Trồng nếp A Sào, mỗi sào thu 2,5 tạ thóc

Dẻo thơm nếp A Sào

Đi thăm đồng những ngày này, ông Nguyễn Bá Vân ở thôn Tam Sơn, xã Tân Lãng (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) trào lên một niềm vui khó tả. Hơn 9 sào ruộng được ông mạnh dạn thử nghiệm giống lúa nếp A Sào của Công ty Cổ phần Tập đoàn Giống cây trồng Thái Bình (ThaiBinh Seed) chuẩn bị vào kỳ thu hoạch. Cả một màu vàng óng trải dài đến ngút tầm mắt.

Dù là vụ đầu tiên thử nghiệm trên chân đất Kinh Bắc, nếp A Sào đã chứng tỏ được sự phù hợp và sức phát triển mạnh mẽ. Ông Vân chia sẻ: "Lúa rất cứng cây, trỗ tập trung và thoát cổ bông tốt. Đặc biệt, nếp A Sào có khả năng chống chịu sâu bệnh, giúp giảm bớt chi phí phân bón, thuốc BVTV".

So với giống lúa nếp truyền thống được trồng tại địa phương, giá giống lúa nếp A Sào cao hơn, tiền mua phân bón hữu cơ sinh học cũng nhỉnh hơn một chút để cải tạo đất, thân thiện với môi trường. Đổi lại, lúa sinh trưởng, phát triển tốt và ít bị nhiễm sâu bệnh hơn. Năng suất nếp A Sào cũng cao hơn giống đối chứng khoảng 10kg/sào.

Ông Vân nhẩm tính, với năng suất dự kiến khoảng 2,4 - 2,6 tạ/sào, kể cả giá bán hai loại lúa nếp tương đương, lợi nhuận trồng giống lúa nếp A Sào vẫn cao hơn khoảng 300.000 đồng/ha.

Thửa ruộng của ông Vân nằm trong mô hình thử nghiệm khoảng 10ha, được Trung tâm Khuyến nông và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Bắc Ninh phối hợp với ThaiBinh Seed triển khai tại xã Tân Lãng, huyện Lương Tài.

Cách ruộng của ông Vân một quãng, ông Trần Văn Khả không giấu nụ cười khi ngắm giống lúa nếp A Sào bông to, hạt khỏe. Ông kể, bản thân thấy mê giống lúa này ngay từ lúc chứng kiến hạt gạo nếp A Sào tròn, màu trắng đục và nhất là khi được thưởng thức thành phẩm xôi nấu mềm dẻo, thơm ngon.

"Tôi thấy giống này dễ canh tác, chống chịu sâu bệnh tốt. Mặt khác, giống lúa nếp A Sào được doanh nghiệp thu mua tươi, giảm được áp lực về công lao động phơi và bảo quản sau thu hoạch, giúp giảm chi phí sản xuất", ông Khả bày tỏ.

Kết quả tại huyện Lương Tài càng đáng ghi nhận khi trong vụ đông xuân năm nay, diễn biến thời tiết gặp nhiều bất lợi. Nền nhiệt vụ xuân năm nay ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,5 - 1 độ C, biên độ nhiệt giữa ngày và đêm lớn, kèm theo đó là các đợt mưa nhỏ, mưa phùn và sương mù kéo dài từ tháng 2 đến tháng 4. Đây là những điều kiện thuận lợi cho bệnh đạo ôn phát sinh, gây hại.

Ngoài ra, từ ngày 7 - 9/5, địa phương tiếp tục chịu ảnh hưởng của không khí lạnh muộn gây mưa với lượng mưa phổ biến từ 100 - 120mm, làm ảnh hưởng đến khả năng thụ phấn, thụ tinh

Ông Nguyễn Văn Đạt, cán bộ Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Lương Tài, người trực tiếp tham gia hướng dẫn kỹ thuật cho bà con tại mùa vụ này chia sẻ: Giai đoạn lúa đẻ nhánh, biên độ nhiệt giữa ngày và đêm lớn, kèm theo các đợt mưa nhỏ, mưa phùn và sương mù tập trung. Bệnh đạo ôn đã xuất hiện và gây hại trên một số giống lúa, với tỷ lệ cục bộ hơn 3% số lá. Tuy nhiên, giai đoạn này nếp A Sào chưa thấy xuất hiện bệnh.

Giai đoạn lúa đứng cái làm đòng, thời tiết thay đổi, ít mưa và nồm ẩm hơn, nhiệt độ tăng nhưng vẫn còn hiện tượng âm u. Dựa trên kinh nghiệm và sự phối hợp chặt chẽ với ThaiBinh Seed, huyện đã hướng dẫn bà con chủ động phun phòng trừ kịp thời khi bệnh đạo ôn mới phát sinh gây hại ở mức 1 - 3%, sâu cuốn lá lứa 2 có mật độ phổ biến 20 con/m2.

Tới giai đoạn lúa trỗ đến chín, nắng mưa xen kẽ, nhiệt độ trung bình 30 độ C, chênh lệch ngày đêm cao, tạo điều kiện cho bệnh đạo ôn cổ bông gây hại, đặc biệt là trên những diện tích đã nhiễm đạo ôn lá. Nhưng so với các giống truyền thống tại địa phương, nếp A Sào có tỷ lệ nhiễm đạo ôn ít hơn từ 3 - 5%.

Vùng chuyên canh lúa nếp "gật đầu" với A Sào

Ngày 1/6, ThaiBinh Seed phối hợp với Trung tâm Khuyến nông và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Bắc Ninh tổ chức hội thảo đánh giá kết quả sản xuất giống lúa nếp A Sào tại xã Tân Lãng (huyện Lương Tài). Ông Trần Minh Châu, Giám đốc Chi nhánh Hà Nội (thuộc Tập đoàn ThaiBinh Seed) cho biết, nếp A Sào là giống lúa nếp cảm ôn, cấy được cả 2 vụ/năm.

Thời gian sinh trưởng trong vụ xuân từ125 - 135 ngày, vụ mùa 105 - 110 ngày; chiều cao cây 120 - 130cm; dạng hình đẹp, nhánh khỏe, bông to, hạt tròn, khối lượng 1.000 hạt từ 23 - 25g.

Nếp A Sào có khả năng chịu rét khá, nhiễm nhẹ bạc lá và khô vằn, giống nhiễm bệnh đạo ôn nếu gặp điều kiện thời tiết bất thuận. Năng suất trung bình 46 - 52 tạ/ha, thâm canh tốt đạt 55 - 60 tạ/ha. 

Cây mạ phát triển tốt, cứng cây. Mạ 24 - 25 ngày tuổi số lá đạt từ 3 - 4 lá thật, chiều cao từ 17 - 18cm. Lúa tại mô hình được cấy tập trung với mật độ từ 25 - 30 khóm/m2. Kết thúc đẻ nhánh, cây lúa cao 120 - 125cm và có từ 8 - 12 dảnh khôn.

Xuyên suốt quá trình sản xuất, ThaiBinh Seed liên tục tổ chức tập huấn, chuyển giao quy trình nhằm giúp người dân tham gia mô hình nắm được kỹ thuật sản xuất lúa nếp A Sào. Đồng thời tuyên truyền các hộ tham gia mô hình gieo cấy tập trung thành vùng để tiện theo dõi, chăm sóc và thu hoạch.

Tại hội thảo đầu bờ ngày 1/6, các chủ ruộng tham gia mô hình đã trực tiếp gặt lúa để đánh giá hiệu quả. Từ 25 khóm trên khoảng 1m2 ruộng trình diễn, khối lượng thóc tươi đạt 1,17kg, kết quả này khiến nhiều bà con không khỏi trầm trồ, mê mẩn.

Từ những kết quả đạt được, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Lương Tài đánh giá, giống lúa nếp A Sào phù hợp với điều kiện đất đai cũng như tập quán canh tác của người dân địa phương, góp phần làm phong phú bộ giống trên địa bàn huyện, vốn là nơi có truyền thống canh tác lúa nếp.

Ông Nguyễn Hồng Quang, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bắc Ninh cho biết, hiện ThaiBinh Seed chiếm hơn 30% cơ cấu giống lúa của tỉnh. Việc thử nghiệm bước đầu thành công giống lúa nếp A Sào giúp người dân có thêm lựa chọn nguồn giống phù hợp để đưa vào sản xuất. Đồng thời, thúc đẩy việc quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa tập trung, mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con.

"Việc tìm các giống lúa mới có năng suất, chất lượng cao cùng khả năng chống chịu sâu bệnh góp phần thực hiện những mục tiêu mà ngành nông nghiệp tỉnh đặt ra, trong đó có tăng cường ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất", ông Quang nói.

Phát triển, nhân rộng những mô hình sản xuất lúa như ThaiBinh Seed đã triển khai tại huyện Lương Tài còn là tín hiệu mừng cho sự liên kết giữa doanh nghiệp, người dân, HTX, tạo cơ sở thuận lợi cho việc xây dựng các chuỗi giá trị sau này.

Dự hội thảo ngày 1/6, đại diện Phòng NN-PTNT huyện Gia Bình, huyện Lương Tài (Bắc Ninh) đều ấn tượng với giống lúa nếp A Sào. Trong vụ mùa sắp tới, Gia Bình hứa nghiên cứu, xem xét thử nghiệm giống của ThaiBinh Seed nhằm mở rộng diện tích gieo cấy.