Huyện Hải Lăng là địa phương có diện tích gieo cấy lúa vụ đông xuân lớn nhất tỉnh Quảng Trị với hơn 6.880 ha. Hiện cây lúa đang ở giai đoạn đẻ nhánh rộ đến đứng cái, trà sớm đã bắt đầu làm đòng.
Qua điều tra đồng ruộng của Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT-BVTV), trên cây lúa đã phát hiện một số đối tượng dịch hại như bệnh vàng lá sinh lý, bệnh bạc lá. Đặc biệt, bệnh đạo ôn đã xuất hiện với diện tích nhiễm 15 ha.
Trạm trưởng Trạm TT-BVTV huyện Hải Lăng, ông Dương Văn Tuấn nhận định, với thời tiết đêm và sáng sớm có sương mù, độ ẩm không khí cao, kết hợp cây lúa phát triển tốt sẽ là điều kiện rất thuận lợi cho nhiều đối tượng dịch hại phát sinh và gây hại mức độ cao, trên diện rộng.
Trong đó, bệnh đạo ôn sẽ tiếp tục phát triển, lây lan diện rộng, gây hại nặng và có thể gây cháy cục bộ trên các giống nhiễm, chân ruộng bón phân không cân đối nếu không được phòng trừ kịp thời và triệt để. Ngoài ra, rầy các loại, sâu cuốn lá nhỏ tiếp tục tích lũy, gia tăng mật độ và gây hại cây lúa giai đoạn đứng cái - làm đòng.
“Trạm TT&BVTV đã tăng cường cán bộ về cơ sở hướng dẫn nông dân cách phòng trừ bệnh đạo ôn. Đến thời điểm này, hầu hết các diện tích nhiễm bệnh cơ bản đã được phun thuốc phòng trừ”, ông Tuấn cho biết.
Tại huyện Triệu Phong, thời gian qua nông dân đã tiến hành chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh trên cây lúa khá tốt, một số diện tích nhiễm bệnh đạo ôn đã được phun phòng trừ kịp thời, hạn chế diện tích nhiễm bệnh nặng. Tuy nhiên, diễn biến thời tiết phức tạp, sau thời gian mưa và rét đậm kéo dài, trời chuyển ấm khiến nhiều diện tích lúa có biểu hiện tím tái, đỏ lá sinh lý. Ngoài ra, một số diện tích lúa có một số đối tượng sâu bệnh tiếp tục phát sinh và lây lan sau khi trời chuyển ấm.
Theo thống kê của Trạm TT-BVTV liên huyện Triệu Phong - Thị xã Quảng Trị, trong tổng số hơn 5.980 ha lúa toàn huyện đã có trên 52 ha bị nhiễm bệnh đạo ôn. Tỉ lệ bệnh trung bình 5 - 10%, nơi cao 15 - 20%, cục bộ trên 30%. Bệnh gây hại trên các giống Bắc Thịnh, Thiên ưu 8, HC 95... ở một số xã như: Triệu Thành, Triệu Hòa, Triệu Giang, Triệu Phước, Hải Lệ....
Ngoài ra, bệnh bạc lá vi khuẩn gây hại trên diện tích 58 ha, chuột gây hại trên 150 ha.
Ông Nguyễn Hữu Hằng, Trạm trưởng Trạm TT-BVTV liên huyện Triệu Phong - Thị xã Quảng Trị cho biết, do thời tiết vụ đông xuân năm nay rét đậm kéo dài, trời âm u nên thời gian sinh trưởng của cây lúa có thể kéo dài hơn so với những năm trước.
Do vậy, để hạn chế tối đa ảnh hưởng của sâu bệnh, nhất là bệnh đạo ôn, nông dân cần phải kiểm tra tình hình sinh trưởng của cây lúa để xác định thời gian bón phân thúc đòng một cách hợp lý. Tạm dừng bón phân trên những ruộng đang nhiễm bệnh đạo ôn, bạc lá vi khuẩn. Bón cân đối, không bón thừa phân đạm. Đồng thời, đảm bảo ruộng đủ nước từ 3 - 7 cm trong giai đoạn lúa làm đòng, giữ nước trong ruộng sau khi bón phân.
“Chúng tôi đang phối hợp với địa phương, các HTX nhắc nhở nông dân thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, nhất là trên các giống Bắc Thịnh, Thiên ưu 8, HC 95, Bắc Thơm 7… để kịp thời phát hiện và phun thuốc phòng trừ bệnh đạo ôn. Những diện tích nhiễm nặng phải phun lại lần 2, 3, không để bệnh lây lan ra diện rộng làm cây lúa bị cháy, ảnh hưởng đến năng suất”, ông Hằng thông tin thêm.
Ông Trần Thanh Hiền, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Trị cho biết, trước tình hình bệnh đạo ôn đang có dấu hiệu lây lan rộng, ngành nông nghiệp và các địa phương đang khẩn trương hướng dẫn nông dân các biện pháp phòng trừ, không để bùng phát trên diện rộng.
Dự báo thời gian tới, thời tiết tiếp tục ấm, ẩm độ không khí trên 85%, về đêm và sáng sớm có sương mù là điều kiện rất thuận lợi cho bệnh đạo ôn tiếp tục phát triển, lây lan ra diện rộng, hại nặng và có thể gây cháy nhiều vùng nếu việc phòng trừ không kịp thời và triệt để.
"Các địa phương cần tiếp tục theo dõi diễn biến của bệnh, nhất là trên các giống nhiễm, ruộng bón phân không cân đối để phun thuốc kịp thời khi bệnh mới phát sinh. Ruộng bị nhiễm nặng phải phun thuốc tiếp lần 2 sau lần 1 từ 5 - 7 ngày. Phun thuốc đều trên mặt lá lúa, đảm bảo lượng nước thuốc theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Sau khi phun thuốc, bệnh ngừng phát triển mới được bón phân. Ngoài ra, cần chú ý theo dõi mật độ rầy các loại, sâu cuốn lá nhỏ… để có biện pháp phòng trừ kịp thời’, ông Hiền khuyến cáo.
Vụ đông xuân 2021 – 2022, toàn tỉnh Quảng Trị gieo cấy hơn 25.900 ha lúa. Thống kê cho thấy, đến nay đã có 640 ha lúa bị nhiễm bệnh đạo ôn, xuất hiện ở hầu hết các vùng trồng lúa ở địa phương này như các huyện Gio Linh 450 ha, Triệu Phong 52 ha, thành phố Đông Hà 42 ha…
Bệnh gây hại chủ yếu trên các giống HC 95, Bắc thơm 7, Bắc Thịnh, VN 10, IR38...