Nhà lưới giá mềm

Không cần đầu tư quá nhiều tiền vẫn có thể sở hữu những khu nhà lưới hiện đại để chủ động SX các sản phẩm rau quả sạch, lợi nhuận cao.

Đó là giải pháp mà TS Đào Xuân Thảng, GĐ Trung tâm nghiên cứu - ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao (Viện Cây lương thực - cây thực phẩm) đang nhắm tới.

Nhà lưới gắn với SX NNCNC không còn lạ lẫm với nông dân. Tuy nhiên, việc mở rộng hình thức canh tác mới này còn rất hạn chế, mà một trong những trở ngại lớn nhất là giá thành rất cao nên không phải nông dân nào cũng có vốn đầu tư.

Trước những khó khăn đó, TS Đào Xuân Thảng đã nghiên cứu, xây dựng và SX thí điểm một số mô hình công nghệ nhà lưới có giá thành rẻ hơn từ 10 - 15 lần so với các lại nhà lưới NK từ nước ngoài, nhưng vẫn đảm bảo cơ bản các yêu cầu trong chủ động SX, đặc biệt là hệ thống tưới và bón phân tự động.

Cụ thể, 2 mô hình nhà lưới giá rẻ gồm nhà lưới mái bằng và nhà lưới mái vòm đã được thí điểm triển khai và cho kết quả rất hiệu quả tại Trung tâm NNCNC (huyện Gia Lộc, Hải Dương).

Mô hình nhà lưới “giá mềm” do TS Thảng nghiên cứu

Mô hình nhà lưới mái bằng về cơ bản gồm hệ thống khung thép, lưới bao quanh, lưới trần, hệ thống ống dẫn nước tưới và bón phân dạng dung dịch... Toàn bộ lưới sử dụng có độ dày mắt lưới khoảng 60 lỗ/cm2, tuổi thọ khoảng 5 năm.

Do mắt lưới dày nên lưới có tác dụng hạn chế ánh nắng, gió và các tia bức xạ bất lợi, tản mưa thành dạng phun sương mù khi trời mưa... Hệ thống khung thép và lưới có khả năng chống chịu gió bão đến cấp 9, cấp 10.

Tùy vào các loại cây trồng, hệ thống đất canh tác phía trong nhà lưới được tổ chức vun thành các luống - rãnh, phía trên được bao phủ bằng nilon có độ bền cao. Do các rãnh được lót bằng nilon nên có thể duy trì nước ở các rãnh liên tục để giữ độ ẩm và phục vụ tưới thủ công cho cây khi không có nhu cầu vận hành hệ thống tưới tự động.

Dọc theo đỉnh các luống, sẽ được bố trí các túi nilon có độ bền cao, phía trong chứa đất dinh dưỡng theo mật độ nhất định để làm bầu sinh trưởng cho cây trồng. Đất trong các bầu sinh trưởng là đất phù sa có độ phì nhiêu cao được lấy từ các vùng đất phù sa ven sông, đem phơi khô, trước khi trộn thêm các thành phần dinh dưỡng khác để có thể đảm bảo yêu cầu phát triển của cây trồng trong một chu kỳ sinh trưởng. Sau mỗi vụ, đất trong bầu sinh trưởng sẽ được đổ ra phơi khô, pha trộn lại để sử dụng cho vụ sau.

Dọc theo các đỉnh luống, sẽ được bố trí hệ thống dây dẫn nước cao su có lỗ tưới vào từng bầu sinh trưởng. Hệ thống này liên kết với ống dẫn nước chính và nối với bồn nước phía ngoài.

Theo TS Đào Xuân Thảng, hệ thống ống dẫn và ống tưới cao su đều được NK từ Israel có độ bền cao. Hệ thống tưới này cho phép người sử dụng điều khiển tưới tự động một cách tiết kiệm nước. Hệ thống tưới cũng đồng thời có chức năng bón phân dưới dạng dung dịch phân bón chuyên dụng đã được pha chế theo yêu cầu cụ thể.

Ở hình thức nhà lưới mái vòm, về cơ bản được bố trí tương tự nhà lưới mái bằng, tuy nhiên phần mái được làm bằng hệ thống khung thép vòm, toàn bộ hệ thống lưới mái, lưới bao xung quanh được sử dụng loại lưới mắt dày hơn (80 lỗ/cm2), phần mái, ngoài lưới còn có thêm một lớp nilon để hoàn toàn kiểm soát mưa.

Theo TS Thảng, giá thành đầu tư bình quân cho mỗi m2 nhà lưới dạng mái bằng theo hình thức này chỉ khoảng 150 - 170 nghìn đồng/m2, rẻ hơn 10 - 15 lần so với giá thành khoảng 100 USD/m2  của các nhà lưới NK khác. Tuy nhiên xét về công dụng, về cơ bản hệ thống nhà lưới này không thua kém so với các nhà lưới NK khác từ nước ngoài (như kiểm soát sâu bệnh, kiểm soát gió, mưa, tưới và bón phân tự động, tiết kiệm...).

Với mô hình nhà lưới giá rẻ này, nông dân không cần nhiều vốn vẫn có thể đầu tư để chủ động SX các loại rau màu đa dạng (như dưa chuột, bí, dưa lê, ớt, hoa...) trung bình 3 vụ/năm, lợi nhuận hàng trăm triệu đồng/sào, và chỉ sau 1 - 2 năm đi vào SX là có thể thu hồi vốn.

TS Thảng cho biết thêm: Ưu điểm của các hệ thống nhà lưới cao cấp NK từ nước ngoài hiện nay chỉ là có thêm CPU điều khiển trung tâm, kiểm soát được độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng... Tuy nhiên với điều kiện canh tác của VN hiện nay, các hệ thống nhà lưới cao cấp này khi về nước ta lại không phù hợp, CPU điều khiển trung tâm thường không được sử dụng và vô tác dụng, một số hệ thống kiểm soát độ ẩm, nhiệt độ thường không được vận hành do chi phí cao...

Vì vậy, việc thiết kế các loại nhà lưới giá thành rẻ, phù hợp với điều kiện kinh tế cũng như trình độ canh tác của nông dân nước ta là hết sức cần thiết.