Tọa lạc tại xã Đất Cuốc, với diện tích trên 100 ha, hồ Đá Bàn được xem là một trong những hồ chứa lớn của tỉnh Bình Dương. Công trình này có vai trò đặc biệt quan trọng trong điều tiết nước sản xuất, sinh hoạt, phục vụ dân sinh cho các xã thuộc huyện Bắc Tân Uyên.
Để nâng cao năng lực hoạt động quan trắc, cảnh báo, phòng chống thiên tai, từ năm 2019, UBND tỉnh Bình Dương đã đầu tư, lắp đặt hệ thống quan trắc tiên tiến, hiện đại. Từ đó, góp phần thực hiện hiệu quả công tác quản lý, vận hành hồ chứa, đảm bảo an toàn hồ đập và phòng, chống thiên tai.
Hồ Đá Bàn được xem là một trong những hồ chứa lớn của tỉnh Bình Dương. Ảnh: Trần Trung.
Theo chân cán bộ thủy nông huyện Bắc Tân Uyên đến thăm hồ thủy lợi Đá Bàn, được chứng kiến cán bộ nơi đây vận hành hệ thống quan trắc mặt nước và điều tiết lượng mưa được lắp đặt ngay trên lòng hồ, chúng tôi mới thấy được vai trò quan trọng của việc dự báo, cảnh báo, nâng cao năng lực phòng chống thiên tai.
Vừa kiểm tra các thông số đo đạc, ông Đặng Minh Lượng, Trưởng trạm Thủy nông huyện Bắc Tân Uyên cho biết, Bắc Tân Uyên là vùng chuyên canh cây ăn trái có múi với tổng diện tích 2.451 ha. Trên địa bàn huyện có 8 công trình thủy lợi, 6 trạm bơm phục vụ tưới gần 1.000 ha đất canh tác, trong đó, riêng hồ Đá Bàn phục vụ trên 400 ha.
Quan trắc công trình thủy lợi là nhiệm vụ không thể thiếu trong quá trình xây dựng, quản lý vận hành công trình. Các kết quả quan trắc là cơ sở thực tế quan trọng để đảm bảo thi công an toàn, vận hành hiệu quả công trình, phòng chống lũ và quản lý an toàn công trình nói chung và hồ đập nói riêng. Các kết quả quan trắc cũng được sử dụng để kiểm chứng các kết quả tính toán thiết kế cũng như khái quát hóa, bổ sung cho lý luận thiết kế công trình.
Ông Đặng Minh Lượng (nón đỏ), Trưởng trạm Thủy nông huyện Bắc Tân Uyên kiểm tra thiết bị quan trắc. Ảnh: Trần Trung.
Trước đây, muốn có số liệu về lượng mưa để đưa ra phương án vận hành, cán bộ, nhân viên tại trạm phải đo thủ công. Việc này không chỉ mất nhiều thời gian mà còn nguy hiểm khi công nhân phải thực hiện ngoài trời. Mặt khác, cách đo truyền thống có sai số lớn, lại không kịp thời nên ảnh hưởng tới quy trình điều hành trong khi việc chống úng, cứu hạn cấp bách.
Thực hiện theo Nghị định 114 về quản lý an toàn hồ đập, năm 2019 hồ Đá Bàn được đầu tư hạ tầng kỹ thuật thiết bị quan trắc mặt nước và lưu lượng mưa hiện đại. Từ đó, các thông tin về lượng mưa, lưu lượng nước được cập nhật liên tục 24/24h thông qua phần mềm ứng dụng, giúp trạm theo dõi kịp thời, phân tích mọi tình huống, nhất là vào mùa mưa bão, góp phần cắt lũ vùng hạ du.
Theo đó, máy đo mưa sử dụng năng lượng mặt trời, còn nước mưa là chất dẫn để kích hoạt máy hoạt động. Các thông số sẽ được truyền về máy chủ thông qua mạng internet. Chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh, máy tính có kết nối mạng là có thể cập nhật thông tin về lượng mưa ở bất cứ thời điểm nào. Từ những số liệu qua các năm, trạm có thể phân tích, dự báo tình hình mưa để có những điều chỉnh phương án chống úng, chống hạn sát thực tế.
Chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh, máy tính có kết nối mạng là có thể cập nhật thông tin về lượng mưa ở bất cứ thời điểm nào. Ảnh: Trần Trung.
“Để đảm bảo các thiết bị quan trắc vận hành hiệu quả, trước mùa mưa lũ, Trạm đều cử cán bộ đi kiểm tra tình trạng hoạt động và bảo dưỡng cho thiết bị để đảm bảo thông tin quan trắc cho những kết quả đáng tin cậy. Từ lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, công việc của anh em trong trạm trôi chảy hơn, không còn cảnh đợi chờ người đi đo mưa về, cân nhắc phương án phù hợp rồi xin ý kiến vận hành, từ đó đến nay, địa phương chưa để xảy ra sai sót trong công tác vận hành hồ chứa, vấn đề ngập lụt cũng từng bước được đẩy lùi ”, ông Đặng Minh Lượng phấn khởi nói.
