Vì sao sản xuất hàng hóa khó nhân rộng?

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tăng thu nhập trên đơn vị canh tác

Nhiều mô hình giá trị cao

Quan điểm của huyện là không để lãng phí đất nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi phù hợp với từng vùng, tập quán canh tác để nâng cao giá trị sản phẩm. Huyện đã gắn quy hoạch vùng SX với xây dựng NTM; mạnh dạn đưa TBKT vào SX, cơ giới hóa vào đồng ruộng đạt 80- 90% diện tích; tiết kiệm sức lao động, tăng năng suất cây trồng. Những năm qua, Thạch Thất đã phối hợp với các đơn vị của ngành NN- PTNT triển khai một loạt các mô hình bước đầu cho hiệu quả như mô hình trồng bí xanh ở Phú Kim, Canh Nậu, Di Nậu, Hương Ngải… với diện tích 50 ha.

Không để cho đồng đất nghỉ ngơi, các xã đã thực hiện mô hình luân canh 4 vụ. Hương Ngải là một trong những địa phương đầu tiên của huyện triển khai mô hình trồng khoai tây- dưa- lúa mùa sớm- bí xanh, với giá trị thu nhập khoảng 300 triệu đồng/ha. Đặc biệt là mô hình trồng khoai tây làm đất tối thiểu nông dân trên địa bàn không lo đầu ra bởi tất cả sản phẩm sau khi thu hoạch HTXNN Hương Ngải đã đứng ra bao tiêu. Để giữ khoai tây không bị hỏng sau khi thu hoạch do chưa bán hết, huyện đã hỗ trợ xã đầu tư xây dựng một nhà lạnh bảo quản khoai tây công suất 60 tấn, tổng kinh phí khoảng 1 tỷ đồng, trong đó huyện hỗ trợ 750 triệu, còn lại là vốn của HTXNN.

Bên cạnh đó, huyện đã quy hoạch và triển khai các vùng trồng hoa ly ở Đại Đồng (1 ha), Yên Bình (2 ha) và một số xã khác đang cho thu hoạch cao. Anh Đỗ Mạnh Cường chủ vườn trồng hoa ly ở Đại Đồng cho biết, mặc dù mới bước vào trồng từ tháng 7/2011 nhưng cho giá trị kinh tế cao, khoảng 1- 2 tỷ đồng/1ha, cao gấp 10 lần so với cấy lúa. Đối với vùng SX lúa, để nâng cao giá trị chủ trương của huyện xây dựng các vùng lúa chất lượng cao ở Đại Đồng, Dị Nậu, Hương Ngải, Canh Nậu…Hiện nay diện tích trồng lúa của mỗi vụ của huyện khoảng gần 5.000 ha nhưng có tới 60% diện tích lúa hàng hóa.

Đối với vùng đất đồi gò huyện đã triển khai mô hình trồng chuối tiêu hồng, trồng quế, thanh long ruột đỏ quy mô từ 5- 10ha, giá trị đạt 300-400 triệu đồng/ha/năm. Huyện đã chuyển đổi gần 150 ha trồng lúa kém hiệu quả sang chăn nuôi-nuôi trồng thủy sản kết hợp, với trên 200 trang trại cho thu nhập trên 200 triệu đồng/ha…

Khó nhân rộng

Theo ông Hoàng Chí Lượng, Trưởng phòng Kinh tế huyện, trên địa bàn đã có nhiều mô hình cho giá trị kinh tế cao, nhưng cái khó trong phát triển nông nghiệp của huyện là việc nhân rộng các mô hình, bởi trên thực tế các mô hình vẫn ở diện tích nhỏ khó áp dụng rộng rãi ở tất cả các xã do công tác dồn điền, đổi thửa hết sức khó khăn, phần lớn nông dân có tâm lý găm đất chờ dự án để bồi thường.

Việc đưa cơ giới hóa vào SX tập trung, nâng giá trị thu nhập trên diện tích đất canh tác trên diện rộng diễn ra chậm. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng phục vụ SX còn thiếu và yếu kém. Hiện tại hầu hết đường giao thông kết nối các mô hình chuyển đổi đều là đường đất, hệ thống các công trình thủy lợi hàng năm đã được đầu tư nhưng còn chưa đáp ứng  SXNN hàng hóa. Việc liên kết trong tiêu thụ sản phẩm lỏng lẻo, hầu hết nông sản của nông dân SX ra phải tự tiêu thụ nên thường bị thương lái ép giá… Ngay cả đối với vùng SX khoai tây, bí xanh của các xã Canh Nậu, Dị Nậu, Hương Ngải đã được đầu tư kho lạnh bảo quản, song quy mô, sức chứa nhỏ, chỉ đáp ứng được 10% sản lượng. Do đó với mức độ trồng như hiện nay sẽ tiêu thụ dễ nhưng nếu trồng nhiều hơn mà nông dân không liên kết với các DN để bao tiêu sản phẩm sẽ lại rơi vào tình trạng “được mùa mất giá”.

Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất, ông Chu Đại Thành cho rằng, để SXNN an toàn bền vững, tránh tình trạng SX manh mún nhỏ lẻ; trước hết phải huy động nguồn nhân lực để đầu tư hạ tầng, xây dựng hệ thống thủy lợi hoàn chỉnh. Đẩy mạnh hơn nữa việc áp dụng TBKT, giống cây con mới vào SX nhằm tăng hiệu quả. Các đơn vị của huyện cần hỗ trợ nông dân trong việc tiếp cận thị trường để nắm bắt được nhu cầu của người tiêu dùng, có cách điều chỉnh trong SX cho phù hợp với từng thời vụ. Nông dân cần phải liên kết, hợp tác với nhau theo hình thức tổ SX, HTX. Thông qua đó giúp cho việc SX và tiêu thụ sản phẩm được thuận lợi, dễ dàng hơn. Ngoài ra, huyện sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao tạo ra sản phẩm có chất lượng và an toàn hơn nữa để tạo sức cạnh tranh lớn trên thị trường…