Nông dân Bình Định vui Tết nhưng không quên chăm sóc cây lúa. Ảnh: V.Đ.T.
Cây trồng đối mặt nhiều sâu bệnh gây hại
Đến nay, những diện tích gieo sạ trên chân cao sạ cưỡng đang trong giai đoạn đứng cái; lúa trên chân đất 3 vụ đang trong giai đoạn đẻ nhánh rộ; còn lại, diện tích lúa trên chân đất 2 đang giai đoạn đẻ nhánh.
Theo Chi cục Trồng trọt và BVTV Bình Định, hiện nay, chuột đang phát sinh gây hại cục bộ lúa đang giai đoạn đẻ nhánh ở hầu hết các địa phương trên địa bàn tỉnh; tập trung tại thị xã Hoài Nhơn, thị xã An Nhơn và các huyện Hoài Ân, Tuy Phước, Phù Cát... với tỷ lệ hại cục bộ từ 1-2%, cá biệt một số diện tích có tỷ lệ hại từ 5-10%.
Ngoài ra, bệnh đạo ôn lá, bọ trĩ, sâu năn, sâu keo, ruồi đục nõn, sâu đục thân bướm 2 chấm (tuổi 4-5), sâu cuốn lá nhỏ (nhộng, trưởng thành), bệnh vàng lá sinh lý… phát sinh gây hại cục bộ lúa chân 2 vụ giai đoạn đẻ nhánh; rầy nâu, rầy lưng trắng (tuổi 1-2) gây hại cục bộ lúa trà sớm chân cao sạ cưỡng và chân 3 vụ giai đoạn đứng cái, làm đòng.
Cây trồng cạn thì bệnh lở cổ rễ gây hại cục bộ trên cây đậu phộng (lạc) giai đoạn cây con ở thị xã Hoài Nhơn, thị xã An Nhơn và các huyện Phù Mỹ, Tây Sơn, Phù Cát với tỷ lệ bệnh từ 1-2%.
Ông Kiều Văn Cang, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Bình Định, khuyến cáo: Trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, chuột sẽ tiếp tục phát sinh gây hại trên các trà lúa từ đẻ nhánh, làm đòng; gây hại nặng cục bộ ở các ruộng gần khu dân cư, bụi rậm, gò đồi, đường giao thông. Thời tiết vụ đông xuân thuận lợi cho bệnh đạo ôn phát sinh gây hại diện rộng trong thời gian đến.
Bệnh đạo ôn lá, cổ lá tiếp tục phát sinh gây hại đến hết háng 2/2025 trên lúa cuối đẻ nhánh, đứng cái, làm đòng. Bệnh đạo ôn cổ bông bắt đầu phát sinh từ sau Tết trên lúa chân 3 vụ và chân cao, nhất là giai đoạn từ giữa tháng 2 trở đi và trên chân 2 vụ từ cuối tháng 2 đến hết tháng 3/2025, giai đoạn lúa trỗ, chắc xanh, chín. Cây bắp (ngô) thì bị sâu xám, sâu keo mùa thu hại cục bộ giai đoạn cây con, mật độ 1-2 con/m2 ở thị xã Hoài Nhơn và các huyện Hoài Ân, Tuy Phước, Tây Sơn.
Theo ông Kiều Văn Cang, thời điểm trước và trong Tết, rầy nâu sẽ phát sinh gây hại cục bộ lúa chân cao sạ cưỡng giai đoạn giai đoạn đòng, trỗ. Thời điểm sau Tết, lứa rầy non nở rộ từ ngày 8-18/2/2025 sẽ gây hại nặng cục bộ lúa chân 3 vụ, chân cao sạ cưỡng giai đoạn đòng trỗ, ngậm sữa. Lứa tiếp theo, rầy non nở rộ từ ngày 5-15/3/2025 kéo dài đến 25/3 sẽ gây hại diện rộng lúa chân 2 vụ giai đoạn trỗ, ngậm sữa và lúa chân 3 vụ chắc xanh, chín.
“Ngoài ra, còn có một số đối tượng khác: sâu đục thân, sâu cuốn lá nhỏ, bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn... phát sinh gây hại cục bộ từng vùng”, ông Cang cho biết thêm.
Nông dân Bình Định phòng bệnh cho cây lúa trong những ngày Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Ảnh V.Đ.T.:
Ngành chức năng và nông dân chủ động
Trước tình hình trên, Chi cục Trồng trọt và BVTV Bình Định tăng cường công tác kiểm tra, dự tính dự báo, thông báo kịp thời tình hình phát sinh và diễn biến các loại sâu, bệnh hại trong thời gian trước, trong và sau Tết.
Đồng thời, tập trung kiểm tra, hướng dẫn chăm sóc, bón phân; tổ chức phòng trừ kịp thời các loại sâu bệnh, như: Chuột, bọ trĩ, bệnh đạo ôn lá, bệnh vàng lá sinh lý, ... trên lúa; sâu keo mùa thu trên cây ngô, bệnh lở cổ rễ trên cây lạc.
Chi cục Trồng trọt và BVTV Bình Định còn phân công cán bộ đứng chân địa bàn, phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp, Phòng NN-PTNT, Phòng Kinh tế các địa phương theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình diễn biến, phát sinh các đối tượng chuột, sâu bệnh hại trên đồng ruộng; đồng thời có các giải pháp để chủ động hướng dẫn nông dân phòng trừ hiệu quả.
Vui Tết, nhưng nông dân Bình Định vẫn bám đồng ruộng. Ảnh: V.Đ.T.
Hiện nay, dù đang ăn Tết nhưng nông cần Bình Định vẫn đang tích cực diệt chuột để bảo vệ lúa đông xuân. Theo anh Đinh Văn Chung, người đang làm 8 sào ruộng (500m2/sào) ở khu vực Kim Châu, phường Bình Định (thị xã An Nhơn), ban ngày đi thăm Tết bà con xóm giềng, tối về anh tranh thủ dùng đèn soi và dùng nơm chụp bắt chuột cắn phá những đám ruộng đang giai đoạn lúa đẻ nhánh. Ngoài ra, anh Chung còn dùng các loại bẫy để bẫy chuột.
“Theo hướng dẫn của ngành chức năng, tôi dùng các loại thuốc trộn sẵn với mồi như Gimlet, Killrat, Klerat rải trực tiếp; hoặc thuốc Racumin, Rat K, Hicate trộn với mồi là mì tôm, cám thực phẩm, tôm, cua, cá để làm bả diệt chuột. Tôi đặt bả ở nơi chuột đang cắn phá, ở bờ ruộng nơi gần hang hoặc gần đường đi của chuột hoặc bờ mương”, anh Chung chia sẻ.
“Hiện nay, trên đồng ruộng có rất nhiều cây trồng (lúa, ngô, đậu đỗ) nên việc sử dụng hạt lúa, ngô, đậu đỗ để làm mồi nhử sẽ không dụ được chuột. Vì vậy, nên sử dụng các loại mồi không có sẵn trên đồng ruộng như: Mì tôm, cám thực phẩm, tôm, cua, cá; đối với mồi là các loại thịt như tôm, cua, cá thì nên phơi 1 buổi hoặc nướng để tạo mùi nhằm dẫn dụ chuột”, ông Kiều Văn Cang nói.
