Nhân viên bảo vệ trang trại ông Kim trả lời trước PV
Dịch LMLM xuất hiện tại khu vực biên giới Việt – Lào, cụ thể là xóm Rào Mắc (xã Sơn Kim 1, Hương Sơn, Hà Tĩnh), cho đến thời điểm này, ngoài số trâu bò chết tại chỗ, còn rất nhiều trâu bò thả rông bỗng nhiên mất tích. Nhiều gia đình đã cơm đùm cơm gói lặn lội từ cánh rừng này sang cánh rừng khác, thậm chí đốt đuốc cả đêm đi tìm bò nhưng chẳng thấy bò đâu. 
>> Dịch LMLM náo động đại ngàn
Chị Nguyễn Thị Liên kể: Do bò thả trong rừng thiếu muối nên cứ ít ngày chúng tôi chỉ cần mang theo cân muối vào gọi là hàng trăm con bò chạy xuống vây kín người để ăn muối. Thế nhưng đã mấy ngày nay, luộc khắp các cánh rừng, gọi khản cả cổ mà chỉ có mấy con xuất hiện. Đàn bò nhà tôi và bò nhiều nhà nữa không hề thấy. Hôm trước có người bảo, thấy con bò nhà tôi đang đứng liêu xiêu gần một khe trong rừng Rào Mắc, thế nhưng cả nhà đi tìm cứu chữa cho nó mà chẳng thấy đâu. Anh Hoàng Tám cho biết, nhà anh có 3 con bò thả trên rừng, cứ ít bữa lại vào kiểm tra một lần. Từ hôm biết có dịch xảy ra, anh Hoàng và gia đình đi tìm khắp các con khe ngọn đồi mà vẫn không thấy.
Chị Nguyễn Thị Niêm xóm Hà Trai (xã Sơn Kim 1) cho biết, hôm 15/9 chị phát hiện con trâu nhà mình bị bệnh LMLM và chiều cùng ngày gia đình đã báo với xóm trưởng nhưng mãi đến trưa 16/9 vẫn chưa thấy ai đến kiểm tra hay tiêm chích gì. Chị Niêm còn cho biết thêm, gia đình anh An Hoạt ở xóm Rào Mắc và một nhà cùng xóm đã có 6 con hươu bị đau chân, nghi nhiễm LMLM; gia đình đang tổ chức điều trị bằng cách vắt chanh vào chỗ chân đau. Như vậy, chứng tỏ dịch LMLM vẫn đang diễn biến phức tạp trên địa bàn Sơn Kim 1 không những ở trâu bò mà cả đàn hươu hàng ngàn con đang có nguy cơ mắc bệnh.
Làm việc với Cục Hải quan Hà Tĩnh để tìm hiểu xung quanh vấn đề NK trâu bò của Cty CP Bao bì Việt Nam, chúng tôi thực sự ngớ người bởi thủ tục trình cơ quan Hải quan của Cty CP Bao bì Việt Nam chỉ có công văn phôtô do Cục trưởng Cục Thú y Hoàng Văn Năm (đã ký) chứ không có bản gốc, không có chữ ký, không có con dấu mà vẫn nhập khẩu được. Theo hai công văn này (Công văn số 743/ TY-KD ngày 2/4/2010 và công văn số 1835/TY-KD, ngày 21/7/2010) thì Cty CP Bao bì Việt Nam được phép nhập qua cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo (Hà Tĩnh) đến 1 vạn con bò và 1 vạn con trâu qua cửa khẩu Cha Lo (Quảng Bình). Đến ngày 7/9/2010, Cty này đã NK qua cửa khẩu Cầu Treo là 8.637 cả trâu lẫn bò.
Ông Thìn – Phó Trạm trưởng phụ trách Trạm Kiểm dịch thú y cửa khẩu Cầu Treo (thuộc Cơ quan Thú y vùng III) cho biết: “Chúng tôi chỉ kiểm tra hồ sơ và kiểm tra bằng cảm quan, sau đó làm thủ tục cho NK vào nội địa”. Với một lượng trâu bò lên đến 1 vạn con đi qua hàng trăm km từ Thái Lan qua Lào về Việt Nam và đến cửa khẩu Cầu Treo, thú y vùng 3 chỉ kiểm tra hồ sơ và kiểm tra bằng cảm quan thì liệu có phát hiện được dịch bệnh? Giả sử, từ vùng gốc Thái Lan, đàn trâu bò sạch bệnh nhưng quá trình vận chuyển qua hàng trăm km từ Thái, về Lào, về cửa khẩu, chúng bị nhiễm bệnh trên đường vận chuyển hoặc ủ bệnh khi đến Trạm Kiểm dịch thú y Cầu Treo chỉ xem hồ sơ và nhìn bằng mắt thường, sau vài chục phút là cho nhập thì liệu có phát hiện được dịch?
Theo thông tin chúng tôi có được, tính đến ngày 16/9, có ít nhất trên 150 con gia súc đã bị LMLM ở 7 xóm của xã Sơn Kim 1 và 1 xóm của xã Sơn Kim 2. Như vậy dịch LMLM ở Sơn Kim 1 và Sơn Kim 2 chưa thể khống chế được như Cơ quan Thú y vùng III kết luận trước đó.
Theo chúng tôi, vùng cách ly để lấy mẫu trước khi cho nhập vào nội địa phải là vùng nằm ngoài biên giới Việt Nam. Nếu quá trình lấy mẫu kiểm tra, sạch bệnh thì làm thủ tục cho nhập; nếu có bệnh thì không cho nhập. Đằng này, vùng cách ly của Cty CP Bao bì VN lại được Cơ quan Thú y vùng 3 đồng ý cho đặt ở tít sâu trong nội địa đến trên 20 km và nằm ngay vùng trang trại của người dân là không an toàn.
Một điều bất cập nữa là, chính Cơ quan Thú y vùng 3 chốt chặn ở cửa khẩu và quyết định cho nhập hay không cho nhập. Và khi gia súc nằm tại trại cách ly, bị phát hiện có trâu bò chết, dân bắt cả bà mẹ của chủ trại làm “con tin” thì cũng chính Cơ quan Thú y vùng 3 vội vàng kết luận là dịch không phải do trong trại này phát ra mà nguyên nhân gây bệnh là do virút LMLM typ 0 (typ vi rút LMLM tại Hà Tĩnh trong các năm qua). Đây là kết luận là quá vội vàng, nhân dân nghi nghờ về kết luận của Cơ quan Thú y vùng 3 là điều dễ hiểu.
