'Bão' giá lợn càn quét: [Bài 1] Từ sạp thịt chợ dân sinh đến các siêu thị đều bị vạ lây

Tại các chợ dân sinh ở Hà Nội, không khó để bắt gặp cảnh người tiêu dùng đứng tần ngần trước quầy thịt lợn, đắn đo trước khi mua. Những câu chuyện than thở về giá thịt lợn “tăng không phanh” vang lên từ chợ nhỏ đến siêu thị lớn. Tại các lò mổ, doanh nghiệp thực phẩm cũng đang vật lộn với bài toán duy trì sản xuất trong cơn bão giá.

Từ một mặt hàng thiết yếu trong mỗi bữa cơm gia đình, thịt lợn giờ đây trở thành một món ăn phải cân nhắc. Người mua giảm, tiểu thương chật vật, doanh nghiệp lao đao. Giá thịt lợn không còn là câu chuyện riêng của ngành chăn nuôi mà đã trở thành mối quan tâm của hàng triệu hộ gia đình

Người mua đắn đo, tiểu thương thưa khách

Tại chợ Phúc Tân (Hoàn Kiếm, Hà Nội), không khí mua bán có phần trầm lắng hơn thường lệ. Bà Nguyễn Thị Hương, tiểu thương lâu năm bán thịt lợn, trầm ngâm nhìn sạp thịt vơi đi chậm chạp hơn mọi ngày, than thở: "Giá lợn tăng cao khiến lượng khách mua giảm hẳn. Mấy hôm trước, giá lợn móc hàm lên tới 110.000 đồng/kg, giờ có giảm chút đỉnh còn 105.000 đồng/kg, nhưng vẫn cao ngất ngưởng so với mức 90.000 - 95.000 đồng/kg trước đây. Khách hàng kêu ca nhiều lắm, nhưng tôi cũng đành chịu, giá nhập vào đã cao rồi".

Đứng bên bàn thịt, bà Lê Thị Thanh ở Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm cầm một miếng thịt ba chỉ trên tay, đắn đo hồi lâu rồi lắc đầu đặt xuống. "Giá thịt lợn tăng cao, nhiều mặt hàng khác cũng tăng giá. Gia đình tôi phải cắt giảm chi tiêu, tính toán chi li từng đồng để trang trải cuộc sống".

Tại siêu thị BRGMart, 120 Hàng Trống, lượng khách hàng vẫn khá đông đúc, nhưng không còn cảnh mua sắm thoải mái như trước. Nhiều người đứng tần ngần trước quầy thực phẩm, đắn đo cân nhắc trước khi lựa chọn.

Bà Trương Thị Hiền (phố Thanh Đàm, quận  Hoàng Mai) chia sẻ: “Giá thịt lợn dạo này cao quá! Gia đình tôi vẫn ăn đầy đủ, nhưng cũng phải tính toán kỹ hơn. Trước đây cứ mua theo thói quen, giờ phải cân nhắc từng lạng một. Hôm nay ăn thịt lợn, mai đổi sang món khác, thay đổi thực đơn bữa ăn hàng tuần, nhưng làm sao bữa ăn vẫn phải đủ dinh dưỡng. Đồng lương chưa tăng mà giá cả cứ leo thang thế này thì cuộc sống khó khăn lắm".

Tại hệ thống siêu thị BRGMart & Haprofood, mặt hàng thịt lợn vẫn được nhiều người tiêu dùng lựa chọn, đặc biệt là các sản phẩm ba chỉ, chân giò, sườn và thịt xay. Tuy nhiên, đại diện siêu thị BRGMart cho biết: "Giá thịt lợn trên thị trường tăng cao gây áp lực lớn đến giá cung ứng sản phẩm tươi sống. Do đó, giá thịt lợn bán tại siêu thị cũng tăng tương ứng".

So với cùng kỳ năm ngoái, sức mua thịt lợn tại siêu thị có tăng nhẹ, nhưng sản lượng bán ra lại giảm. "Khách hàng vẫn mua nhiều đơn hàng có giá trị tương đương, nhưng khối lượng hàng hóa thì ít đi", đại diện siêu thị lý giải.

Doanh nghiệp điêu đứng, nỗi lo thực phẩm bẩn

Không chỉ các tiểu thương nhỏ lẻ, các doanh nghiệp chế biến thực phẩm cũng lao đao vì giá lợn tăng quá nhanh. Ông Nguyễn Quang Mạo, Giám đốc sản xuất của Công ty Cổ phần Thực phẩm Vinh Anh, chia sẻ: “Chúng tôi hoạt động tốt khi giá thịt lợn ổn định, nhưng vừa rồi giá lợn tăng cao, doanh nghiệp bị cuốn vào vòng xoáy chi phí mà không có cách nào kiểm soát. Hai tháng nay, chúng tôi chỉ hoạt động 50 - 60% công suất. Nếu tình trạng này tiếp tục, rất khó để duy trì lâu dài.”

“Công ty Cổ phần Thực phẩm Vinh Anh là một trong những doanh nghiệp chế biến thực phẩm theo mô hình khép kín, từ kiểm dịch, giết mổ đến bảo quản thịt lợn trong điều kiện tiêu chuẩn. Mỗi con lợn trước khi đưa vào giết mổ đều phải được kiểm tra sức khỏe, nghỉ ngơi đủ 8 tiếng, sau đó giết mổ và làm mát ở nhiệt độ tiêu chuẩn. Những quy trình này làm tăng chi phí sản xuất. Chúng tôi không thể cạnh tranh với những lò mổ chui, nơi không tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và có thể bán giá thấp hơn. Điều này càng khiến chúng tôi gặp khó khăn khi giá thịt lợn tăng cao”, ông Nguyễn Quang Mạo chia sẻ.

Nhiều chuyên gia trong ngành cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng giá lợn tăng cao. Đầu tiên là dịch tả lợn châu Phi vẫn âm ỉ, mặc dù không còn bùng phát mạnh như trước, nhưng vẫn dai dẳng, khiến nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không dám tái đàn. Những trang trại lớn, không đảm bảo an toàn sinh học cũng buộc phải đóng cửa. Khi nguồn cung giảm, giá thịt lợn tất yếu tăng.

Thứ hai, Luật Chăn nuôi mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, các trang trại phải đáp ứng tiêu chuẩn môi trường mới được phép tiếp tục chăn nuôi. Nhiều trang trại không đạt tiêu chí sẽ bị loại khỏi thị trường, càng làm trầm trọng thêm tình trạng khan hiếm nguồn cung.

Câu hỏi mà có lẽ nhiều gia đình quan tâm nhất lúc này là: Liệu giá thịt lợn có thể sớm hạ nhiệt? Câu trả lời phụ thuộc vào chính sách điều tiết thị trường và khả năng thích ứng của ngành chăn nuôi trong thời gian tới. Nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời, cơn bão giá này có thể kéo dài, tạo thêm áp lực lên nền kinh tế và đời sống của hàng triệu người dân.