Chia sẻ cách tiếp cận liên ngành theo chuỗi về an toàn thực phẩm

Ngày 27/12, tại tỉnh Thừa Thiên - Huế, Sáng kiến Một Sức Khỏe của CGIAR đã phối hợp với các đối tác tổ chức buổi họp tổng kết nhằm chia sẻ kết quả nghiên cứu về an toàn thực phẩm (ATTP) từ dự án "Bảo vệ sức khỏe con người thông qua cách tiếp cận Một Sức Khỏe tại Việt Nam".

Sự kiện có sự tham gia của khoảng 50 đại biểu từ các cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, trường đại học và khu vực tư nhân.

Cải thiện vệ sinh tại các cơ sở giết mổ

Sáng kiến Một Sức Khỏe của CGIAR (2022-2024) là chương trình toàn cầu áp dụng cách tiếp cận đa ngành Một Sức Khoẻ, hướng tới bảo vệ sức khỏe con người, động vật và môi trường. Tại Việt Nam, sáng kiến tập trung vào ba lĩnh vực: kiểm soát bệnh truyền lây từ động vật, cải thiện ATTP và giảm thiểu tình trạng kháng kháng sinh tại các khu vực có nguy cơ cao.

Trước thực trạng gần 40% mẫu thịt lợn tại cơ sở giết mổ (CSGM) và hơn 60% mẫu thịt lợn tại chợ truyền thống nhiễm Salmonella, sáng kiến đã triển khai các hoạt động can thiệp tại 16 cơ sở giết mỗ ở Hà Nội, Thái Nguyên, Thừa Thiên - Huế và Cần Thơ.

Dự án cung cấp dụng cụ vệ sinh như tấm sàn inox, biển hiệu nhắc nhở thực hành tốt, xà phòng và chất khử trùng. Bên cạnh đó, dự án đã tổ chức 16 lớp tập huấn cho hơn 210 chủ cơ sở và công nhân giết mổ nhằm tăng cường các thực hành vệ sinh ATTP khi giết mổ.

Một chương trình đánh giá thực hành vệ sinh cũng được thực hiện tại Hà Nội và Cần Thơ dành cho hơn 70 công nhân và chủ cơ sở giết mổ tham gia tự nguyện, dựa trên 9 tiêu chí thực hành vệ sinh tốt. Kết quả ban đầu khi can thiệp tại một số CSGM ở Hà Nội và Thái Nguyên cho thấy, tỷ lệ ô nhiễm Salmonella trên thân thịt giảm khoảng 15% của nhóm can thiệp so với đối chứng.tốt. 

Tăng cường an toàn thực phẩm tại chợ truyền thống

Tại 68 chợ truyền thống thuộc 5 tỉnh Hà Nội, Thái Nguyên, Thừa Thiên - Huế, Đồng Nai và Cần Thơ, dự án triển khai tương tác với gần 500 tiêu thương, tập huấn cho 399 tiểu thương, và 155 người được cung cấp các dụng cụ cần thiết, nhằm hỗ trợ nâng cao thực hành vệ sinh tốt với ba nguyên tắc chính: giữ bề mặt và dụng cụ sạch sẽ, tách riêng thực phẩm sống - chín, và rửa tay và dụng cụ thường xuyên.

Chương trình tập huấn đã thành công bước đầu trong việc cải thiện kiến thức của tiểu thương về các biện pháp thực hành vệ sinh an toàn thực phẩm tại quầy bán hàng.

Sự thay đổi này phần lớn đến từ nhóm những tiểu thương nhận được dụng cụ tại các chợ can thiệp. Đồng thời, chương trình đánh giá thực hành vệ sinh ATTP tại các quầy thịt đã góp phần khuyến khích tiểu thương tuân thủ thực hành các tiêu chuẩn an toàn.

Can thiệp đã giúp giảm mức độ ô nhiễm Salmonella tại các chợ can thiệp từ 2-10% so với chợ đối chứng. Người tiêu dùng cũng được nâng cao nhận thức thông qua các chiến dịch truyền thông về ATTP.

Về góc độ quản lý nhà nước, ông Nguyễn Văn Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Thừa Thiên - Huế cho rằng, dự án Một Sức Khoẻ đã tác động sâu rộng vào nhiều đối tượng tham gia dự án.

Cụ thể, dự án đã góp phần tăng cường phối hợp giữa ngành thú y và y tế trong chia sẻ, tập huấn, kế hoạch giám sát và triển khai. Tác động thứ 2 đến từ dự án là người tiêu dùng tin tưởng hơn trong các khâu tạo ra ẩm thực.

"Khi đã tin tưởng thì phát triển bền vững ngành chăn nuôi, người tiêu dùng cũng sẽ đến nhiều hơn, đóng góp cho ngành du lịch, và phát triển kinh tế - xã hội địa phương", ông Hưng cho biết.

TS. Đặng Xuân Sinh, Viện Nghiên cứu Chăn nuôi Quốc tế (ILRI), chia sẻ: "Hệ thống đánh giả và can thiệp ATTP đối với các cơ sở giết mổ lợn và các quầy thịt tại các chợ truyền thống đã bước đầu tạo động lực để tiểu thương áp dụng thực hành vệ sinh tốt, giảm thiểu mức độ ô nhiễm vi khuẩn trên thịt lợn, qua đó góp phần cải thiện sức khỏe người tiêu dùng và cộng đồng"

TS. Bùi Nghĩa Vượng, Trưởng Bộ môn virus, Viên Thú y nhận định: "Trong quá trình thực hiện Dự án, sự hợp tác liên ngành và giữa các cấp quản lý tại các địa phương với nhóm nghiên cứu đã góp phần rất lớn trong giải quyết thách thức phức tạp như ATTP. Chúng tôi rất mong muốn sự tiếp tục đồng hành và cam kết của các bên liên quan để có thể nhân rộng các mô hình này."

Sáng kiến Một sức khoẻ của CGIAR được thực hiện bởi Viện Thú y Quốc gia (NIVR), Viện Nghiên cứu Chân nuôi Quốc tế (ILRI), Viện Chính sách Lương thực Quốc tế (IFPRI), Viện Sức khỏe Môi trường và Phát triển Bền vững (IEHSD), Viện Phát triển Mekong (MDRI), cùng chính quyền địa phương các cấp tại 5 tỉnh của dự án.