* Chưa hẳn đã hay
Vụ lúa ĐX 2010-2011, nhiều nơi nông dân đã xuống giống sớm hơn mọi năm gần cả tháng. Nguyên nhân do năm nay lũ về rất nhỏ, mùa mưa đến trễ và ít nên nhiều nông dân lo ngại sẽ bị hạn, mặn vào cuối vụ. Người ta còn nghĩ rằng, làm lúa sớm tránh được thời điểm thu hoạch rộ, dễ mướn công thu hoạch và lúa bán thường giá cao hơn. Nhưng sạ sớm chưa hẳn đã hay. 
Nhiều nơi lúa ĐX sớm đã xanh đồng
Theo kế hoạch, năm nay toàn tỉnh Kiên Giang sẽ gieo sạ 284.000ha lúa ĐX. Lịch gieo sạ sẽ xuống giống tập trung làm 2 đợt chính: Đợt 1 từ 25/10-8/11 và đợt 2 từ 26/11-5/12 là dứt điểm. Tuy nhiên, riêng đối với các huyện vùng U Minh Thượng và một số xã ven sông Cái Lớn, Cái Bé (thuộc huyện Châu Thành, Gò Quao), ven biển thuộc vùng Tứ giác Long Xuyên nông dân đã tranh thủ xuống giống trước để tránh hạn mặn vào cuối vụ. Và theo kế hoạch, những địa phương này sẽ xuống giống dứt điểm trong tháng 10.
Ông Lê Quốc Việt, Trưởng phòng NN-PTNT Châu Thành cho biết, lịch gieo sạ của huyện sẽ tập trung vào đợt 1 chính. Tuy nhiên, đối với những vùng gần biển thì phải xuống giống sớm hơn để tránh hạn, mặn. Tính đến thời điểm này, toàn huyện đã gieo sạ được khoảng gần 500ha. Các địa phương đã xuống giống là xã Bình An, Vĩnh Hòa Hiệp, Mong Thọ A… Do mấy ngày qua trời mưa nhiều nên tiến độ gieo sạ bị chậm lại, chứ không diện tích đã tăng lên rất nhiều.
Ông Trần Quang Củi, PGĐ Sở NN-PTNT Kiên Giang cho biết, lịch xuống giống của tỉnh năm nay đã được điều chỉnh sớm hơn năm ngoái 20 ngày và khả năng kết thúc thời gian gieo sạ trước khoảng một tháng. Đến nay, toàn tỉnh đã có trên 25.000ha lúa ĐX đã được xuống giống. Nông dân sợ bị hạn cuối vụ nên ai cũng tranh thủ làm sớm và tranh thủ nước mưa để làm đất.
Theo ông Củi, lịch xuống giống của tỉnh đã được tính toán và căn cứ trên cơ sở dự báo của các cơ quan chuyên môn vừa né các đợt rầy di trú, vừa tránh hạn mặn lúc cuối vụ. Năm nay, gay gắt nhất vẫn là nguồn nước phục vụ sản xuất. Vì vậy, bà con cần tranh thủ bơm tích nước vào thời gian giữa vụ, tránh tình trạng khô hạn làm lúa bị khô háp. Ngoài ra, do lũ nhỏ nên phải chú ý nhiều đến các loại dịch hại như ốc bươu vàng, rầy nâu, chuột…
Tại Hậu Giang, mặc dù nhiều huyện còn chưa thu hoạch xong lúa TĐ nhưng cũng đã có hàng ngàn ha lúa ĐX sớm được nông dân gieo sạ. Ông Phạm Hoài An, PGĐ Sở NN-PTNT Hậu Giang cho biết, tính đến thời điểm này toàn tỉnh đã có 8.000/82.000ha lúa ĐX được gieo sạ. Trong đó, có 3.000ha nông dân gieo sạ lấp vụ trên liếp mía, còn lại là diện tích ĐX sớm. Theo những nông dân đã xuống giống lúa ĐX sớm, ngoài chuyện thiếu nước ngọt để sản xuất thì tình hình dịch bệnh, giá cả vật tư đang tăng cao chính là mối lo ngại lớn nhất của nhà nông khi bắt tay vào vụ sản xuất.
Nông dân tỉnh An Giang cũng đang thu hoạch lúa TĐ để chuẩn bị làm đất gieo sạ lại vụ lúa ĐX. Ông Nguyễn Hữu An, Chi cục trưởng Chi cục BVTV An Giang cho biết, vụ lúa TĐ năm nay toàn tỉnh xuống giống trên 150.000ha, cao gấp đôi so với năm 2009. An Giang là tỉnh sản xuất lúa TĐ nhiều nhất ở các tỉnh ĐBSCL để thay thế vụ lúa HT trong năm, chiếm khoảng 1/3 diện tích của toàn khu vực ĐBSCL. Hiện nay, các huyện mới chỉ thu hoạch được khoảng hơn 20%, năng suất rất cao, từ 5,2-5,5 tấn/ha.
Vụ lúa TĐ năm nay rất thuận lợi về thời tiết, không có đợt sâu bệnh nào phá hại, vào thời điểm thu hoạch cũng không bị ảnh hưởng lũ. Hiện giá lúa đang ở mức 5.200-5.400 đồng/kg, nông dân rất phấn khởi vì cầm chắc có lãi từ 30-40%. Tuy nhiên, theo ông An, phải đến đầu tháng 11 nông dân mới thu hoạch dứt điểm lúa TĐ. Trong khi đó, lịch xuống giống vụ lúa ĐX của tỉnh sẽ bắt đầu gieo sạ đợt 1 từ ngày 15-30/11. Như vậy, các vùng sản xuất lúa 3 vụ chỉ có thời gian cho đất nghỉ rất ít, khoảng 15-20 ngày là tối đa. Nếu không được xử lý tốt, lúa sẽ rất dễ bị ngộ độc hữu cơ. Theo kế hoạch, năm nay An Giang sẽ gieo sạ 230.000 ha lúa ĐX.
Nhiều người lo ngại, việc nông dân tranh thủ xuống giống sớm, trước cả khung lịch thời vụ sẽ làm cho nguy cơ dịch bệnh gia tăng. Nguy hiểm nhất vẫn là rầy nâu di trú, chúng sẽ có môi trường sinh sôi nẩy nở để tấn công các vùng lúa gieo sạ sau.
Trước tình hình giá lúa đang ở mức cao, nhiều nông dân trong tỉnh không làm lúa vụ 3, đang rất nôn nóng be bờ bơm nước ra để xuống giống vụ lúa ĐX sớm. Ông Nguyễn Văn Nhã, ở xã Phú Thạnh (Phú Tân) cho biết: “Năm nay lũ nhỏ, 5 công đất gò phía sau nhà nước lũ chỉ tràn ngập hơn 2 tấc nước, nên tôi quyết định đắp đập xuống giống sớm. Dù xã đưa ra lịch xuống giống theo thời vụ vào giữa tháng 11, nhưng tôi vẫn quyết làm liều một năm".
Theo ông An, do năm nay lũ nhỏ nên một số vùng đất gò nông dân đã xé rào gieo sạ sớm. Tuy nhiên, nếu quản lý không tốt thì đây sẽ là nguồn lây bệnh cho những trà lúa gieo sạ sau ở khu vực lân cận. Khi lũ không về, tỉnh An Giang xuống giống vụ lúa ĐX rất e ngại, lượng phù sa không có, không thể tiêu diệt vòng đời sâu bệnh từ vụ trước để lại, lúa chét sẽ phát triển mạnh, cỏ, chuột, ốc bươu vàng cắn phá sẽ nhiều hơn so với những năm có lũ…chi phí sẽ tăng lên từ 4-5%. Mặc dù lũ nhỏ, tốn thêm chi phí, nhưng tỉnh An Giang quyết tâm giữ năng suất bằng với mọi năm là 7,1 tấn/ha, với tổng sản lượng lúa vụ lúa ĐX 2010-2011 đạt trên 1,5 triệu tấn.
