Ông Nguyễn Minh Hồng, Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam phát biểu khai mạc hội nghị.
Ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT - Truyền thông, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, lĩnh vực sáng tạo nội dung số đang phát triển rất nhanh tại Việt Nam và có doanh thu khoảng 800 triệu USD vào năm 2022.
Dù nhiều dư địa, nội dụng số chỉ chiếm một phần nhỏ trong doanh thu của ngành công nghệ thông tin và truyền thông (khoảng 148 tỉ USD năm 2022). Theo ông Nghĩa, đây sẽ là điều thôi thúc những nhà sáng tạo phát triển hơn nữa, nhằm tận dụng tối đa lợi thế của Việt Nam là chi phí sản xuất thấp hơn so với trung bình thế giới hàng chục lần.
Bên cạnh việc nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, công nghệ, ông Nghĩa cho rằng cơ quan quản lý cần có những chính sách ưu đãi về thuế, cả thuế thu nhập cá nhân lẫn thuế thu nhập doanh nghiệp, để duy trì lợi thế cạnh tranh của Việt Nam, cũng như giữ chân các chuyên gia.
Hiện ngành kinh doanh nội dung số rất đa dạng, tại nhiều nền tảng xuyên biên giới. Đó là: Sản xuất nội dung trên các nền tảng miễn phí như YouTube, Facebook, TikTok; Kinh doanh trên nền tảng âm nhạc trực tuyến như Spotify, Apple Music, Amazon Music...; Game online phát hành trên Apple Store và CH Play.
Trong đó, YouTube là nền tảng được người Việt sáng tạo nội dung nhiều bậc nhất. Năm 2022, khoảng 20.000 người kiếm tiền trên hạ tầng này, với hàng triệu người liên quan, mang về khoản doanh thu ngoại tệ tương đương 1.500 tỷ đồng.
Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT - Truyền thông cho rằng cần có những ưu đãi về thuế để duy trì sức cạnh tranh của công nghệ Việt Nam.
Theo chính sách của YouTube, các nhà sáng tạo nội dung ở ngoài Hoa Kỳ, nếu đăng ký thuế tại nước này, sẽ chịu khấu trừ 30% thuế thu nhập cho các lượt xem đến từ Hoa Kỳ. Lượt xem từ quốc gia khác sẽ không bị khấu trừ thuế.
Cũng trong chính sách của YouTube, nếu không đăng ký thuế tại Hoa Kỳ, nhà sáng tạo nội dung từ các quốc gia ngoài Hoa Kỳ sẽ bị khấu trừ 24% thuế thu nhập cho tổng lượt xem toàn cầu.
Khi dòng tiền về Việt Nam, nhà sáng tạo cá nhân phải nộp thêm 7%, bao gồm 5% VAT và 2% thuế thu nhập cá nhân. Còn tổ chức, doanh nghiệp kinh doanh trên YouTube phải đóng khoản thuế là 30%, gồm 10% VAT và 20% thuế thu nhập doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Việt Tiệp, chuyên viên cao cấp về kế toán thuế, đại diện Liên minh Sáng tạo Nội dung số (DCCA) nhận xét, các doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trên YouTube tại Việt Nam đang phải chịu 2 lần thuế đối với khoản doanh thu từ lượt xem tại Hoa Kỳ. "Bản chất là họ đang bị nộp thuế chồng thuế", ông Tiệp nói.
Từ năm 1992, Việt Nam đã ký hiệp định tránh đánh thuế 2 lần với 72 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó 60 hiệp định đã có hiệu lực áp dụng. Với Hoa Kỳ, Việt Nam đã ký hiệp định vào 7/7/2015 nhưng do Chính phủ Hoa Kỳ chưa phê chuẩn nên Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ chưa có hiệu lực thi hành.
Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Hoa Kỳ quy định, doanh nghiệp, cá nhân Việt Nam có thu nhập tại Hoa Kỳ khi đã đóng thuế cho Bạn thì không phải đóng thuế cho nước ta. Trên cơ sở đó, ông Tiệp nhận định: "Việc sớm thực thi hiệp định là bước đi quan trọng trong việc giảm bớt gánh nặng về thuế lên vai những nhà sáng tạo nội dung số tại Việt Nam".
YouTuber Việt Nam bị đánh thuế thu nhập lên tới 30% từ tháng 6/2021.
Cũng tại Hội nghị Khai thác thị trường quốc tế và Chính sách thuế đối với lĩnh vực sáng tạo nội dung số, ông Triệu Minh Long, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Thông tin và Truyền thông chia sẻ, chính sách thuế của Việt Nam đang rất hấp dẫn, cả với doanh nghiệp trong nước lẫn nhà đầu tư nước ngoài.
Cho rằng sự cạnh tranh trong nước hiện rất "khốc liệt", ông Long khuyến cáo các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực nội dung số có thể chuyển hướng kinh doanh sang nước ngoài, hoặc các nền tảng xuyên biên giới. Vụ trưởng tin tưởng, nhờ lợi thế ở khả năng đáp ứng nhanh, nhạy, doanh nghiệp Việt Nam đủ sức đưa những sản phẩm nội dung “Made in Vietnam” ra quốc tế nhiều hơn.
Đồng tình quan điểm này, PGS.TS Lý Phương Duyên, giảng viên Học viện Tài chính nhìn nhận, một số doanh nghiệp, cá nhân sáng tạo nội dung số trong nước còn gặp khó khăn trong việc kê khai, hạch toán chi phí, dẫn đến không được hưởng những ưu đãi về thuế.
Tổng hợp các ý kiến tại hội nghị, DCCA kiến nghị Tổng cục Thuế xem xét áp dụng nguyên tắc tránh đánh thuế 2 chiều với các nguồn thu nhập từ các quốc gia đã ký hiệp định với Việt Nam, đồng thời kiến nghị Chính phủ thúc đẩy để Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Hoa Kỳ sớm được thực thi.
Với các nội dung số sản xuất kinh doanh phục vụ thị trường nước ngoài, DCCA đề xuất áp thuế VAT 0%. Với thu nhập từ lượt xem tại Việt Nam, mức thuế đề xuất là 10% cho doanh nghiệp; 2% thuế VAT và 1% thuế thu nhập cho đối tượng cá nhân.
Đặt sứ mệnh kết nối doanh nghiệp, cá nhân trong ngành nội dung số, công nghệ thông tin và truyền thông, DCCA hy vọng những nhà sáng tạo nội dung sẽ được hưởng ưu đãi về chính sách như lĩnh vực phần mềm và công nghệ cao. Cụ thể, sản phẩm thuộc phân khúc này đang được ưu đãi miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm, giảm 50% trong 9 năm, cùng nhiều chính sách khác.
