Ăn miếng, trả miếng
Tuyên bố trên của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên được loan đi, sau khi Bắc Kinh chính thức áp lệnh trừng phạt trả đũa đối với 11 nhà lập pháp và một số lãnh đạo các tổ chức phi chính phủ Mỹ vào chiều 10/8.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên. Ảnh: Global Times
Giới phân tích nhận định, động thái này rõ ràng là một đòn đáp trả “ăn miếng trả miếng” đối với các lệnh trừng phạt của Mỹ được công bố cuối tuần trước, khi Washington áp đặt biện pháp tương tự đối với 11 quan chức cấp cao Trung Quốc, bao gồm cả Trưởng đặc khu Hong Kong Carrie Lam do liên quan đến đạo luật an ninh mới.
Tờ Thời báo Hoàn cầu, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc số ra hôm 11/8 đã có bài xã luận ca ngợi động thái đáp trả của Bắc Kinh là “đã chọn đúng mục tiêu và đưa ra phản ứng một cách rất quyết liệt”.
Theo các chuyên gia trong nước, mặc dù các biện pháp trừng phạt ngoại giao của Mỹ đối với Trung Quốc và ngược lại không có nhiều tác động thực sự, tuy nhiên xét trên bình diện ganh đua chính trị chắc chắn sẽ có những tác động rộng lớn.
“Các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã bộc lộ sự ngạo mạn và mang tính dọa nạt phô trương, trong khi các biện pháp đối phó của Trung Quốc là thực hành nguyên tắc có đi có lại giữa các cường quốc và là một cam kết chắc chắn về tư thế của Trung Quốc. Điều này có nghĩa là ngày càng thấy rõ những gì mà phía Mỹ sẽ phải chuốc lấy từ các lệnh trừng phạt đáp trả mà nước này đã áp đặt đối với Trung Quốc”, bài xã luận viết.
Thời báo Hoàn cầu dẫn nguồn tin ngoại giao nói: “Việc đối đầu với Trung Quốc sẽ không có lợi ích gì cho Mỹ, cũng không giúp được gì cho uy tín và lòng tự trọng của họ mà chỉ khiến cho xã hội Trung Quốc mau trưởng thành mạnh mẽ hơn. Chúng ta hoàn toàn có thể đối phó với tác động của một cuộc tấn công tổng lực của Mỹ và người Trung Quốc tin chắc về điều đó”.
Ngày 10/8, Bắc Kinh đã áp lệnh trừng phạt 11 công dân Mỹ và tiếp ngay sau đó, cảnh sát Hong Kong đã tiến hành bắt giữ 10 người, trong đó có tỷ phú truyền thông Hong Kong Jimmy Lai Chee-ying. “Điều này đã truyền cảm hứng rất lớn cho xã hội Hong Kong. Nó cũng tiếp tục thúc đẩy niềm tin của toàn xã hội Trung Quốc. Trước sức ép của Mỹ, chính quyền trung ương và Hong Kong không hề e ngại bị đe dọa”, bài báo có đoạn.
Cũng trong ngày 10/8, các máy bay chiến đấu J-11 và J-10 của Quân Giải phóng Nhân dân đã bay qua cái gọi là "đường trung tuyến" của eo biển Đài Loan, động thái nhằm phản ứng lại chuyến công du Đài Loan của Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ Alex Azar.
Trung Quốc sẽ trừng phạt nhiều người Mỹ giống như Mỹ đã trừng phạt Trung Quốc. Mỹ đã đóng cửa lãnh sự quán Trung Quốc và trục xuất các nhà ngoại giao và nhà báo Trung Quốc một cách trá hình. Đến lượt mình, Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp có đi có lại đối với lãnh sự quán, các nhà ngoại giao và nhà báo Mỹ.
Sau nhiều vòng đấu, giờ đây logic và luận điểm tranh cãi Trung - Mỹ đã trở nên rõ ràng hơn. Nếu Washington muốn biến Hong Kong trở thành tâm điểm của cuộc chiến giữa hai cường quốc thì chắc chắn họ đã chọn nhầm chỗ.
Tâm điểm Đài Loan
Theo giới quan sát quốc tế, chuyến công du Đài Loan của Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ Alex Azar hôm 9/8, kéo dài bốn ngày, đánh dấu chuyến thăm cấp cao nhất của một quan chức chính phủ Mỹ trong hơn 4 thập kỷ được coi là phép thử chọc giận Bắc Kinh.
Nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn tiếp đón Bộ trưởng Y tế Mỹ Alex Azar hôm 10/8. Ảnh: RT
Trước đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân đã lên tiếng phản đối chuyến thăm của ông Azar, đồng thời kêu gọi Mỹ hãy tôn trọng nguyên tắc “một Trung Quốc” và chấm dứt mọi tương tác, liên lạc chính thức với eo biển Đài Loan. Ông Uông cũng cảnh báo, tiền lệ này cho thấy Washington có khả năng sẽ cử thêm nhiều quan chức từ các cơ quan nhạy cảm khác như đối ngoại và quốc phòng đến thăm hòn đảo.
Các nhà phân tích nhận định, những hành động khiêu khích tiềm tàng từ phía Mỹ có thể ngay lập tức làm leo thang căng thẳng với Trung Quốc và nguy cơ xảy ra xung đột quân sự sẽ gia tăng. Một khi Mỹ phớt lờ cảnh báo và lập trường cứng rắn của Trung Quốc về chủ quyền của họ đối với hòn đảo này, thì một cuộc chiến trong khu vực sẽ là điều khó tránh khỏi.
“Chính quyền eo biển sẵn sàng đóng quân bài trung thành nhất cho Mỹ và rất thích hợp tác với Mỹ để khiêu khích đại lục, và điều này cuối cùng có thể vượt qua “lằn ranh đỏ” do Bắc Kinh đặt ra, dẫn đến xung đột quân sự”, các nhà phân tích cho biết thêm.
Người phát ngôn Văn phòng Các vấn đề Đài Loan của Hội đồng Nhà nước ở thủ đô Bắc Kinh Ma Xiaoguang cảnh báo, chính quyền hòn đảo của bà Thái Anh Văn sẵn sàng "làm con tốt" cho Washington và thông đồng với Mỹ để tìm kiếm lợi ích chính trị, và điều này là "cực kỳ nguy hiểm và chắc chắn sẽ thất bại".
Phát biểu trong buổi tiếp xúc với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, ông Azar ca ngợi Đài Loan là "hình mẫu về sự minh bạch và hợp tác trong lĩnh vực y tế toàn cầu trong đại dịch Covid-19", đồng thời cho biết chuyến đi này là cơ hội để tăng cường hợp tác kinh tế và sức khỏe cộng đồng với hòn đảo.
Trong khi đó, ông Xin Qiang, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải, cho biết chuyến thăm của ông Azar mang tính khiêu khích hơn trong bối cảnh căng thẳng quan hệ Trung - Mỹ và quan hệ hai bờ eo biển, và nó sẽ kích hoạt phản ứng cứng rắn từ đại lục.
Theo giới chuyên gia, trước đó chính quyền của ông Trump đã tăng cường các chính sách dằn mặt Bắc Kinh trên một loạt mặt trận, bao gồm chiến tranh thương mại, vấn đề Biển Đông, Hong Kong, Đài Loan và Tân Cương, cũng như trò chơi đổ lỗi về nguồn gốc của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên có thể nói, "quân bài Đài Loan" là công cụ hiệu quả, nhạy cảm và quan trọng nhất để khiêu khích đại lục.
