Tập thơ "Sự bắt đầu của nước" vừa được xuất bản tại Mỹ cuối tháng 4/2021.
Tập thơ “Sự bắt đầu của nước” là một hợp tuyển những bài thơ ngắn của nhà thơ Trần Lê Khánh, do Bruce Weigl dịch và nhà xuất bản White Pine ở Buffalo, New York ấn hành với tên gọi “The beginning of water” trên thị trường sách Mỹ.
Sự có mặt “Sự bắt đầu của nước” mang lại sự ngạc nhiên thú vị cho nhiều người tìm hiểu văn chương Việt tại Mỹ. Bởi lẽ, trước đây thơ Việt phát hành tại Mỹ chủ yếu là những thi phẩm viết về chiến tranh và của những nhà thơ cựu chiến binh, như một cách hàn gắn vết thương xung đột bom đạn giữa hai bên. Nhà thơ Trần Lê Khánh sinh năm 1971, lớn lên trong hòa bình và viết những câu thơ không liên quan gì đến hận thù quá khứ.
Nhà thơ Trần Lê Khánh từng xuất bản các tập thơ trong nước như “Lục bát múa”, “Dòng sông không vội”, “Giọt nắng tràn ly”, “Xứ - rung một ngọn mây”… Dịch giả Bruce Weigl khi sang Việt Nam đã có sự đồng cảm nhất định với thơ Trần Lê Khánh và quyết định chuyển ngữ “Sự bắt đầu của nước” để giới thiệu thơ Việt bên kia bờ đại dương.
Trong tập thơ “Sự bắt đầu của nước” in song ngữ vào cuối tháng 4/2021 tại Mỹ, dịch giả Bruce Weigl chủ yếu chọn lựa những bài thơ ngắn của Trần Lê Khánh. Đó là những bài thơ chỉ vài câu với dung lượng mấy chục chữ, mang một suy tư riêng biệt.
Ví dụ, “trong ngôi đền/ của loài người/ em cầm bó đuốc/ lau sạch đêm” hoặc “người đàn bà/ thận trọng/ nhặt mình lên/ từ những mảnh gương vỡ”, hoặc “biển biết bí mật/ lũ hải âu/ mải mê tha muối bỏ xuống đại dương/ vì kiếp trước lỡ tin nước mắt”.
“Sự bắt đầu của nước” liệu có mang lại gì về hy vọng hội nhập hơn nữa cho thơ Việt trên đất Mỹ không? Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - Nguyễn Quang Thiều đánh giá: “Trần Lê Khánh có cách nhìn khác biệt chúng tôi, nhưng chúng tôi tôn trọng cách nhìn đó, cách nhìn của tương lai thì thuộc về tương lai. Mỗi thế hệ nhà thơ sẽ mang ngôn ngữ, tư cách, thái độ, nỗi dày vò, cơn mơ... của thế hệ đó. Thơ Trần Lê Khánh, theo tôi là tối giản, cô đọng, thơ ngắn, nhưng nó như hạt cây đợi gieo xuống một mảnh đất là bạn đọc – tâm hồn tươi tốt thì cây sẽ mọc lên tươi tốt”.
Nhà thơ Trần Lê Khánh thì tâm sự: “Tôi quan niệm, một bài thơ thì tựa chiếm 50% quyết định cái hay hay dở bài thơ, loại hình thơ mà tôi vừa làm. Mỗi lần làm thơ xong tôi có quy luật 90-10, tức là 90% bài thơ tôi có thể chỉ làm trong vài phút khi ý tưởng xuất hiện, nhưng 10% có thể mất 1 tháng để đặt tựa bài thơ, nhìn lại câu chữ, cân nhắc chỉnh sửa lại. Có nhiều người nghe thơ tôi hay nói khó hiểu, đánh đố... thành ra nhiều người nói hành trình tôi đi tìm tri kỷ chứ không phải tìm độc giả”.
