Truy quét nạn khai thác tài nguyên trái phép khó có hồi kết

Bãi vàng tặc tại thôn Nà Hà xã An Phú.

Trong hai tháng 11-12/2019 Công an huyện Lục Yên phối hợp với chính quyền địa phương các xã: Khánh Hòa, Trúc Lâu, An Phú, Động Quan mở nhiều đợt truy quét vàng và rubi tặc đã thu giữ 50 máy nổ dùng để chạy máy phụt nước công suất lớn làm tan đất cát trong quá trình khai thác vàng và rubi.

Phóng viên báo NNVN đã tham gia cuộc truy quét vàng tặc tại thôn Nà Hà nằm ở cuối xã An Phú ngày 5/5/2013. Đây là điểm khai thác vàng trái phép do một số đối tượng từ Thái Nguyên sang tổ chức khai thác.

Dư luận cho biết điểm khai thác vàng trái phép đã có từ 5 tháng trước đó, UBND xã An Phú đã nhiều lần lập biên bản kiểm tra, nhưng chúng không chịu tháo dỡ lán trại dời đi.

Tại đây có 6 máy nghiền đất đá đang hoạt động, những hầm và giếng đào vàng sâu hun hút làm tung tóe cả khu đồi vô cùng nguy hiểm cho những ai có việc qua lại nơi đây. 

Máy nghiền đất đá bị công an thu giữ.

Được biết, những chiếc hầm vàng đó các “bưởng” thuê đất của người dân, chúng làm lán ăn ở tại bãi vàng, quây bạt bơm nước từ dưới suối lên để sinh hoạt và lấy nước nghiền đất đá đãi vàng. Những người làm công cho chúng phần lớn là người dân địa phương quanh đó.

Máy nghiền đất đá chạy ầm ầm suốt ngày đêm, cách xa cả cây số vẫn nghe tiếng máy nổ. Cuộc truy quét được giữ bí mật đến phút cuối cùng, chỉ khi đoàn truy quét cách bãi vàng chừng 200m thì các “chim mồi” phát hiện khi thấy nhiều người mặc sắc phục công an. Chúng tháo máy khiêng vội lên núi hoặc vào các vườn của các hộ dân gần đó cất giấu.

Cuộc truy quét diễn ra trong khoảng 2 giờ đồng hồ, công an huyện Lục Yên thu giữ một số máy nổ, máy nghiền đất đá và máng đãi vàng. Sau đợt truy quét điểm khai thác vàng thôn Nà Hà xóa sổ. Nhưng ít lâu sau tại xã An Phú lại xuất hiện một số điểm đào đá quý. Những rubi tặc đào dưới các chân đồi, lòng các con suối hay trong ruộng vườn của người dân nghi có đá quý.

Tháng 7/2019 sau lời đồn tìm thấy viên đá quý to bằng ngón chân cái tại bãi Bưởi, thôn Chính Quân, xã Liễu Đô được bán với giá vài tỷ đồng, Một đồn trăm, trăm đồn nghìn, lời đồn vang xa cả trăm cây số…thế là hàng ngàn người khắp nơi kéo nhau lên núi tìm đào đá quí. Họ lật không xót một vuông đất, mọi gốc cây, tảng đá đều bị xới tung lên để tìm vận may.

Tất cả đều trở về tay trắng, hậu quả núi rừng bị phá tan hoang, chính quyền địa phương phải dùng các biện pháp để ngăn chặn dòng người lên núi đào đá quí trái phép. Chỉ khi đào không được gì họ mới trở về.

Máy xúc bị thu giữ trong đợt truy quét vừa qua.

Tại xã Khánh Hòa, một đối tượng đã thuê cả máy xúc để khai thác đá quí công khai giữa ban ngày. Phòng Cảnh sát Môi trường Công an tỉnh Yên Bái đã phối hợp với Công an huyện Lục Yên và chính quyền địa phương tiến hành kiểm tra thu giữ chiếc máy xúc đó.

Theo ông Đỗ Mạnh Thắng- Phó trưởng Công an huyện Lục Yên, năm 2019 Công an huyện đã tổ chức 529 buổi tuyên truyền phổ biến pháp luật liên quan tới khoáng sản cho 60.424 lượt người tham gia.

CA đã phối hợp với Chi cục thuế huyện xử lý 2 đối tượng vận chuyển đá hoa trắng không có giấy phép, xử phạt và truy thu thuế  36,1 triệu đồng; kiểm tra 6 cơ sở chế biến đá hoa trắng phạt 12 triệu đồng…

Ngoài ra mở nhiều đợt truy quét các điểm khai thác vàng và đá quý trái phép thu giữ 50 máy nổ dùng để khai thác khoáng sản…

50 máy nổ CA huyện Lục Yên thu giữ trong tháng 11-12/2019.

Theo quan sát của PV, tình hình khai thác vàng, rubi, đá hoa trắng trái phép ở huyện Lục Yên hiện đã tạm lắng khi chính quyền ra tay mạnh. Nhưng chỉ ngơ đi là tình trạng khai thác khoáng sản trái phép lại bùng lên. Bởi các điểm khoáng sản đều nằm ngay trong ruộng vườn, nương rẫy của người dân, nên họ lấy đủ lý do để khai thác. Như: Cải tạo ruộng, đào ao, nắn dòng suối…Vì thế, việc truy quét vàng và rubi tặc ở Lục Yên sẽ khó có hồi kết.

Bãi khai thác đá quý Bãi Bưởi xã Liễu Đô. Ảnh: Minh Thịnh.