Sản phẩm OCOP 3 sao mứt chuối đặc sản Tân Qui của chị Đồng Thị Mai Linh. Ảnh: Hồ Thảo.
Đa dạng sản phẩm OCOP
Trong chặng đường xây dựng nông thôn mới (NTM), tỉnh Trà Vinh đã không ngừng đổi mới và tạo ra những sản phẩm OCOP độc đáo, mang đậm nét đặc trưng của làng quê. Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tại địa phương này đã trở thành một nguồn cảm hứng quan trọng, thúc đẩy sự phát triển kinh tế nông thôn và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân địa phương.
Trong vòng 6 tháng đầu năm 2023, Trà Vinh đã ghi nhận sự đa dạng hóa ấn tượng với tổng cộng 184 sản phẩm được công nhận và chứng nhận theo tiêu chuẩn OCOP. Trong số này, có 137 sản phẩm đạt chuẩn 3 sao, 38 sản phẩm đạt chuẩn 4 sao, 3 sản phẩm vinh dự nhận giải thưởng 5 sao danh giá và 6 sản phẩm tiềm năng được dự đoán đạt tới mức 5 sao.
Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh cho biết: “Các sản phẩm này không chỉ tăng giá trị gia tăng và đóng góp vào giảm nghèo, tăng thu nhập cho người dân nông thôn, mà còn mang đến cho thị trường những lựa chọn đáng tin cậy và hấp dẫn”.
Trong hành trình khám phá Cù lao Tân Qui, thuộc xã An Phú Tân, huyện Cầu Kè, chúng tôi đã chứng kiến sự sáng tạo của chị Đồng Thị Mai Linh, người đã tạo nên món mứt chuối độc đáo, là đặc sản tại địa phương. Ý tưởng này đã bắt nguồn từ gợi ý của một người quen và nhận thức về sự phong phú của chuối trong vùng. Chị Linh đã dùng tay khéo léo cắt mỏng từng quả chuối chín và chiên giòn để tạo ra một trải nghiệm vị giác độc đáo, với cảm giác giòn rụm đặc biệt.
Qua quá trình thử nghiệm, chị đã phát hiện ra rằng duy trì nhiệt độ cao trong quá trình chiên chuối giúp món ăn giòn mà không hấp thu dầu mỡ, giữ nguyên hương vị tự nhiên đặc trưng. Chị Linh đã thành công trong việc sản xuất món mứt chuối đạt chuẩn OCOP 3 sao, mang đến một hương vị tuyệt vời.
Hiện nay, sản phẩm mứt chuối chiên giòn của chị Linh đã có mặt trên thị trường, mỗi gói 500g có giá từ 45-50 nghìn đồng và nhận được sự tin tưởng của người tiêu dùng. Chị Linh cũng đã thành lập một hợp tác xã và mua chuối từ các nông dân địa phương, tạo công ăn việc làm ổn định cho 4 nhân công với thu nhập hàng tháng đáng mơ ước từ 5 - 7 triệu đồng/người. Chị đang có kế hoạch mở rộng dòng sản phẩm và đáp ứng nhu cầu thị trường bằng việc đầu tư vào một cái lò chiên không dầu, tạo điểm nhấn mới và đột phá cho món mứt chuối chiên giòn.
Thêm vào đó, Trà Vinh còn chứng kiến một mô hình canh tác độc đáo của anh Trần Thái Bảo ở huyện Châu Thành. Anh đã biến đam mê thành hiện thực bằng cách áp dụng phương pháp trồng cây thủy canh để sản xuất rau sạch và an toàn.
Phương pháp này cho phép anh tối ưu hóa sự sử dụng ánh sáng, nhiệt độ và dinh dưỡng trong môi trường nước. Mô hình canh tác thủy canh không chỉ giúp tiết kiệm không gian và nước, mà còn tăng năng suất và chất lượng của rau quả. Nhờ chất lượng cao và khả năng truy xuất và quản lý sản phẩm đúng quy trình, rau sạch trồng thủy canh của anh Bảo đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao danh giá.
Hiện nay, anh Bảo cung cấp rau sạch trồng thủy canh hàng tháng cho siêu thị và chuỗi bán lẻ trong các tỉnh lân cận với số lượng ấn tượng khoảng 4 tấn mỗi tháng. Không chỉ tạo việc làm ổn định cho 4 công nhân và đảm bảo thu nhập ổn định cho gia đình, mô hình canh tác thủy canh của anh Bảo còn góp phần vào phát triển kinh tế địa phương và bảo vệ môi trường.
Câu chuyện thành công về món mứt chuối chiên giòn của chị Mai Linh và mô hình canh tác thủy canh của anh Bảo là ví dụ cho tác động tích cực của chương trình OCOP đối với nền kinh tế và môi trường địa phương.
Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh: “Những cá nhân này không chỉ tạo ra việc làm và đảm bảo thu nhập ổn định cho gia đình mình, mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của cộng đồng. Với sự ủng hộ và khuyến khích không ngừng, chương trình OCOP tại Trà Vinh sẽ tiếp tục phát triển và mang lại những bước tiến mới, góp phần vào sự phát triển bền vững của kinh tế nông thôn”.
Sản phẩm rau sạch OCOP 3 sao của anh Trần Thái Bảo. Ảnh: Hồ Thảo.
Mục tiêu thêm 165 sản phẩm vào năm 2025
Có thể thấy Chương trình OCOP đã mang lại những thành công quan trọng cho sự phát triển kinh tế nông thôn và cải thiện chất lượng sống ở Trà Vinh. Tuy nhiên, chương trình OCOP cũng gặp một số hạn chế.
Ông Kim Chí Hòa, Chủ tịch UBND huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh thông tin thêm: “Giai đoạn đầu triển khai tại địa phương gặp khó khăn trong việc xác định lợi thế, tiềm năng. Họ tập trung quá nhiều vào việc hoàn thiện các sản phẩm hiện có mà không quan tâm đúng mức đến việc phát triển các sản phẩm mới liên kết với nguyên liệu địa phương, đặc biệt là ở các làng nghề truyền thống. Bên cạnh đó, việc áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ cũng còn hạn chế do hầu hết các sản phẩm OCOP chủ yếu là thô hoặc chế biến tối thiểu, dẫn đến giá trị gia tăng thấp. Việc đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ trong nước và quốc tế còn khiêm tốn, còn một số hạn chế về tính đầy đủ của hồ sơ sản phẩm để tham gia OCOP”.
Tỉnh Trà Vinh đã đặt mục tiêu đạt ít nhất 165 sản phẩm OCOP mới, đạt chuẩn từ 3 đến 4 sao vào năm 2025. Trong đó, có dự định nâng cấp chất lượng của 5 - 7 sản phẩm để đạt chuẩn 5 sao và chứng nhận cấp quốc gia
Để đạt mục tiêu trên Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh, ông Lê Văn Đông cho biết, các sở, ngành chuyên môn sẽ tập trung vào việc nâng cao năng lực cho cán bộ và đơn vị tham gia chương trình OCOP. Đồng thời, hướng dẫn, tư vấn và giải pháp sẽ được cung cấp để giải quyết những khó khăn và trở ngại trong quá trình thực hiện, bao gồm phát triển và nâng cấp sản phẩm, xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc và phát triển quy trình sản xuất.
Để quảng bá và tiếp thị sản phẩm OCOP, đề xuất các biện pháp như thiết lập các điểm triển lãm, bán sản phẩm tại các địa điểm hiện có và tạo thêm điểm trưng bày tại địa phương. Đồng thời tăng cường liên kết cung cầu nông sản giữa các tỉnh, thành phố.
Những biện pháp trên sẽ đảm bảo sự phát triển bền vững của chương trình OCOP và đem lại hiệu quả kinh tế cho cư dân nông thôn tại Trà Vinh.
Trà Vinh đặt mục tiêu thêm 165 sản phẩm OCOP 3, 4 sao vào năm 2025 và đa dạng hóa các sản phẩm OCOP. Ảnh: Hồ Thảo.
Ông Nguyễn Quỳnh Thiện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuyên truyền, vận động và hướng dẫn thực hiện chương trình OCOP. Đồng thời các cơ quan, đơn vị liên quan cần tìm ra giải pháp khắc phục các khó khăn khi tham gia chương trình, bao gồm xác định tiêu chí, hồ sơ tham gia, phương pháp đánh giá sản phẩm. Rà soát, lựa chọn và đăng ký sản phẩm hàng năm cũng rất cần thiết để đánh giá OCOP. Đối với các khu vực chưa có sản phẩm được chứng nhận OCOP, các địa phương cần đề xuất các giải pháp hỗ trợ để triển khai thực hiện. Đồng thời, cần đảm bảo đánh giá và giải quyết các vấn đề liên quan đến giải ngân kinh phí và tăng cường sự lãnh đạo, công tác tuyên truyền của Đảng để xây dựng thương hiệu và nhãn hiệu sản phẩm trong tỉnh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh cũng khẳng định rằng, chương trình OCOP đã, đang và sẽ tiếp tục là động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế nông thôn và nâng cao mức sống cho người dân Trà Vinh. Mặc dù còn tồn tại một số hạn chế, nhưng với sự hợp tác chặt chẽ và các biện pháp hỗ trợ phù hợp, chương trình OCOP sẽ tiếp tục đóng góp vào thành công của Chương trình xây dựng nông thôn mới trong thời gian tới.
