Đầu năm 2022, xã Tả Phời (TP Lào Cai) phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp TP Lào Cai thử nghiệm mô hình chuyển đổi hơn 2ha đất cấy lúa kém hiệu quả sang trồng cây húng quế để sản xuất tinh dầu.
Các hộ tham gia mô hình chỉ cần đầu tư trang thiết bị chế biến tinh dầu, còn lại được hỗ trợ hoàn toàn về giống, phân bón và kỹ thuật sản xuất. Trong thời gian thực hiện mô hình, cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp TP Lào Cai thường xuyên hỗ trợ theo dõi tình hình sinh trưởng phát triển và sâu bệnh hại của cây để hướng dẫn bà con xử lý kịp thời nên cây phát triển tốt và sạch sâu bênh.
Mỗi ha húng quế tại xã Tả Phời cho thu nhập hơn 100 triệu đồng mỗi năm. Ảnh: Lưu Hòa.
Vì mục tiêu của mô hình là có sản phẩm tinh dầu cao, chất lượng tinh dầu tốt nên phải chăm sóc để năng suất thân, lá, cành cao. Để làm được điều đó, cán bộ đã hướng dẫn nông dân bấm ngọn cho đến khi số cành đạt tối đa; sau đó thúc phân và chăm sóc để cây phát triển nhanh. So với trồng lúa và các loại rau, màu khác, trồng húng quế dễ và nhàn hơn cả về khâu chăm sóc và thu hoạch.
Anh Tạ, một trong những hộ tiên phong đăng ký trồng rau húng quế của xã Tả Phời chia sẻ: Trồng rau húng quế rất dễ, sau khi làm đất và xuống giống, chỉ mất công chăm sóc trong khoảng 1 tuần đầu, cây không cần nhiều phân, không phải phun thuốc phòng trừ sâu bệnh. Rau húng quế thích hợp với đất tơi, xốp, tiêu thoát nước tốt, hợp với thổ nhưỡng, khí hậu nơi đây nên cây phát triển nhanh.
Trung bình 1 ha húng quế mỗi năm có thể cho thu hơn 300 lít tinh dầu, với giá bán dao động từ 750.000 - 800.000 đồng/lít, sau khi trừ chi phí, 1ha húng quế cho thu hơn 100 triệu đồng mỗi năm. Anh Tạ cũng cho biết thêm, để chất lượng tinh dầu cao, cần chọn đúng thời điểm thu hoạch, đó là khi ngồng hoa húng quế đạt độ dài tối đa, khoảng 5 - 7cm, có màu tím đậm và có mùi hương thơm đặc trưng. Chỉ khi ấy, rau húng quế mới cho lượng tinh dầu cao nhất.
Trồng húng quế vừa nhàn, thu nhập lại gấp 3 - 5 lần trồng lúa. Ảnh: ST.
Húng quế sau khi thu hoạch sẽ được phơi héo rồi cho vào thùng chưng cất tinh dầu trong 4 tiếng theo phương pháp thủ công đốt bằng củi. Việc bảo quản tinh dầu cũng không cầu kỳ, có thể đóng chai, can… Tinh dầu húng quế thường được sử dụng để tạo hương cho các món ăn, nhiều nơi đốt để đuổi muỗi, làm đẹp, chăm sóc sức khỏe, chữa bệnh, ngoài ra còn xuất khẩu.
"Từ khi chuyển sang trồng húng quế, lợi nhuận ước gấp 3 - 5 lần so với trước kia trồng lúa và rau màu khác. Vùng đất trồng rau húng quế phải có nắng kéo dài để rau húng quế cho ra mùi thơm đặc trưng. Sau khi cắt xong lứa húng quế, cần bón thêm phân trùn quế, phân bò và các loại phân hữu cơ để cây tốt đợt sau", anh Tạ chia sẻ.
Trong thời gian tới, xã Tả Phời sẽ mở rộng diện tích húng quế lên 10ha và trồng thêm một số cây gia vị để chế biến tinh dầu, làm cao khô.
