Cỏ chỉ nước hay còn gọi là cỏ san nước, cỏ san đôi, có tên khoa học là Paspalum distichum L., là loài cỏ hòa bản, đa niên.
Trong điều kiện khô hạn phần lá bên trên có thể bị khô héo trông như đã chết nhưng thực chất phần gốc vẫn sống. Khi có mưa xuống, độ ẩm thích hợp cỏ lại phát triển bình thường. Cỏ chỉ nước rất phổ biến trên ruộng lúa nước ở ĐBSCL, đặc biệt là những chân ruộng cao, thiếu nước. Trên ruộng cây màu như bắp, đậu, bãi đất bỏ hoang cỏ chỉ nước cũng xuất hiện rất nhiều.
Trên ruộng lúa, ruộng màu cỏ chỉ nước thường xuất phát từ một điểm, bắt đầu từ một đoạn thân ngắn hoặc một cụm nhỏ. Từ mỗi mắt cỏ phát triển ra rễ và chồi, các chồi thường bò dài theo mặt đất. Lóng thân dài khoảng 10-15cm. Chồi bò đến đâu thì mỗi mắt lại phát sinh ra chồi nách và rễ mới, vì thế mà khả năng tăng mật số của cỏ chỉ nước rất nhanh và tác hại của chúng đối với cây trồng cũng rất lớn.
Cỏ chỉ nước vừa sinh sản hữu tính, vừa sinh sản vô tính. Trong điều kiện đồng ruộng thì hình thức sinh sản vô tính bằng chồi chiếm ưu thế. Bắt đầu bằng một đoạn thân ngắn hoặc một bụi nhỏ nhưng chỉ sau một thời gian ngắn đã phát triển thành những đám lớn, thậm chí khắp ruộng nếu trên ruộng có sẵn nhiều đám cỏ nhỏ.
Quản lý cỏ chỉ nước trên ruộng lúa khó khăn hơn nhiều những loài cỏ khác. Dùng phương pháp thủ công rất tốn công sức vì rễ của chúng ăn sâu vào đất, rất khó nhổ, mỗi mắt còn sót lại lại phát triển thành đám mới. Cỏ chỉ nước lại kháng được hầu hết các loại thuốc cỏ thường dùng trên ruộng lúa như Butanil, Sirius, Nominee, Sofit... Qua kinh nghiệm nghiên cứu và sản xuất, chúng tôi xin nêu một số phương pháp quản lý cỏ chỉ nước trên đồng ruộng có hiệu quả để bà con nông dân tham khảo.
(Thông tin chi tiết xin theo dõi trên Báo NNVN số 253 ra ngày 21/12/2010)
