Hơn 3 năm, thời gian chưa phải dài nhưng cũng đủ để khẳng định vùng cát bạc màu ven biển Hà Tĩnh đang hồi sinh từng ngày. Bàn tay, khối óc cùng nghị lực phi thường của con người nơi đây đã biến hàng trăm ha đất cát các huyện Thạch Hà, Cẩm Xuyên trở thành vùng rau củ quả an toàn công nghệ cao xanh mướt mát.
"Bàn tay ta làm nên tất cả"
Xưa - Tổng Cty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh (Mitraco) từng nổi đình nổi đám trong việc thúc đẩy ngành khai thác quặng titan Hà Tĩnh lên một tầm cao mới, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động địa phương với mức lương “khủng”. Nhưng thời hoàng kim được một thời gian thì cũng đến lúc mỏ quặng cạn kiệt, để lại một vùng cát trắng bạc màu, hoang hóa không khác gì vùng đất “chết”.
“Hết quặng rồi làm gì để tạo ra giá trị thặng dư? Công nhân sẽ làm gì? Làm sao trả lại môi trường vốn có ban đầu?... những câu hỏi trên chúng tôi trăn trở suốt một thời gian dài và cuối cùng đưa ra quyết định đầu tư vào lĩnh vực “ngoại đạo” vốn không phải chuyên môn là nông nghiệp”, ông Dương Tất Thắng, nguyên Tổng Giám đốc Cty Mitraco, nay là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, chia sẻ với NNVN như vậy.
Không thể phủ nhận ông Thắng là người giữ vai trò quyết định cho sự thắng - bại của dự án rau củ quả an toàn công nghệ cao (viết tắt là RAT) mà Mitraco đầu tư, thực hiện từ cuối năm 2013. Thời điểm này sức khỏe người tiêu dùng bị đe dọa bởi vô số thực phẩm bẩn, thực phẩm thiếu an toàn, cho nên việc đề xuất thực hiện dự án RAT của Mitraco được UBND tỉnh Hà Tĩnh đồng ý ngay.
Đường đi của dự án được ông Nguyễn Anh Thắng, Trưởng phòng Kinh tế Cty Mitraco chia sẻ như sau: Khi quyết định chuyển hướng từ khai thác quặng titan sang đầu tư nông nghiệp thì năm 2013, ban lãnh đạo Mitraco tổ chức một chuyến công tác sang tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, tham quan mô hình trồng rau trên cát ở đây. Phải khẳng định rằng, đất cát ở Phúc Kiến còn bạc màu, hoang hóa hơn ở Hà Tĩnh rất nhiều nhưng cây trồng vẫn sinh trưởng, phát triển tốt.
Bàn tay con người đã biến vùng đất cát hoang hóa Thạch Văn thành vùng sản xuất RAT độc nhất vô nhị ở Hà Tĩnh
Sau chuyến công tác này, Mitraco báo cáo, xin thực hiện thí điểm mô hình trồng RAT trên diện tích 12ha đất cát ven biển xã Thạch Văn, huyện Thạch Hà và được UBND tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận. Quá trình thí điểm mô hình, Cty khảo nghiệm thành công 30 loại rau củ quả các loại để chuyển giao, nhân rộng cho người dân ven biển đưa vào sản xuất.
Từ thành công bước đầu, Mitraco đầu tư thêm 25 tỷ đồng lắp đặt hệ thống tưới, đường giao thông, thiết bị máy móc, khai hoang gần 100ha đất cát ven biển Thạch Văn hình thành dự án RAT với sự hỗ trợ của nhà nước và các chuyên gia nước ngoài như Nga, Israel, Nhật Bản.
Mục tiêu đầu tư dự án là hoàn trả lại môi trường vốn có ban đầu sau khi khai thác hết quặng titan, góp phần chống sa mạc hóa; đồng thời, tạo ra sản phẩm hàng hóa an toàn cung ứng cho người tiêu dùng.
Vùng rau độc nhất vô nhị
Đang trái vụ thu hoạch nhưng vùng cát trắng xã Thạch Văn khoe đủ loại màu sắc rau củ quả từ bình dân đến thượng hạng. Dù đã nghe dư luận ca tụng rất nhiều về vùng rau này nhưng quả thực “trăm nghe không bằng một thấy”, chúng tôi thực sự nể phục sự táo bạo, đột phá của Mitraco.
Gần 100ha đất cát bạc màu 3 năm nay quanh năm xanh mướt cây trái. Ông Nguyễn Như Hương, Phó ban dự án RAT Mitraco cho biết, bình quân mỗi ngày dự án cung ứng khoảng 5 tấn rau củ quả các loại ra thị trường. Thời điểm chính vụ (tháng 9 đến tháng 2 dương lịch năm sau) có khoảng 20 - 25 loại sản phẩm chính được thu hoạch; trái vụ (tháng 3 - 8) có 15 - 20 sản phẩm được thu hoạch. Hiện nay, hai nhóm sản phẩm đang được phát triển tại dự án là RAT như bí hồ lô, mướp đắng, mướp ngọt, dưa chuột, cà chua, bí xanh, ớt, cà rốt, măng tây... và nhóm cây ăn quả gồm ổi, dưa hấu, dưa lê, thanh long, xoài, táo, mít...
Ảnh: Thanh Nga
Thông qua quy trình sản xuất VietGAP, khép kín từ khâu làm đất, giống, chăm sóc, thu hoạch đến bao tiêu sản phẩm. Đặc biệt, Sở NN-PTNT thường xuyên lấy mẫu sản phẩm trong từng thời kỳ sinh trưởng của cây trồng gửi kiểm nghiệm, công bố chất lượng trên các phương tiện thông tin đại chúng, Mitraco cam kết sản phẩm rau củ quả do Cty sản xuất ra đáp ứng yêu cầu an toàn của người tiêu dùng.
“Chúng tôi xác định phát triển RAT là chiến lược lâu dài nên không làm chộp giật. Quy trình sản xuất tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc BVTV độ độc cao. Hay việc sử dụng phân bón chủ yếu dùng phân hữu cơ đã được ủ đúng thời gian, tránh gây ngộ độc cho cây trồng”, ông Hương nói.
Ông Nguyễn Như Hương không quên dẫn ra ví dụ, nếu muốn màu cà rốt đỏ đẹp chỉ cần bón thêm một vài loại phân bón hóa học nhưng Mitraco chấp nhận để màu xấu một chút nhưng an toàn. Một dẫn chứng khác là mướp ngọt, bình quân 3 quả mướp thu hoạch đúng thời kỳ chỉ đạt 1kg nhưng nếu để già thêm 2 ngày nữa trọng lượng có thể tăng lên 1,5kg.
Ảnh: Thanh Nga
Tuy nhiên, thay vì lấy số lượng để tăng doanh thu thì Cty lựa chọn lấy chất lượng để giữ uy tín. “Rau củ quả chúng tôi sản xuất ra đã có thương hiệu mấy năm nay nên dù giá một số loại cao hơn thị trường nhưng người tiêu dùng vẫn tin tưởng lựa chọn sử dụng”, ông Hương nói thêm.
Để kiểm chứng lời ông Hương, chúng tôi tìm đến siêu thị Co.opmart và cửa hàng bán sản phẩm RAT của Mitraco ở đường Xuân Diệu - TP Hà Tĩnh. Tại đây, chị Anh, người tiêu dùng ở phường Nguyễn Du cho biết, gần 2 năm nay gia đình chị hiếm khi sử dụng rau ở chợ, hôm nào được nghỉ làm chị lại lên siêu thị hoặc cửa hàng của Cty Mitraco mua các loại rau và hoa quả về dự trữ ăn dần. “Tôi làm trong ngành nông nghiệp, cũng có dịp đến tham quan vùng sản xuất rau củ quả trên cát của Mitraco nên rất an tâm khi sử dụng sản phẩm của Cty này”, chị Anh nói.
Người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn RAT của Mitraco
Ngoài dự án tại xã Thạch Văn, Mitraco cũng đã đưa vào khai thác Khu du lịch sinh thái Đồng Nôi - Thiên Cầm, với tổng diện tích 50ha. Trong đó, 30ha sản suất RAT, 20ha phục vụ du lịch sinh thái. Bên cạnh đó, Mitraco còn tạo việc làm, tăng thu nhập cho người nông dân thông qua việc liên kết sản xuất, bao tiêu RAT cho hàng chục HTX, doanh nghiệp trên địa bàn các huyện Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh.
Với quy mô đầu tư, liên kết sản xuất lớn như trên, bình quân tổng sản lượng RAT Cty cung ứng ra thị trường mỗi năm đạt trên dưới 1.800 tấn. Doanh thu năm 2015 đạt hơn 7 tỷ đồng. Dự kiến năm 2016 ước đạt 15 tỷ, lợi nhuận phấn đấu hơn 1 tỷ đồng.
Tham vọng “công viên nông nghiệp”
Chiều 21/5, trao đổi với PV qua điện thoại, ông Dương Tất Thắng nói rằng dù đã đảm nhận trọng trách mới ở UBND tỉnh, nhưng dự án RAT trên cát là tâm huyết bao năm nay của ông nên ông sẽ tiếp tục chỉ đạo Mitraco thực hiện dự án. Theo đó, dự án RAT sẽ được kết nối, xây dựng thành “công viên nông nghiệp” trong tương lai gần.
Cụ thể, Mitraco đã lập dự án trên cơ sở tích hợp diện tích 100ha RAT ở xã Thạch Văn, đầu tư thêm 20 tỷ đồng mở rộng quy mô thêm 10ha; đồng thời kết nối hạ tầng với khu du lịch sinh thái Đồng Nôi - Thiên Cầm để hình thành nên “công viên nông nghiệp”, khai thác đa dạng sản phẩm cây trồng, vật nuôi.
“Hiện Mitraco đã nhập, ươm giống các loại hoa như tử đằng, hồng lão, hoa giấy, tigon, quỳnh anh... để hình thành các hàng rào xanh. Sắp tới sẽ xây dựng khu trưng bày các vật dụng sản xuất nông nghiệp dân gian; khu ẩm thực; chăn nuôi một số loài con đặc sản như đà điểu, chim, gà rừng... để du khách đến trải nghiệm, học tập”, ông Dương Tất Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết thêm.
| Sản phẩm RAT sau khi thu hoạch xong được sơ chế, bảo quản tại kho lạnh của Cty rồi cung ứng đến các siêu thị như Metro, Co.opmart, Intimex; hệ thống cửa hàng RAT của Mitraco; các Cty chế biến rau củ quả từ Đà Nẵng ra các tỉnh phía Bắc và chợ đầu mối trên địa bàn Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Bình. Mới đây nhất, Mitraco cũng đã xuất khẩu một số lô hàng sang các thị trường Đài Loan, Lào; ký hợp đồng cung cấp sản phẩm rau củ quả sấy khô cho các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất (UAE). |
