Mấy hôm nay, nội dung màn đối thoại xoay quanh chiếc kính dẫn đường cho người mù (mắt thần) giữa TS Nguyễn Bá Hải, giảng viên Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh, và người lãnh đạo cao nhất của Chính phủ tại cuộc gặp mặt các nhà khoa học trẻ do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức hôm 11/9, được lan truyền chóng mặt trong cư dân mạng.
Cuộc đối thoại diễn ra chỉ chừng 3 phút. Khi nghe TS Hải nói về mắt thần do tự tay anh sáng chế, Thủ tướng đã yêu cầu anh nói rõ hơn.
TS Hải trình bày, ý tưởng làm chiếc kính này có từ hồi anh còn là sinh viên. Nhưng đến năm 2010 anh mới có điều kiện bắt tay thực hiện.
Mắt thần là một loại kính nhưng được lập trình sẵn, nhận diện được vật cản, trái phải, trên dưới rồi báo rung cho người dùng biết để chọn hướng đi an toàn.
Từ sản phẩm đầu tiên nặng 2 kg, có hình một chiếc mũ đội đầu với chi phí khoảng 20 triệu đồng. Qua 9 lần cải tiến, đến nay nhìn bề ngoài nó không khác gì một chiếc kính bình thường, nặng chỉ 0,2 kg, với giá thành 2 triệu.
Phiên bản trong phòng thí nghiệm còn có thể nghe nhạc, gọi điện thoại. TS Hải dự định cải tiến tiếp để năm sau, mắt thần gọn nhẹ hơn, nghe được nhạc và có thêm nhiều chương trình giải trí dành cho người mù…
Người đứng đầu Chính phủ chăm chú lắng nghe, rồi hỏi nhà khoa học trẻ “để sản xuất đủ kính cho 300.000 người mù trên cả nước hiện nay, thì cần kinh phí bao nhiêu và thời gian bao lâu?".
Nghe nhà khoa học trả lời là để mở rộng sản xuất, đẩy giá thành của kính xuống còn mức 1,3 đến 1,5 triệu đồng/chiếc, thì cần đến cả triệu USD (22 tỷ VND), ngay lập tức, Thủ tướng giao cho Bộ KH- CN gặp TS Hải bàn bạc thêm và bắt tay vào thực hiện ngay trong vòng 1 năm, để người mù Việt Nam được dùng sản phẩm do người Việt Nam chế tạo.
“Cứ yên tâm làm, mọi kinh phí Chính phủ sẽ hỗ trợ hết”, Thủ tướng dặn dò, động viên nhà khoa học trẻ.
Công trình nghiên cứu của TS Nguyễn Bá Hải đã có người trả bản quyền đến 10 tỷ đồng.
10 tỷ, đó là một món tiền khổng lồ đối với một nhà khoa học nghèo. Nhưng TS Hải không bán, bởi anh hiểu, nếu thương vụ mua bán thành công, thì mắt thần sẽ bị thương mại hóa, những người mù nghèo sẽ không có điều kiện sở hữu một mắt thần đúng giá hoặc không có điều kiện để được tặng.
TS Hải không bán, nhưng anh sẵn sàng tặng lại công trình nếu Nhà nước cần. Và nếu có điều kiện để sản xuất đại trà, thì anh sẽ tặng kính cho các nhóm đối tượng yếu thế như thương binh, giáo viên, trẻ em, người bán vé số mù ở các địa phương. Những người mù còn lại sẽ được mua kính với đúng giá thành sản xuất.
Cuộc đối thoại 3 phút là cuộc gặp gỡ giữa hai tấm lòng, hai bầu tâm huyết. Cả vị đứng đầu Chính phủ lẫn nhà khoa học trẻ đều là những người nặng lòng với dân với nước, nhất là với số phận của những người bất hạnh, phải chịu thiệt thòi trong xã hội.
Và thế là sau cuộc gặp gỡ 3 phút này, mong rằng số phận của 300.000 người mù trên cả nước sẽ có sự thay đổi.
