Ca cao vẫn có tiềm năng phát triển

Thứ Ba 17/09/2013 , 10:17 (GMT+7)

Người dân không nên ồ ạt đốn ca cao chuyển sang cây có múi vì điều kiện thổ nhưỡng tại nhiều địa phương không thích hợp.

Ông Phan Văn Khổng, GĐ Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Bến Tre: Không nên chặt ca cao

Thị trường ca cao hiện nay DN vẫn thu mua đều, không sợ ế dù có lúc giá bị tụt xuống thấp. Khoảng cuối tháng 9/2013, Bến Tre lại chuẩn bị khánh thành thêm một nhà máy chế biến ca cao với công suất tối thiểu 3.000 tấn/năm. Ngoài nhà máy này vẫn còn 2 DN lớn khác đang đặt trạm tại Bến Tre là Cty TNHH Phạm Minh mua 300 tấn hạt/năm và Cty TNHH Cargill VN mua 1.000 tấn hạt/năm.

Do vậy đây cũng là thời cơ mới cho sản phẩm ca cao và chắc chắn giá cả thị trường sẽ chuyển biến mạnh. Như vậy chỉ tính 3 DN này thì mỗi năm nhu cầu đã 4.300 tấn hạt nguyên liệu. Trong khi đó diện tích ca cao của tỉnh còn hơn 8.000 ha và diện tích đang cho trái khoảng 5.000 ha, sản lượng tối đa có thể không đạt 3.000 tấn hạt/năm.

Do đó, chắc chắn nguồn cung hạt ca cao nguyên liệu sẽ bị thiếu rất nhiều. Như vậy, đúng thời điểm “vàng” cho cây ca cao thì người nông dân lại đốn bỏ hàng loạt để trồng cây khác. Tiếc quá!

Việc người dân đổ xô đốn bỏ ca cao cũng có trách nhiệm của cơ quan khuyến nông địa phương khi chưa làm tốt khâu chuyển giao kỹ thuật để tăng năng suất. Hiện tại năng suất trung bình cây ca cao dưới 600kg/ha, trong khi nếu làm đúng kỹ thuật cơ bản có khả năng đạt năng suất trên 1,3 tấn/ha.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trồng ca cao năng suất thấp và đốn bỏ ào ạt là kinh phí tập huấn, tuyên truyền khó khăn nên chưa tổ chức thường xuyên và chưa theo sát người dân. Trung tâm Khuyến nông khuyến cáo người dân không nên ồ ạt đốn ca cao chuyển sang cây có múi vì điều kiện thổ nhưỡng tại nhiều địa phương không thích hợp.

TS. Trần Thanh Phong, GĐ Trung tâm Khuyến nông Tiền Giang: Đừng nên luẩn quẩn

Thời gian gần đây, nhiều thông tin rộ lên cho rằng nông dân khắp nơi đang ào ạt đốn bỏ cây ca cao trồng cây có múi, khiến người trồng ca cao Tiền Giang cũng rất hoang mang.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do giá ca cao xuống thấp, trong khi đó giá trái cây có múi như bưởi da xanh, cam sành, chanh lại giữ ở mức cao, nhất là giá bưởi da xanh có thời điểm lên đến 60.000 đồng/kg đã làm cho người dân càng quyết tâm đốn bỏ cây ca cao để trồng bưởi.

Theo tôi, đấy là việc không nên vì hầu hết các vườn ca cao đang ở giai đoạn chỉ cần chăm sóc là có thu hoạch, và bản thân cây trồng này lại không cạnh tranh với cây dừa nhiều.

Đối với các hộ dân muốn đốn ca cao trồng bưởi da xanh cần lưu ý, cây bưởi da xanh không phải là cây trồng thích hợp để trồng dưới tán dừa vì cây bưởi cần nhiều ánh nắng. Hơn nữa, để bưởi da xanh cho năng suất, chất lượng thì người trồng phải nắm chắc kỹ thuật chăm sóc, quản lý sâu bệnh. Ngoài ra, cần xem lại khả năng thích nghi của cây bưởi da xanh ở từng vùng đất vì cây trồng này khó tính hơn các cây có múi khác.

Hiện nay các công ty thu mua hạt ca cao vẫn đang hoạt động với nhu cầu thu mua cao hơn sản lượng hiện có. Mong bà con nông dân nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định để không bị thiệt hại vì phải đi vào vòng luẩn quẩn: trồng - chặt - trồng.

Ông Nguyễn Văn Hòa - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt: Không coi ca cao là cây dễ tính

Ông Nguyễn Văn Hòa cho biết, chuyện nông dân chặt bỏ ca cao đã lai rai từ nhiều năm nay.

Riêng ở Bến Tre, đã có khoảng 1.400 ha ca cao bị chặt bỏ. Diện tích bị chặt bỏ chủ yếu ở những nơi mà cây ca cao không đem lại hiệu quả kinh tế do thiếu sự đầu tư chăm sóc của nông dân, hoặc ở một số vùng nông dân thấy trồng cây khác có hiệu quả kinh tế cao hơn.

Thưa ông, phải chăng do tâm lý cho rằng đây là cây trồng xen, cây phụ, nên nông dân đã lơ là với loại cây này?

Đúng thế. Do tâm lý coi ca cao là cây phụ, nhiều hộ đã trồng ca cao theo kiểu thấy trong vườn còn chỗ nào trống thì trồng vô. Vì thế, đã có nhiều hộ trồng xen ca cao trong vườn dừa mà không bỏ phân, không tỉa cành..., khi nào bón phân cho dừa thì ca cao mới được “ăn” ké.

Hay khi mua cây giống, nông dân đã không mua đúng giống tốt. Rồi lúc trồng, lại đưa cây vào những nơi không phù hợp. Trong khi đó, dù là cây trồng xen, nhưng ca cao không phải loại cây cứ trồng xuống là có ăn, mà cần phải có sự đầu tư, chăm sóc tốt, bón phân đúng quy trình...

Nhìn chung, người trồng ca cao ở nhiều nơi còn thiếu thông tin về kỹ thuật trồng và chăm sóc ca cao.

Chúng tôi khuyến khích nông dân nên trồng xen ca cao trong vườn dừa, vườn điều và một số loại cây công nghiệp, cây ăn trái khác. Nếu trồng xen trong vườn dừa, phải tránh những nơi bị xâm nhập mặn. Còn khi trồng xen trong vườn điều, phải đảm bảo có điều kiện tưới tốt, trồng với mật độ vừa phải.

Mạng lưới tiêu thụ ca cao hiện đã rộng khắp. Nhưng nếu nông dân trồng ca cao trên diện tích nhỏ, lại ở những nơi hẻo lánh, thì vẫn khó bán ca cao, vì với sản lượng mỗi lần hái chỉ chừng 5-10 kg, thương lái không thể vào tận nơi để mua.

Bởi thế, nên khuyến cáo nông dân trồng ca cao với quy mô tập trung, có sản lượng tương đối lớn để việc tiêu thụ được dễ dàng hơn. Những vùng trồng ca cao cũng cần tổ chức việc lên men cho tốt.

Lên men phải đúng quy trình kỹ thuật. Hiện nay, nhiều hộ lấy trái tươi, trái sống, trái bị sâu bệnh… đem lên men làm cho chất lượng hạt ca cao lên men không tốt, khiến cho việc tiêu thụ gặp khó khăn.

Nói chung, qua việc nông dân chặt bỏ ca cao ở nhiều nơi trong thời gian qua, thì muốn phát triển ca cao bền vững, có hiệu quả, phải thâm canh đối với loại cây này. Tuy là cây trồng xen nhưng ca cao phải được đầu tư đúng mức, toàn diện, ứng dụng công nghệ, kỹ thuật mới.

Ông Lucas Van Maarschalkerweerd, TTK Hiệp hội Ca cao Châu Á: VN có triển vọng phát triển ca cao

Hiện nay, cung - cầu ca cao trên thế giới đang tương đối ổn định ở mức 4 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, ở châu Á, nước có sản lượng ca cao lớn nhất là Indonesia lại đang bị giảm sản lượng không nhỏ, trong khi công suất của các nhà máy chế biến ca cao đang tăng mạnh. Vì thế có nhiều cơ hội cho ca cao Việt Nam tham gia vào thị trường ca cao thế giới.

Ca cao là cây trồng rất nhạy cảm với điều kiện môi trường. Chế độ phân bón, nước phải tốt. Nếu bón phân và dùng nước không đúng, năng suất ca cao sẽ chỉ ở mức từ 500 kg/ha trở xuống, và như vậy, chắc chắn nông dân sẽ bị thua lỗ.

Còn ngược lại, nếu làm tốt vấn đề nước, phân bón, năng suất ca cao hoàn toàn có thể đạt từ 1,5 tấn/ha trở lên. Mà trên thế giới, nếu người trồng ca cao đạt được mức năng suất tối thiểu là 1,5 tấn/ha, thì sẽ có lợi nhuận tốt.

Tôi đã theo dõi tình hình phát triển ca cao Việt Nam từ những năm 90 của thế kỷ trước. Dù đã có nhiều lúc thăng trầm, nhưng tôi cho rằng ngành ca cao Việt Nam rất có triển vọng. Nếu năng suất bình quân được đưa lên 1,5 tấn/ha và chất lượng được cải thiện hơn nữa, thì ca cao Việt Nam sẽ rất cạnh tranh so với các nước khác

Ông Nguyễn Quang Bình, GĐ Cty CTI: Hệ thống thu mua có vấn đề

Tôi rất ngạc nhiên khi thấy ở vùng trồng ca cao đã lâu năm như Giồng Trôm, người ta cũng chặt ca cao. Tôi cứ thắc mắc tại sao?

Có lẽ là do hệ thống thu mua có vấn đề. Có thể người ta chỉ chú trọng thu lợi nhiều mà quên giúp nông dân phát triển ca cao. Sản lượng ca cao cứ “3 chìm 7 nổi" như thế này có nguyên nhân chính là thị trường. Thị trường ổn định, sản lượng sẽ ổn định.

Chẳng hạn, nếu chỉ đi khỏi nhà một chút, nông dân đã gặp ngay đại lý thu mua ca cao, họ sẽ sẵn sàng trồng cây này. Còn nếu tìm không ra đại lý, nông dân sẽ chán.

Cây ca cao ở nước ta lẽ ra phải có một vị trí xứng đáng vì đầu tư cho loại cây này không nhiều, thị trường tiêu thụ nội địa lại khá tốt, có tiềm năng hơn cả so với một số loại cây công nghiệp khác như cà phê.

Bởi nhu cầu sử dụng sản phẩm từ ca cao trong chế biến đồ ăn, thức uống rõ ràng là nhiều hơn so với cà phê. Mặt khác, nước ta ở ngay sát một thị trường tiêu thụ ca cao rất lớn là Trung Quốc. Vì thế, các nhà kinh doanh, chế biến ca cao trên thế giới đang mong muốn thúc đẩy phát triển ca cao ở Việt Nam để thay thế cho các nguồn cung quan trọng nhưng lại bấp bênh do sự bất ổn chính trị như Ghana, Bờ Biển Ngà...

Đáng tiếc là một số nhà kinh doanh, đại lý lại chưa tạo cho nông dân có một thị trường sẵn sàng cho ca cao.

Thanh Sơn - MINH SÁNG