Chăn nuôi heo tái đàn đón chợ Tết ở ĐBSCL. Ảnh: Hữu Đức.
Đẩy lùi dịch bệnh
Trong hơn 3 tháng vừa qua, đại dịch Covid-19 lần thứ 4 bùng phát trên diện rộng khắp vùng ĐBSCL. Nhiều nhà chăn nuôi, nhất là đối tượng nông hộ qui mô gia đình chịu ảnh hưởng nặng nề khi phải đối mặt cùng lúc 3 khó khăn lớn: Giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, sản phẩm chăn nuôi tiêu thụ chậm, giá thấp và ẩn họa dịch bệnh chực chờ đe dọa. Dù vậy đến nay theo báo cáo của các tỉnh, thành trong vùng, hoạt động chăn nuôi của các trang trại qui mô lớn và hộ chăn nuôi nhỏ vẫn duy trì ổn định. Sản phẩm cung cấp ra thị trường đều đặn, góp phần cân đối cung, cầu, bình ổn giá.
Theo Chi cục Thú y vùng VII, bệnh Dịch tả heo Châu Phi đến sau giữa tháng 10/2021 còn xảy ra tại 74 xã, 32 huyện thuộc 7 tỉnh, thành phố, gồm: Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, Sóc Trăng, Vĩnh Long, Trà Vinh, Cần Thơ. Hiện trong vùng đã có 28 xã, 17 huyện, 9 tỉnh, thành đã qua 21 ngày không có phát sinh thêm ca bệnh. So với cùng kỳ năm 2020, bệnh dịch tả heo Châu Phi trong 10 tháng đầu năm 2021 tăng gấp đôi về số xã có dịch.
Hiện nay tổng đàn gia súc, gia cầm ở ĐBSCL có khoảng 14.000 con trâu, 496.500 con bò. Hơn 1,4 triệu con heo và trên 51,7 triệu con gia cầm. So với cùng kỳ, tổng đàn trâu, bò tăng hơn 4,6%. Tổng đàn heo tăng trên 14,4%. Tổng đàn gia cầm tăng 0,9%.
Hiện nay, toàn vùng không có phát sinh dịch bệnh cúm gia cầm H5N1. Bệnh cúm gia cầm trong 10 tháng qua, giảm về số xã có dịch trên 78,5%. Bệnh lở mồm long móng, bệnh heo tai xanh không có phát sinh dịch bệnh. Tuy vậy, bệnh viêm da nổi cục đang xảy ra tại 107 xã, 22 huyện, 6 tỉnh, thành phố gồm: An Giang, TP Cần Thơ, Đồng Tháp, Kiên Giang, Trà Vinh, Vĩnh Long với trên 3.600 con bò mắc bệnh, tổng số chết và hủy 412 con chưa qua 21 ngày.
Dấu hiệu phục hồi
Mặc dù đối diện nhiều khó khăn, nhất là đợt dịch tả heo Châu Phi gây thiệt hại nặng nề, nhưng nhìn chung đàn heo ở ĐBSCL vẫn trụ được và có dấu hiệu phục hồi. Ở các tỉnh có thể mạnh chăn nuôi gia súc, gia cầm như: Tiền Giang, Sóc Trăng, An Giang, Trà Vinh, Bến Tre, TP Cần Thơ…đang có sự chuyển hướng.
Xu hướng mới chuyển dần từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang công nghiệp hoặc bán công nghiệp có kiểm soát dịch bệnh, an toàn thực phẩm. Chuyển biến mới tại một số địa phương, hộ chăn chăn nuôi heo nhỏ giảm. Trại heo nuôi qui mô từ trên 300 con đang phục hồi và phát triển. Một số trại chăn nuôi gia cầm phát triển theo mô hình công nghệ cao với dây chuyền tự động hóa.
Tiêm Vắc-xin đề phòng cúm gia cầm. Ảnh: Hữu Đức.
Sóc Trăng là một trong những tỉnh có thế mạnh về chăn nuôi gia súc gia cầm và thủy sản. Tỉnh triển khai dự án quy hoạch cơ sở giết mổ tập trung để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, nhờ Dự án Hỗ trợ Nông nghiệp cacbon thấp đề xuất cấp vốn, chính sách hỗ trợ chăn nuôi nông hộ. Củng cố và tiếp tục nâng cao hoạt động của HTX Nông nghiệp Evergrowth góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập. Đồng thời nhân rộng mô hình nuôi gà trang trại, công nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Dựa trên nền tảng phát triển ngành chăn nuôi gia súc của tỉnh Sóc Trăng, các trang trại chăn nuôi heo qui mô lớn tập trung, số lượng đàn lớn, chiếm 65% trong tổng đàn heo toàn tỉnh. Đa số các trang trại đảm bảo điều kiện vệ sinh phòng dịch an toàn, tự chủ sản xuất tạo nguồn cung heo giống. Các trại chăn nuôi heo có kế hoạch sản xuất đến cuối năm, cam kết đảm bảo nguồn cung heo ra thị trường tết nếu nhu cầu tăng cao.
Để đáp ứng nhu cầu chăn nuôi heo tái đàn tạo nguồn cung thực phẩm cho thị trường những thang cuối năm, chợ tết, trại heo Tân Tài Lộc (Sóc Trăng) có đàn heo nái 300-400 con, sản xuất cung ứng heo giống 80-120-150 con/đợt/tháng.
TP Cần Thơ hiện có 67 cơ sở sản xuất và mua bán sản phẩm giống vật nuôi. Trong đó có 42 cơ sở chăn nuôi heo sản xuất con giống, 16 cơ sở chăn nuôi heo sản xuất tinh, 5 cơ sở chăn nuôi heo vừa sản xuất con giống và tinh heo. Các cơ sở này khả năng cung cấp khoảng 40.000 con heo giống/năm và 109.000 liều tinh heo/năm.
Theo dự kiến nhu cầu và chuẩn bị thực phẩm phục vụ cho dịp Tết Nguyên đán khoảng 8.400 tấn thịt gia súc, gia cầm. Trong đó thịt trâu, bò 150 tấn, thịt heo 6.200 tấn, thịt gia cầm 2.050 tấn. Trứng gia cầm 15 triệu quả. Cân đối khả năng cung ứng của thành phố khoảng 4.450 tấn sản phẩm gia súc. Trong đó thịt heo khoảng 4.380 tấn, thịt trâu, bò khoảng 70 tấn, đáp ứng khoảng 70% nhu cầu. Sản phẩm gia cầm khoảng 1.600 tấn, đáp ứng 78% nhu cầu.
Như vậy, để đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng trong dịp tết, thành phố Cần Thơ cần nhập khoảng 1.900 tấn sản phẩm gia súc (chiếm khoảng 30%) và 450 tấn thịt gia cầm (chiếm khoảng 22%), 3 triệu quả trứng (chiếm khoảng 20%). Sản phẩm chăn nuôi chủ yếu được nhập từ các tỉnh như tỉnh Vĩnh Long, Trà Vinh, Bến Tre, Hậu Giang, An Giang.
Phát triển chăn nuôi theo hướng tập trung, trang trại
Trong lĩnh vực chăn nuôi TP Cần Thơ còn phát triển chậm so với tiềm năng. Do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhất là dịch tả heo Châu Phi, cúm gia cầm, viêm da nổi cục trên đàn vật nuôi và ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Từ đầu năm 2021 đến nay, hoạt động chăn nuôi của thành phố duy trì tổng đàn heo trên 128.880 con, đạt hơn 99% so với kế hoạch, tăng 8,9% so với cùng kỳ. Đàn trâu trên 280 con, bò trên 4.200 con và gia cầm trên 1,9 triệu con, tăng 0,2% so với cùng kỳ.
Trong 10 tháng, tổng sản lượng thịt gia súc đạt trên 27.400 tấn, tăng 39% so với cùng kỳ, thịt gia cầm tăng trên 9.300 tấn, giảm 17,7% so với cùng kỳ và sản lượng trứng trên 79,1 triệu quả, tăng 1,1% so cùng kỳ. Hiện nay sản lượng chăn nuôi cung ứng khoảng 70% nhu cầu thị trường của thành phố Cần Thơ, phần thiếu hụt được cân đối nhập từ các tỉnh, thành khác để cung ứng đủ cho người tiêu dùng.
Thành phố Cần Thơ đang triển khai kế hoạch phát triển đàn heo, đàn gà, đàn vịt và bò thịt chất lượng cao theo hướng tăng quy mô đàn và cải tiến. Nâng cao chất lượng đàn giống. Có kế hoạch tái đàn, tăng đàn đối với các đối tượng vật nuôi phù hợp và có lợi thế để đảm bảo chủ động nguồn cung thực phẩm cho người tiêu dùng.
Thành phố Cần Thơ hiện có 2 cơ sở sản xuất và xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi. Chủ yếu là xuất khẩu trứng vịt muối và lòng đỏ trứng vịt muối. Sản lượng xuất khẩu khoảng 15 - 20 triệu quả/năm sang thị trường Hồng Kông, Singapore...
(Ông Lê Trung Hoàng, Phó Chi Cục trưởng Chi Cục Chăn nuôi và Thú y Cần Thơ)
