PGS.TS Trịnh Khắc Quang, Phó Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp VN (VAAS) cho biết, đầu năm 2014 VAAS triển khai dự án xây dựng mô hình chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang trồng ngô lai (bắp lai) nhằm nâng cao giá trị gia tăng trong SX.
Dự án thực hiện trên địa bàn 8 tỉnh vùng ĐBSCL. Trong đó, 6 tỉnh đang thực hiện mô hình trồng ngô vụ XH trong cơ cấu lúa ĐX - ngô XH - lúa HT tại huyện Thanh Bình, tỉnh Đồng Tháp; huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang; huyện Chợ Gạo, thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang; huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long; huyện Châu Thành A, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang.
Tiếp theo sau đó, 2 mô hình ngô HT sớm trong cơ cấu lúa ĐX - ngô HT sớm -lúa TĐ tại huyện Đức Hòa, Đức Huệ, tỉnh Long An; huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh. Quy mô mỗi mô hình 40 ha, thời gian thực hiện 36 tháng (từ tháng 1/2014 - 12/2016).
Thu hoạch ngô trên đất lúa ở An Giang
Công nghệ áp dụng cho các mô hình sẽ trồng các giống ngô của Cty Monsanto gồm DK9955, DK9901, DK6919; canh tác theo quy trình do Monsanto xây dựng có sự bổ sung, điều chỉnh của Viện KHKT Nông nghiệp miền Nam (IAS).
Dự án sẽ có sự yểm trợ cơ giới hóa với những loại máy nông cơ như máy lên liếp, công cụ gieo hạt, máy tách vỏ bắp và máy tẽ hạt ngô. IAS giúp VAAS phụ trách, chỉ đạo, quản lý, giám sát chung các mô hình tại ĐBSCL.
Các đơn vị tham gia thực hiện dự án có Cty Monsanto, Cty CP Giống cây trồng miền Nam, Cty Tài Lộc phối hợp Trung tâm Khuyến nông các tỉnh và nông dân. Mô hình được hỗ trợ theo định mức khuyến nông, do trung tâm khuyến nông ban hành phù hợp với mô hình thâm canh ngô trên đất lúa chuyển đổi ở ĐBSCL bao gồm lượng giống, chủng loại phân bón, thuốc trừ cỏ, thuốc BVTV.
Cán bộ khuyến nông tham gia thực hiện dự án sẽ tập huấn kỹ thuật canh tác cho nông dân. Đến cuối vụ thu hoạch Cty Tài Lộc thu mua theo hợp đồng tiêu thụ sản phẩm đã ký kết.
| Theo đề án phát triển ngành trồng trọt đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, Bộ NN-PTNT đưa ra tiêu chí đến năm 2015 sản lượng đạt 6 triệu tấn hạt ngô và đến năm 2020 ổn định 7,5 triệu tấn. So với sản lượng bắp cả nước năm 2012, nước ta hiện đang thiếu ít nhất 1,7 triệu tấn hạt ngô/năm. |
Chuyển đổi cơ cấu trên đất lúa ở ĐBSCL đang gặp khó nhất khâu tiêu thụ nông sản, thiếu lao động và cần cơ giới hóa, chính sách khuyến khích hỗ trợ. Cán bộ nông nghiệp địa phương ở An Giang cho biết: Qua thăm dò ý kiến nông dân về việc chuyển sang cây trồng khác có hiệu quả, một số vẫn muốn làm lúa, vì tiêu thụ khá ổn định.
Trong khi trồng cây khác phải thiết kế hệ thống tưới tiêu, máy móc công cụ hỗ trợ SX. Nếu chuyển sang trồng mè, đậu hay bắp… có DN tiêu thụ, hiệu quả cao hơn lúa thì nông dân sẽ làm theo.
Tương tự, 2 huyện Cái Bè, Cai Lậy (Tiền Giang) nằm trong vùng ảnh hưởng lũ, vụ XH nông dân có nhu cầu chuyển đổi cây trồng đa dạng, nhưng vẫn chưa tìm được lối ra hiệu quả. Tại Hậu Giang cũng còn 1.000 ha, Cần Thơ còn 8.000 ha đất lúa kém hiệu quả.
Theo Cục Trồng trọt, vùng ĐBSCL có điều kiện thuận lợi phát triển cây ngô. Tuy nhiên do sự sắp xếp cơ cấu mùa vụ, cơ cấu cây trồng chưa phù hợp nên việc chuyển đổi còn gặp nhiều khó khăn. Mô hình trồng ngô trên đất lúa kém hiệu quả là bước khởi đầu cho các tỉnh trong vùng.
