Đọc loạt bài “Đâu rồi trái quý?” (NNVN từ số 41 - 47 năm 2014) người nông dân như tôi không khỏi trăn trở, chạnh lòng. Bài "Đeo đuổi cam Chanh" phản ánh giống cam quý của Hải Dương được phục tráng để cho các nhà vườn thêm nhiều quả ngọt. Cam Chanh, xã Quang Lộc (Ninh Giang) quê tôi một thời được trong và ngoài tỉnh biết đến bởi mùi thơm của chanh, vỏ màu vàng óng, múi to, vỏ mỏng, tép tươi vàng, ngọt thơm mát bổ.
Ai đã ăn cam Chanh một lần sẽ nhớ mãi hương vị của nó. Cam được thu hoạch từ tháng 10 ÂL đến giáp Tết Nguyên đán với giá bán từ 30.000 - 50.000 đ/kg, gần tết từ 100.000 - 120.000 đ/kg. Trồng cam Chanh cho giá trị kinh tế cao, 1 cây cam thu nhập bằng cả 1 sào lúa. Nhưng cam Chanh không dễ trồng như nhiều người tưởng. Đây là một trong loại cây ăn quả khó trồng nhất.
Trước đây, có năm bà con nông dân xã Quang Lộc thu nhập gần 1 tỷ đồng từ cam Chanh. Những năm 90 của thế kỷ trước, toàn xã dấy lên phong trào trồng cam Chanh, có thời điểm đạt trên 15 ha với khoảng 100 hộ tham gia. Sau cơn lũ lớn năm 2010 chỉ còn 5 hộ trồng, cây bị sâu bệnh, vàng lá, gân xanh, thối rễ, chậm phát triển, trồng đi trồng lại nhiều lần nên phải chặt bỏ cả vườn.
Nhưng ở xã Văn Hội (Ninh Giang) đã được các nhà khoa học quan tâm phục tráng lại giống cam quý và giúp bà con nông dân kiến thiết lại vườn. Còn xã Quang Lộc quê tôi tỉnh biết, huyện biết, xã biết, vì hầu như lãnh đạo các cấp đều đã thưởng thức hương vị cam Chanh nơi đây. Nay cây cam trong giai đoạn suy kiệt chưa được cấp nào quan tâm.
Quang Lộc là địa phương trong lộ trình thực hiện xây dựng NTM về đích năm 2015. Trong đề án nâng cao thu nhập cho người dân, tôi đã trình báo cáo đánh giá cây cam Chanh và đề án “Khôi phục lại vườn cam Chanh”, nhưng vẫn chưa được quan tâm.
Một người làm vườn 20 năm tâm huyết với cây cam Chanh, 10 năm là bạn đọc trung thành của NNVN, qua loạt bài "Đâu rồi trái quý?", tôi mong muốn các cấp, các ngành quan tâm đầu tư mạnh mẽ nhằm phục hồi và phát triển giống cây đặc sản của xứ Đông này.
