Bội chi ngân sách năm 2012 lên tới 154.000 tỷ đồng

Hội trường Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng ngày 17/4 nóng bởi phần lớn đại biểu (ĐB) có mặt trong phiên chất vấn tỏ ra không hài lòng khi trong năm 2012 có nhiều khoản thu, chi sai liên quan đến ngân sách nhà nước.

Nhiều khoản chi sai mục đích

Cho đến thời điểm này, Bộ Tài chính mới hoàn thành xong quyết toán ngân sách năm 2012. Tại phiên họp, thay mặt cho Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, năm 2012, tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 1.058.140 tỷ đồng (bao gồm cả chuyển nguồn từ năm 2011 sang năm 2012, thu kết dư ngân sách địa phương năm 2011, thu huy động đầu tư của ngân sách địa phương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước). Tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 1.170.924 tỷ đồng (bao gồm cả chuyển nguồn từ năm 2012 sang năm 2013). Bội chi ngân sách nhà nước 154.126 tỷ đồng, bằng 4,75% GDP (không bao gồm kết dư ngân sách địa phương 41.342 tỷ đồng)…

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển cho biết, tiến hành thẩm tra thì thấy, việc Chính phủ điều hành tăng bội chi NSNN trên cơ sở tăng giải ngân nguồn vốn ODA (tăng 17.143 tỷ đồng) là tích cực, nhưng việc chưa có ý kiến của các thành viên UBTVQH trước khi thực hiện là chưa phù hợp với khoản 2, điều 49 của Luật NSNN. “Đề nghị Chính phủ cần rút kinh nghiệm”, ông Hiển nói.

Cũng theo ông Hiển, số bội chi như báo cáo của Chính phủ cũng chưa phản ánh hết tình hình bội chi như: chưa tính đủ số hoàn thuế giá trị gia tăng phát sinh trong năm, nợ đọng xây dựng cơ bản, tạm ứng vốn lớn chưa thu hồi. Bên cạnh đó, việc Chính phủ đề nghị cho phép quyết toán chi chuyển nguồn số tiền 383,02 tỷ đồng do việc thu hồi vốn của một số dự án chậm giải ngân để phân bổ cho một số dự án khác của các bộ, ngành cũng cần rút kinh nghiệm vì chưa báo cáo lên UBTVQH.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH tiếp tục chỉ ra khá nhiều căn bệnh đã được nêu từ các năm trước song vẫn chưa thuyên giảm đáng kể. Đó là các khoản chi thường xuyên vẫn còn tình trạng lãng phí, chi sai chế độ quy định, không đúng mục đích; thu ngân sách chỉ tăng 1,9%, tương đương 14.072 tỷ đồng thì chi quản lý hành chính tại hầu hết các địa phương đều vượt dự toán, tăng 12,5%, tương đương 9.924 tỷ đồng; 20 trên tổng số 34 tỉnh được kiểm toán có chi quản lý hành chính vượt trên 30%, báo cáo thẩm tra nêu rõ.

Và cũng theo Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển, quy định của pháp luật nói rõ: phát hiện sai sót thời điểm nào thì xử lý tại thời điểm đó. Có nghĩa những kiến nghị về thu, chi ngân sách năm 2012 sẽ được xử lý vào năm 2013. Tiếp tục chỉ ra “vi phạm” liên quan đến quản lý ngân sách năm 2012, Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Hữu Vạn cho hay, có tới 24 trên tổng số 34 địa phương được kiểm toán sử dụng nguồn cải cách tiền lương để chi thường xuyên, chi một số nhiệm vụ khác chưa đúng quy định 1.409 tỷ đồng. Số quyết toán hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) năm 2012 thấp hơn số thuế GTGT thực hoàn tính đến ngày 31/12/2012 là 33.478,34 tỷ đồng.

Với những dẫn chứng này, ông Vạn kiến nghị giảm chi trên 5.000 tỷ đồng và tăng thu trên 4.000 tỷ đồng đối với niên độ ngân sách 2012. Dù có nhiều “”lỗi” như thế nhưng Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển và Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Hữu Vạn vẫn đồng tình báo cáo về bản quyết toán năm 2012 của Chính phủ.

"Lạ quá!"

Đó là cụm từ được nhiều ĐB nhắc lại sau khi nghe báo cáo quyết toán ngân sách năm 2012 của Bộ Tài chính. Với Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, thì “lạ quá” khi tại sao chỉ ra nhiều tồn tại hạn chế và kiến nghị tăng thu, giảm chi nhiều tỷ đồng mà cuối cùng cả cơ quan thẩm tra và kiểm toán đều đi đến kết luận đồng ý với con số được Bộ Tài chính báo cáo.

Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu thẳng thắn: “Về nguyên tắc đồng ý như vậy, nhưng nếu qua kiểm toán và thẩm tra phát hiện khoản chi hoàn toàn không đúng mà vẫn chấp nhận quyết toán chi thế này tức là chấp nhận thiếu sót?!". Còn Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Nguyễn Văn Giàu nói ông thực sự chưa yên tâm khi nhìn vào tồn tại, vi phạm năm sau giống như năm trước, thậm chí còn nghiêm trọng hơn, nhất là hoàn thuế GTGT (khoảng 9.000 tỷ nhưng lại chỉ thu một phần nhỏ); xuất nhập khẩu giảm thu 82%. Song nguy hiểm hơn là sự trốn thuế của rất nhiều doanh nghiệp mà cơ quan chức năng không làm gì được.

Cùng “thấy lạ” như Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu và Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước băn khoăn về thái độ của QH, khi mà kiểm toán nêu ra một loạt sai phạm, nhưng khi biểu quyết lại nhất trí, năm nào cũng thế. Rồi việc Chính phủ nói “ưu ái” cho các chương trình mục tiêu quốc gia nhưng tại nhiều địa phương, người nghèo vẫn không được hưởng. “Chính phủ nghiêm túc nhưng thiếu cương quyết. Ai phải chịu trách nhiệm trong việc này?” - ĐB Phước đặt câu hỏi.

Phó Chủ tịch QH Huỳnh Ngọc Sơn thì thẳng thắn nói đây là sai từ gốc. Cũng theo đề nghị của Phó Chủ tịch Huỳnh Ngọc Sơn, Kiểm toán Nhà nước phải có riêng một báo cáo chỉ rõ những sai phạm, hậu quả và hướng khắc phục trong thời gian tới để báo cáo trước QH.