Suy thoái kinh tế trầm trọng, doanh nghiệp hoặc giải thể hàng loạt, hoặc liêu xiêu trong làm ăn nên chuyện 2 giống ngô nếp của Viện Nghiên cứu ngô được bán bản quyền với giá trên 7 tỷ đồng quả là một mốc son cho thương hiệu khoa học Việt…
Thời gian sinh trưởng ngắn, đầu ra ổn định, hiệu quả kinh tế cao nên diện tích trồng ngô nếp gần đây tăng nhanh không ngừng, hiện chiếm khoảng 12 - 15% trong tổng số 1,1 triệu ha ngô của cả nước. Có thời điểm người nông dân sẵn sàng bỏ ra 500.000 đồng để mua 1 kg ngô nếp giống, tức là 1 tấn giống có giá đến nửa tỷ đồng. Lợi nhuận cao khiến cho nhiều Cty trong và ngoài nước chạy đua quyết liệt trong việc tung các giống nếp lai mới ra thị trường, khơi mào cho một cuộc chiến không khoan nhượng.
Cái khó của việc tạo giống ngô nếp là không chỉ cho năng suất cao mà còn phải có chất lượng ngon. Tuy nhiên các giống nếp địa phương thường có năng suất rất thấp, đặc biệt là tỷ lệ cây vô hiệu cao, tỷ lệ bắp loại 1 (độ đồng nhất về hình thức và chất lượng - chỉ tiêu quan trọng đánh giá các sản phẩm rau quả tươi sống) thường rất thấp. Ngược lại, nhiều giống nếp lai cho năng suất rất cao nhưng chất lượng lại không được người dùng chấp nhận do không đủ độ dẻo, thơm, đậm, ngọt, mềm...
Vậy điều gì làm nên sự khác biệt của hai giống ngô nếp lai số 5 và nếp lai số 9 do TS Phan Xuân Hào, TS Nguyễn Thị Nhài và cộng sự chọn tạo?
Lễ ký kết chuyển nhượng bản quyền giống ngô HN 68 và Golden 79
Trước hết, chúng là các giống lai đơn với dòng bố mẹ được tạo ra từ các nguồn ngô nếp có nguồn gốc nhiệt đới và cận nhiệt đới. Đối với DNSX giống, quan tâm đầu tiên khi muốn mua bản quyền là chúng có khả năng nhân giống dễ dàng và cho năng suất cao không? Câu trả lời là có. Khi trồng thương phẩm, cả hai đều thích ứng rộng, không có cây vô hiệu, độ đồng nhất của sản phẩm rất cao, gần như 100% là bắp loại 1.
Năng suất bắp tươi có nơi đạt gần 140 tạ/ha, thường đứng đầu hoặc nhóm đầu trong bộ giống khảo nghiệm và vượt đối chứng rất rõ. Năng suất hạt khô của chúng cũng đạt tới 50 - 65 tạ/ha, do vậy, trong trường hợp bán bắp tươi không được giá cao thì nông dân hoàn toàn có thể thu hạt khô để chủ động trong việc tìm kiếm đầu ra.
1 ha trồng ngô nếp sau khoảng 60 ngày trồng có thể cho thu nhập đến 120 - 150 triệu đồng. Về thời gian sinh trưởng, cả 2 giống đều rất ngắn ngày, dài hơn nếp Wax 44 khoảng 3 - 4 ngày và trổ cờ sớm hơn nếp HN 88 khoảng 5 - 6 ngày. Từ lúc gieo trồng đến khi thu hoạch bắp tươi khoảng 62 - 75 ngày tuỳ mùa vụ và tuỳ vùng miền.
Về chất lượng, cả 2 giống đều có cấu trúc bắp đẹp, hàng thẳng đều, hạt màu trắng ngà, vỏ mỏng, vị thơm, đậm và ăn dẻo. Đây là 2 giống ngô nếp lai có khả năng trồng được trên tất cả các vùng trồng ngô trong cả nước vào tất cả các mùa vụ.
Những giống này đặc biệt có ý nghĩa cho vụ đông ở miền Bắc khi mà với các giống ngô lấy hạt nếu gieo trồng sau ngày 10/10 thường không thể cho thu hoạch hoặc thu được hạt khô thì không đảm bảo thời vụ cho cây trồng sau. Không chỉ từ sản phẩm chính là bắp tươi, hai giống ngô mới còn cho một lượng đáng kể thân lá tươi (khoảng trên 30 tấn/ha) rất có ý nghĩa cho chăn nuôi gia súc trong mùa đông lạnh ở miền Bắc.
Thế nên không có gì lạ khi một đơn vị kinh doanh hạt giống hàng đầu VN như Cty CP Giống cấy trồng TƯ với sản phẩm ngô nếp thuộc TOP "đỉnh", luôn đắt hàng như tôm tươi là HN 88 và một đơn vị còn khá non trẻ như Cty TNHH Giống cây trồng miền Trung lại cùng chung một chí hướng mua bản quyền.
Cụ thể giống ngô Nếp lai số 5 được chuyển nhượng cho Cty CP Giống cây trồng TƯ với tên mới là HN 68 (giá 4.050 triệu đồng, cao nhất trong các giống ngô được chuyển nhượng ở nước ta cho đến nay) và giống ngô Nếp lai số 9 được chuyển nhượng cho Cty TNHH Giống cây trồng miền Trung với tên mới là Golden Key 79 (giá 3.069 triệu đồng).
