Nhân viên y tế chuẩn bị đưa thi thể một bệnh nhân Covid-19 vào xe tải đông lạnh bên ngoài Trung tâm Bệnh viện Brooklyn, New York hôm 30/3/2020. Ảnh: Brendan Mcdermid/Reuters.
Trong số đó bao gồm cả một loại virus được coi là có liên quan gần nhất với Covid-19.
Chính quyền Trump chấm dứt Predict, được điều hành bởi Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ từ năm 2009, vào tháng Chín, chỉ ba tháng trước khi các báo cáo đầu tiên về những người bị nhiễm Covid-19 tại Vũ Hán, Trung Quốc.
Kết thúc chương trình chứng kiến sự ra đi của hàng chục nhà khoa học và nhà phân tích đang nỗ lực xác định đại dịch tiềm tàng ở các nước trên thế giới, bao gồm cả Trung Quốc.
“Đó là một chương trình thiên tài, có tầm nhìn mà USAid đã mạo hiểm để tài trợ và thật xấu hổ khi nó bị hủy bỏ”, theo ông Peter Daszak, Chủ tịch của EcoHealth Alliance, một chuyên gia phi lợi nhuận trong việc giải quyết căn bệnh do động vật hoang dã, là một trong các đối tác lớn trong chương trình.
Daszak cho biết ông không biết tại sao sáng kiến bị hủy bỏ hoặc Nhà Trắng có đóng vai trò trực tiếp nào trong kết thúc của nó hay không.
EcoHealth Alliance đã được gia hạn tạm thời để làm việc trong chương trình nhưng vai trò cuối cùng sẽ kết thúc vào tháng Chín.
Tin tức về sự sụp đổ của Predict đã được báo cáo đầu tiên trên tờ Los Angeles Times.
Công việc dự án là tập trung vào sự nguy hiểm của virus lây lan từ động vật hoang dã sang người và gây ra các đại dịch có thể xảy ra như vụ dịch Covid-19 đã khiến phần lớn thế giới bị đình trệ.
Người ta nghi ngờ rằng Covid-19 đã tạo ra bước nhảy vọt lây nhiễm cho con người từ loài dơi được bán tại chợ Vũ Hán, Trung Quốc.
Ông Daszak cho biết có khoảng 1,7 triệu virus Corona bí ẩn trong động vật hoang dã có thể có khả năng truyền sang người và gây ra một đại dịch khác, khiến việc phát hiện sớm các bệnh này là bắt buộc vì lý do kinh tế và sức khỏe cộng đồng.
“Chúng ta nên nói về vấn đề này trước khi tất cả những điều này xảy ra”, ông nói. "Chúng ta bị chỉ trích rất nhiều cho việc tiêu nhiều tiền ở nước khác, nhưng hãy nghĩ rằng chỉ cần vài tỉ đô la thôi cũng sẽ có giá trị đến mức nào khi giúp ngăn chặn đại dịch này. Thật buồn khi thấy dự án kết thúc bởi vì nó hướng tới tương lai, sau 50 năm nữa, chúng sẽ trở thành tiêu chuẩn bình thường”.
“Mặc dù vậy, tôi không chắc chắn chúng ta rút ra bài học gì. Chúng ta đã thấy điều tương tự xảy ra sau Ebola và sau đó là Zika. Chúng ta luôn ở phía sau với đại dịch, chúng ta đang bay không có phương hướng. Chúng ta đã cố trì hoãn cảnh báo nhiều lần, và giờ là lần to lớn nhất".
Không rõ liệu việc tiếp tục dự án có làm giảm bớt đại dịch hiện tại hay không, mặc dù chính quyền Trump phải đối mặt với nhiều chỉ trích về chuẩn bị trước khi Covid-19 bùng phát.
Chính quyền đã giảm một nhóm làm việc tại Trung Quốc về đại dịch cũng như nhiều lần cố gắng cắt giảm tài trợ cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC).
"Chương trình Predict chỉ là một phần của các nỗ lực đảm bảo an ninh sức khỏe toàn cầu của USAid và chiếm chưa đến 20% trong quỹ tài trợ an ninh y tế toàn cầu của chúng tôi", người phát ngôn của USAid từng nói với Los Angeles Times."Một sáng kiến mới giúp ngăn ngừa sự lây lan của bệnh từ động vật sang người sẽ bắt đầu vào cuối năm nay".
