh tra Chính phủ kết luận: …UBND tỉnh Thái Nguyên giao cho Công ty cổ phần Sông Đà 2, thực hiện không qua đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư là vi phạm Luật Đất đai và Nghị định số 02/2006, về ban hành quy chế khu đô thị mới.

Ngoài ra, UBND tỉnh Thái Nguyên giao cho Công ty này được thực hiện dự án theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất, không đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 1964/2006.

Không chỉ vậy, dự án thực hiện từ tháng 8/2010 nhưng đến tháng 9/2013 mới được thẩm tra, cấp giấy chứng nhận đầu tư, vi phạm Luật Đầu tư.

Đồng thời, cơ quan Thanh tra Chính phủ phát hiện tại Quyết định số 3510/2018 điều chỉnh quy hoạch chi tiết Hồ xương Rồng, đã điều chỉnh một phần lô đất khách sạn (KS-01) thành đất ở tái định cư có diện tích trên 4.800m2. Thực tế đất tái định cư tại chỗ theo các quyết định phê duyệt giá đất là 10.323 m2; sau khi điều chỉnh là 20.761m2. Cơ quan thanh tra xác định, diện tích đất tái định cư chênh lệch gần 16.000m2, không có trong quy hoạch chi tiết 1/500.

Việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch khu dân cư hấp dẫn đến lạ kỳ, bởi đúng lúc Thanh tra Chính phủ đang hoàn thiện những sai phạm tại các dự án trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, thì công tác điều chỉnh cục bộ quy hoạch tại thành phố Thái Nguyên vẫn tiếp tục được thực hiện. Vào ngày 22/4/2021, ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND thành phố Thái Nguyên đã ký ban hành Quyết định số 3686/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu đô thị Hồ Xương Rồng.

Tại quyết định này, UBND thành phố Thái Nguyên đã cho điều chỉnh 331m2 đất công cộng, cây xanh, bãi đỗ xe thành đất ở biệt thự (nhập vào lô BT- 04). Theo phản ánh của dư luận, mỗi lần điều chỉnh cục bộ tại các khu dân cư, chỉ đem lại niềm vui cho một vài cá nhân, nhưng cả khu dân cư sẽ bị mất vĩnh viễn phần đất không gian sinh hoạt chung.

Với nội dung Kết luận của Thanh tra Chính phủ lần này khá dày dặn, đồng thời đã chỉ ra “một số hạn chế, vi phạm” trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên, khoáng sản của tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 01/01/2010 đến 31/12/2018.

Tuy nhiên, với những vi phạm được Thanh tra nêu tên, đều xuất phát từ sự làm trái của những cá nhân, nhưng chịu trách nhiệm khắc phục lại thuộc về các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp. Do đó, nội dung Kết luận Thanh tra về cơ bản đã đáp ứng đúng nhu cầu của người được thanh tra, đã tạo được niềm vui, phấn khởi cho những người có liên quan.