Sau hai năm đưa mô hình cấy và gieo thẳng lúa theo phương thức hàng rộng, hàng hẹp đã cho thấy hiệu quả rõ rệt tại Thái Bình: Giảm 30% lúa giống, tăng năng suất 10%, giảm sâu bệnh và không còn dấu hiệu của bệnh vàng lùn, lùn sọc đen.
Với mục đích ứng dụng khoa học kỹ thuật, tăng năng suất, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, giúp cây lúa có sức chống chịu tốt từ vụ xuân năm 2010, Trung tâm Khảo nghiệm khuyến nông, khuyến ngư Thái Bình đã triển khai thí điểm phương thức gieo cấy lúa hàng rộng, hàng hẹp tại 8 huyện và thành phố trong toàn tỉnh. Theo cách làm này, lúa được cấy, gieo thẳng cứ 2 hàng hẹp lại có 1 hàng rộng. Hàng hẹp cách nhau 14 cm, hàng rộng cách hàng hẹp 28 cm.
Ban đầu, khi mới cho áp dụng thử nghiệm mô hình vào thực tế nhiều nông dân trong tỉnh còn hoài nghi vì lúa được gieo cấy thưa, bà con lo sợ không đảm bảo được mật độ và năng suất. Trước tình hình đó các hợp tác xã, các Trạm Khuyến nông đã mở nhiều lớp hướng dẫn, phổ biến kiến thức cho nông dân trong toàn tỉnh.
Đối với phương thứ gieo cấy hàng rộng, hàng hẹp, hạt giống được xử lý triệt để các mầm bệnh, nền ruộng được làm tơi xốp bằng phân bón vi sinh Azotobacterin 7 kg/sào, bón lót bằng phân NPK chuyên lót từ 20 đến 25 kg/sào. Sau khi gieo cấy từ 8 đến 10 ngày bón thúc từ 10 đến 12 kg kết hợp với làm cỏ và sục bùn. Khi gieo thẳng, lúa được gieo từ 35 đến 36 khóm/m2, giảm từ 3 đến 5 khóm/m2. Đối với cấy bằng tay, từ 1 đến 2 dảnh/khóm đối với lúa thuần, 1 dảnh đối với lúa lai, do đó đã giảm được 30% lượng giống so với phương pháp truyền thống.
Điều đặc biệt ở mô hình gieo, cấy lúa hàng rộng, hàng hẹp đó là chỉ phun thuốc bảo vệ thực vật một lần duy nhất và tuyệt đối không bón phân đơn. Tùy từng nền ruộng cao hay thấp mà các hợp tác xã chọn phương pháp gieo cấy cho phù hợp. Đối với phương pháp sạ hàng, công cụ sạ được các hợp tác xã mua về cho nông dân sử dụng, thời gian kéo trung bình 15 phút/sào.
Sau hai năm thử nghiệm đã có nhiều mô hình thành công điển hình như xã Hoà Bình, huyện Kiến Xương; xã Nguyên Xá, huyện Vũ Thư; xã Vũ Lạc, thành phố Thái Bình...
Ông Phạm Văn Việt, Chủ nhiệm hợp tác xã Hoà Bình, huyện Kiến Xương cho biết: “Hợp tác xã bắt đầu thử nghiệm phương thức gieo cấy lúa theo mô hình hàng rộng hàng hẹp từ vụ xuân năm 2010 với diện tích ban đầu là 3ha. Sau một thời gian đưa vào thực tế thấy năng suất lúa tăng, giảm sâu bệnh, giảm chi phí cho bà con nông dân, vụ mùa năm nay hợp tác xã quyết định nâng diện tích lên 12 ha và tiến tới gieo cấy trên toàn bộ diện tích đất lúa của hợp tác xã”.
Phương thức cấy hàng rộng hàng hẹp đã làm cho ruộng lúa giảm thiểu rõ rệt bệnh khô vằn, ruộng ít rầy nâu, giảm nguy cơ bị nhiễm bệnh lùn sọc đen... lúa đủ ánh sáng sinh trưởng tốt, tạo sức đề kháng với sâu bệnh và cho năng suất cao. Đây là một hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp tại Thái Bình cần được nhân rộng.
