Hồi tháng 8/2023, New Delhi ấn định giá sàn, hay giá xuất khẩu tối thiểu (MEP), ở mức 1.200 USD/tấn. Giới chuyên gia trước đó dự đoán Ấn Độ sẽ hạ giá sàn xuất khẩu, song chính phủ nước này hôm 14/10 tuyên bố sẽ duy trì giá sàn cho đến khi có thông báo mới.
Trước đó, nhằm kiềm chế giá gạo tăng cao và đảm bảo nguồn cung trong nước, Ấn Độ đã áp lệnh cấm xuất khẩu gạo hồi tháng 7/2023. Động thái này đã khiến giá gạo thế giới tăng cao kỷ lục trong 15 năm qua, theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO).
Ấn Độ và Pakistan là những nhà sản xuất gạo basmati lớn nhất trên thế giới. New Delhi xuất khẩu hơn 4 triệu tấn gạo basmati sang các nước như Iran, Iraq, Yemen, Ảrập Xêút, Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất và Mỹ.
"Chúng tôi đang phải đối mặt với những tổn thất lớn. Chúng tôi đã thu hoạch vụ mùa của mình, nhưng không có người mua”, Sukrampal Beniwal, nông dân trồng lúa giống basmati ở phía bắc Ấn Độ, cho biết.
Nông dân Ấn Độ trồng lúa vào tháng 6 và tháng 7, thời điểm mưa nhiều và bắt đầu thu hoạch từ tháng 10. Giá gạo đang bắt đầu giảm khi bước vào vụ thu hoạch mới.
Nông dân, chủ cơ sở xay xát, các nhà xuất khẩu hy vọng chính phủ sẽ hạ MEP mà họ cho là đang ở mức quá cao. Tuy nhiên, việc chính phủ Ấn Độ quyết định duy trì giá sàn khiến nông dân trồng gạo basmati gặp khó khăn trong việc bán sản phẩm, bởi nhiều thương nhân và chủ cơ sở xay xát đã ngừng mua hàng tại các thị trường bán buôn, theo ông Beniwal.
"Quyết định duy trì MEP ở mức 1.200 USD/tấn là một đòn giáng mạnh vào chúng tôi", Vijay Setia, một nhà xuất khẩu hàng đầu từ bang Haryana, một trong những vựa lúa mì của Ấn Độ, cho biết thêm rằng chính phủ cần ngay lập tức cắt giảm xuống còn 850 - 900 USD/tấn.
Theo các thương nhân, kể từ khi chính phủ áp giá sàn, giá thóc basmati đã giảm hơn 20%.
Theo hãng tin Reuters, gạo basmati không được tiêu thụ nhiều ở Ấn Độ và chính phủ không có kế hoạch mua loại gạo này để dự trữ.
"Người nông dân đang phải đối mặt với một tình trạng khó khăn. Chúng ta đang để cho Pakistan chiếm mất quyền kiểm soát thị trường gạo basmati trong ngắn hạn", một nhà xuất khẩu gạo basmati hàng đầu của Ấn Độ yêu cầu được giấu tên cho biết.