Đót mọc tự nhiên trên các vùng đồi núi. Mấy năm trước, không ai ngó ngàng đến đót nhưng gần đây cây đót bán được giá nên nhiều người dân đổ xô đi bứt đót.
Tại Quảng Trị, đót chủ yếu được lấy từ hai nguồn: Ở cây số 41 và các cánh rừng của Lào. Dân buôn đót vào thời gian này chủ yếu là đồng bào dân tộc ở các bản ven thị trấn Lao Bảo như Ktup, Katang, Hà-Lệt. Theo những người chuyên mua đót ở Lao Bảo thì giá đót tươi, mới trổ, non hiện nay là 5.000đ/kg, còn đót già, trổ không dày, không đẹp giá thấp hơn chút, khoảng 3.000 đồng/kg. Mỗi người nếu chịu khó làm, mỗi ngày cũng thu hoạch được từ 20- 25.000 kg đót tươi.
Lao Bảo mùa này là điểm thu mua đót lớn nhất. Dân bứt đót đổ xô lên những cánh rừng ven sông Sêpôn hoặc qua các cánh rừng ven bản Phường, Kaleng (Lào). Những thương lại thu mua đót ngay tại địa phận thị trấn, thống nhất giá cả rồi thuê sân phơi ngay trung tâm thương mại Lao Bảo. Anh Nguyễn Văn Giáo, một thương lái thu mua đót ở đây cho hay: "Cứ 3,5- 4kg đót tươi được 1kg đót khô. Bình quân mỗi ngày tôi thu mua cả chục tấn".
Thời gian đót trổ bông 30- 45 ngày. Muốn có được đót đẹp, dân chặt đót phải tranh thủ khoảng thời gian này bứt đót là phù hợp nhất. Bên cạnh đó, mùa đót qua rất nhanh, để tận dụng hết món quà thiên nhiên ban tặng nhiều hộ dân không quản ngày đêm vượt sông, đồi tranh thủ bứt đót về bán cho thương lái. Anh Hồ Văn Thới cùng con trai là Hồ Văn Ty đã hơn 3 tháng nay băng rừng kiếm đót cho biết: “Đót năm nay dày, non và đẹp nên các chủ mua trả giá cao. Nhờ mùa đót này mà gia đình tui sắm Tết được đấy”.
Mùa đót kéo dài từ 2- 3 tháng, nó hấp hẫn đến nỗi nhiều thương lái là các “đại gia” lâu nay chẳng biết mặt mũi cây đót thế nào cũng đổ xô đi buôn đót. Hiện điểm thu mua đót lớn nhất là các cửa hàng buôn bán đồ tạp hoá của các “đại gia” trong các bản người PaCô, Vân Kiều và trên thị trấn Lao Bảo. Nhiều “đại gia” còn sang tận bản Phường, Mường Noòng, Bản Đông (Lào) thu mua đót về. Đót ở đây giá rẻ hơn, có thể bù vào chi phí vận chuyển cũng như thuê sân bãi phơi đót.
Như đã nói, cây đót như một món quà “đặc ân” của rừng Hướng Hoá, Đakrông. Tuy nhiên, gần đây cây đót đã giảm nhiều. Thiết nghĩ, cần có chính sách tuyên tuyền đồng bào xem cây đót như một nguồn lợi của rừng, có chính sách để bảo vệ.
Với thu nhập khá cao: 80- 100.000 đồng/ngày/người, cây đót đã thực sự mang lại thu nhập khá cho người dân ở các xã ven biên giới tỉnh Quảng Trị. Đặc biệt, trước tết Nguyên đán giá đót khô lên đỉnh điểm 18.000 đồng/kg, dân chặt đót trúng to!
Còn ở huyện miền núi Tây Trà (Quảng Ngãi) những ngày trước và sau Tết cũng nhờ cây đót mà bà con có thêm tiền sắm Tết. Trong cái nắng đầu xuân, đi theo tỉnh lộ 622B về huyện Tây Trà và các xã Trà Nham, Trà Quân, Trà Khê...ta sẽ thấy một màu xanh của những bông đót đang rộ và những thảm màu vàng của đót phơi khô chờ vận chuyển về đồng bằng.
Ông Hồ Văn Nhân ở xã Trà Phong cho biết: “Gia đình tôi 8 người đi khai thác đót, mỗi ngày thu trên 100kg đót tươi, nhờ đó mà có tiền chi tiêu trong năm”. Thời tiết những ngày đầu xuân nắng nhiều mưa ít, thuận lợi cho bà con khai thác đót. Tuy nhiên do diện tích đót không còn nhiều, hằng năm lại bị người dân khai phá để gieo sạ và nhiều chương trình dự án trồng rừng nên mùa đót năm nay sản lượng thấp mọi năm.
Đồng thời bão số 9 nên cũng làm sụt giảm sản lượng đót. Những năm trước lượng đót khai thác được tại huyện Tây Trà từ 350- 400 tấn đót khô, nhưng năm nay chỉ khoảng 300 tấn. Ngoài khai thác đót ngoài đót tự nhiên, bà con còn thu hoạch đót trong vườn nhà.
