Xoài cát Hòa Lộc và xoài cát Chu là loại trái cây đặc sản của tỉnh Đồng Tháp. Toàn tỉnh có trên 9.300 ha đất vườn trồng xoài, với sản lượng đạt trên 75.210 tấn trái, tập trung chủ yếu tại huyện Cao Lãnh và thành phố Cao Lãnh.
Ở huyện Cao Lãnh, nổi bật với loại trái cây đặc sản thơm ngon đã đi vào cao dao “Xoài nào ngon bằng xoài Cao Lãnh”! Bởi, từ lâu cây xoài rất thích nghi với khí hậu và thổ nhưỡng nơi đây nên cho trái nhiều, to, vàng tươi, nõn nà, bóng láng và chất lượng cao... Toàn huyện Cao Lãnh có 5.298 ha vườn trồng cây ăn trái như: Xoài, nhãn, chanh, bưởi, cam các loại, cho tổng sản lượng trên 70.000 tấn. Trong đó, có 3.685 ha vườn xoài, với sản lượng đạt trên 32.000 tấn.
Trong những năm qua, ngành Nông nghiệp và PTNT tỉnh, huyện đã xây dựng rất nhiều mô hình vườn xoài kiểu mẫu, sản xuất xoài theo hướng an toàn, sản xuất xoài rải vụ, xoài thâm canh, xoài đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP và chuyển giao chuyển giao kịp thời cho nhà vườn trồng xoài áp dụng các TBKHKT, công nghệ vào sản xuất như: Tỉa cành, tạo tán, xử lý ra hoa, bao trái… đạt kết quả khả quan. Đồng thời, xây dựng nhãn hiệu gắn liền với chất lượng sản phẩm, giúp người tiêu dùng nhận biết và phân biệt được sản phẩm xoài Cao Lãnh với các sản phẩm xoài ở những địa phương khác.
Ông Huỳnh Thanh Sơn - Phó Trưởng Nông nghiệp huyện Cao Lãnh vui vẻ nói: “Xoài Cao Lãnh xuất hiện từ rất lâu. Đây là một trong những loại cây trồng chủ lực của huyện được người dân lập vườn trồng trên-dưới 3.600 ha. Xoài Cao Lãnh đã mang lại hiệu quả kinh tế cho nhiều gia đình, góp phần tô điểm cho bộ mặt nông thôn Cao Lãnh ngày càng phát triển khởi sắc và giải quyết việc làm cho một bộ phận không nhỏ lao động nhàn rỗi ở địa phương. Tuy nhiên, các chủ vườn xoài cũng có lúc lao đao, khốn đốn do cây xoài bị nhiều loại dịch bệnh làm rụng trái, trơ cành, chết cây, giảm năng suất..., cộng với giá cả bấp bênh.
Sau một thời gian tìm hiểu nguyên nhân và ứng dụng phương pháp điều trị dịch bệnh cho xoài hữu hiệu nên các nhà vườn đã khôi phục lại vườn xoài, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa tập thể và được Cục sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu: Xoài Cao Lãnh mã số 178902, Xoài Cát Chu Cao Lãnh mã số 178903 và HTX Sản xuất và tiêu thụ xoài Cao Lãnh mã số 178904. Ngày 24/10/2011, có 40 hộ canh tác 33,2 ha xoài được cấp mã số vùng trồng xoài Mỹ Xương XK sang New Zealanhd.
Ngày 18/7/2012, có 25 hộ canh tác hơn 21 ha xoài của HTX được cấp chứng nhận xoài đạt chuẩn Global GAP. Và ngày 12/12/2012, tại ngày Hội Tam Nông, huyện Cao Lãnh được tỉnh thống nhất tổ chức lễ ra mắt thương hiệu “Xoài Cao Lãnh”, “Xoài Cát Chu Cao Lãnh” và chứng nhận xoài đạt chuẩn Global GAP. Từ đó, xoài Cao Lãnh bán rất chạy, giá cao, tạo thu nhập đáng kể cho các chủ vườn xoài nên xã viên HTX Xoài Mỹ Xương rất vui mừng, phấn khởi!”
HTX Xoài Mỹ Xương được thành lập năm 2011 và chính thức đi vào hoạt động giữa năm 2012, với 42 xã viên góp vốn ban đầu là 420 triệu đồng; có 30 hộ đăng ký sản xuất xoài theo chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Chỉ trong thời gian ngắn, HTX đã tạo được mối liên kết trong sản xuất và tiêu thụ thật ổn định và bền vững. Về liên kết sản xuất, bước đầu hình thành việc bố trí thời vụ hợp lý để sản xuất, các nhà vườn đạt chứng nhận chuẩn Global GAP đều thực hiện cùng một quy trình sản xuất, có trao đổi rút kinh nghiệm trong việc xử lý ra hoa, sử dụng thuốc BVTV an toàn, đậu trái và bao trái; các tổ liên kết sản xuất tỉa cành, tạo tán, bao trái được hình thành phục vụ cho xã viên và những nhà vườn có nhu cầu…
Về liên kết tiêu thụ, HTX chỉ ký hợp đồng ghi nhớ với Công ty YASAKA tại thành phố Hồ Chí Minh chứ chưa ký hợp đồng tiêu thụ chính thức. Do xã viên chưa quen việc liên kết với sản lượng xoài cung cấp lớn nên HTX chưa đáp ứng yêu cầu của Công ty. Sài Gòn Co-op đang thương lượng ký kết hợp đồng. Riêng DN tư nhân Anh Tú tại Hà Nội và Cửa hàng Hương Quê, quận 10, thành phố Hồ Chí Minh, HTX đã thu mua từ 60 - 70 tấn xoài của xã viên với giá cao hơn thị trường tại thời điểm từ 3.000 - 5.000 đồng/kg để cung ứng cho DN này và Cửa hàng theo yêu cầu. Nhờ vậy mà nhiều xã viên HTX Xoài Mỹ Xương đã có thu nhập ổn định, kinh tế gia đình vươn lên…
Tuy nhiên, vào tháng 1/2013, Công ty Nông sản Việt tại thành phố Hồ Chí Minh đến HTX ký kết hợp đồng tiêu thụ với sản lượng 16 tấn xoài/tuần, sau khi họp xã viên để bàn bạc, do sản lượng xoài không đủ cung cấp, HTX không thể ký hợp đồng với Công ty và chưa dám ký hợp đồng XK xoài. HTX hiện chỉ thu mua một lượng nhỏ xoài của xã viên để tiêu thụ trong nước nhằm quảng bá thương hiệu xoài gắn với nhãn hiệu…
Ông Huỳnh Thanh Bá - Phó Chủ nhiệm HTX Xoài Mỹ Xương cho biết: “Sắp tới, HTX sẽ tập trung các giải pháp hỗ trợ nhằm xây dựng và phát triển nhãn hiệu hàng hóa được chứng nhận có năng lực cạnh tranh, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng trong và ngoài nước. Xây dựng quầy bán hàng mang nhãn hiệu tập thể xoài Cao Lãnh và chứng nhận xoài đạt chuẩn Global GAP ven Quốc lộ 30 thuộc xã Mỹ Xương và tại chợ đầu mối trái cây tỉnh Đồng Tháp. Tiếp tục phát huy tốt việc liên kết sản xuất, mở rộng diện tích gắn với việc trồng rải vụ tạo ra sản lượng xoài lớn và sử dụng hiệu quả nhãn hiệu “Xoài Cao Lãnh”, “Xoài Cát Chu Cao Lãnh” sản xuất theo đúng quy trình để ký kết với các Công ty tiêu thụ ổn định và bền vững…”
