Hỏi ra mới biết, doanh nghiệp phía Trung Quốc hứa hẹn bao tiêu sản phẩm cuối vụ đã lặn mất tăm từ vài tháng qua, để nông dân sống dở chết dở, bỏ không đành mà giữ lại chẳng biết bán cho ai.
Hứa một đằng, làm một nẻo
Qua tìm hiểu được biết, tại xã Khánh Sơn có 72 hộ tham gia trồng 7,2 ha ớt giống GB17615.3-2000 do Cty TNHH Thực nghiệp Dục Dã Thượng Hải (Trung Quốc) cung cấp. Ban đầu phía đối tác có tiến hành thu mua nhưng đến ngày 11/5 thì biến mất dạng. Lo lắng sản phẩm làm ra không có nơi tiêu thụ, bà con sốt sắng tìm mọi cách liên hệ doanh nghiệp nhưng không được.
Trao đổi với PV, bà Phạm Thị Ái, trú tại xóm 2, xã Khánh Sơn rầu rĩ cho biết: “Xã thông báo trồng ớt Trung Quốc giá thu mua cao, ổn định nên chúng tôi phấn khởi bắt tay vào trồng. Có ai ngờ sự việc lại như thế này, bao nhiêu công sức, tiền của đổ vào ruộng ớt hết rồi, giờ biết xoay xở ra sao để sống đây”.
Lão nông Nguyễn Văn Hòa (62 tuổi, trú xóm 6, xã Khánh Sơn) chỉ tay về đồng ớt đã chín rũ, cho biết: “Gia đình tôi trồng 2 ha ớt, tổng chi phí trong 4 tháng qua hết 3 triệu đồng (chưa kể công cán) nhưng đổi lại là thế này đây”.
Theo ông Hòa thì vào đầu tháng 5/2014, Cty TNHH Thực nghiệp Dục Dã Thượng Hải có cho người đến địa điểm thu mua, lúc đó gia đình ông bán được khoảng 100 kg ớt tươi. Thế nhưng, đã hơn 2 tháng trôi qua không hề thấy đối tác trở lại lần nào nữa.
Được biết, giống ớt bà con đang trồng do phía Trung Quốc cung cấp thông qua Liên minh HTX tỉnh Nghệ An. Hiện tại, đã quá mùa thu hoạch nên nông dân buộc phải hái ớt về để trong nhà cả tháng trời. Tiếc của nhiều gia đình mang đi bán nhưng lượng tiêu thụ rất ít, giá cả lại thấp nên dần dà bà con chán nản, bỏ mặc ớt chín rục ngoài ruộng.
Nông dân bất lợi
Theo hợp đồng kinh tế về liên kết sản xuất và tiêu thụ ớt giữa Cty TNHH thực nghiệp Dục Dã Thượng Hải và UBND xã Khánh Sơn (người đại diện là ông Đặng Văn Việt, Chủ tịch UBND xã) ký ngày 15/3/2014 thì phía công ty Trung Quốc sẽ chịu trách nhiệm bao tiêu sản phẩm ớt tươi cho người trồng ớt với điều kiện phải đảm bảo đúng các yêu cầu đã ký kết.
Vào đầu tháng 5/2014, khi các hộ dân xã Khánh Sơn bắt đầu thu hoạch ớt thì đại diện Cty TNHH thực nghiệp Dục Dã Thượng Hải có đến gom hàng nhưng với số lượng rất ít, cứ 5 kg thì chỉ chọn 1kg, lý do họ đưa ra là chất lượng không như ý.
Thế nhưng trong buổi làm việc ngày 12/6 giữa bà Bành Bội Tuấn, đại diện cho Cty TNHH thực nghiệp Dục Dã Thượng Hải với UBND xã Khánh Sơn thì bà này lý giải nguyên nhân không thu mua là do… tình hình hai nước Việt – Trung đang căng thẳng. Điều này được ông Tô Bá Thắng, Phó chủ tịch UBND xã Khánh Sơn khẳng định.
Đọc kỹ bản hợp đồng đã ký kết giữa đôi bên, không khó để thấy người nông dân đang gặp bất lợi lớn bởi đối tác đã quá khôn ngoan, xảo quyệt khi “thòng” vào đó những chi tiết rất nhạy cảm.
Ở mục Điều khoản chung (6.4.2) có ghi rõ: Nếu do những nguyên nhân khách quan bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh hoặc quan hệ Việt – Trung xảy ra mâu thuẫn chính trị thì cả hai bên đều không phải chịu trách nhiệm về tài chính. Nếu dựa trên những quan điểm ràng buộc này, khó có chuyện người nông dân sẽ được đền bù.
