Tình hình dịch bệnh trên cây trồng khu vực phía Nam đang nổi lên nhiều vấn đề nóng làm cho ngành nông nghiệp rất lo lắng. Đó là nhận định tại hội nghị sơ kết công tác BVTV 6 tháng đầu năm do Cục BVTV tổ chức ngày 28/7 tại Trà Vinh...
TS Hồ Văn Chiến, Giám đốc trung tâm BVTV phía Nam cho biết, trong 6 tháng đầu năm nông dân khu vực phía Nam đã xuống giống được hơn 1,646 triệu ha lúa ĐX và hơn 1,717 triệu ha lúa HT nhưng theo đó tình hình bệnh trên lúa đa phần tăng. Nổi cộm nhất là trong vụ HT diện tích nhiễm rầy nâu trong toàn khu vực là 74.450 ha, tăng 18.433 ha so với cùng kỳ, trong đó có hơn 2.152 ha nhiễm nặng; lúa bị nhiễm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá 11.129 ha, phân bố rải rác đều các tỉnh; bệnh đạo ôn nhiễm 67.672 ha, tăng 28.651 ha; ốc bươu vàng cắn phá lúa 36.423 ha, tăng 22.758 ha…
Đối với cây có múi tổng diện tích hiện có hơn 306.383 ha và diện tích bệnh vàng lá greening, vàng lá thối rễ và một số bệnh hại do virus gây hại vẫn không thuyên giảm và hiện có 22.117 ha bị nhiễm bệnh; bệnh chảy nhựa thân, thối gốc và thối trái do Phytophthora palmivora đang xuất hiện phổ biến, các đối tượng dịch hại khác như rệp sáp, rầy nhảy, thán thư, cháy lá do nấm Phizoctonia solani… cũng xuất hiện phổ biến. Đối với cây nhãn thì bệnh chổi rồng nhiễm 11.572 ha; cây chôm chôm cũng có 2.553 ha nhiễm các bệnh phấn trắng, thối quả…; trên cây thanh long thì đang xuất hiện mạnh bệnh thán thư, thối quả, thối nhánh đang làm cho hơn 9.200 ha nhiễm bệnh.
Ông Chiến thông báo thêm, diện tích lúa nhiễm bệnh và mật số rầy nâu tiếp tục gia tăng trong thời gian tới. Vì vậy các địa phương cần lưu ý diễn biến rầy nâu trên đồng ruộng để kịp thời khuyến cáo nông dân phòng trị. Đối với vụ thu đông và vụ mùa, từ tháng 8 đến tháng 9 tới sẽ có đợt rầy di trú mang mầm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá. Vì trong tháng 6 vừa qua các tỉnh đã gửi 220 mẫu rầy di trú về cho Trung tâm BVTV phía Nam test Elisa cho thấy tỷ lệ rầy mang mầm bệnh VL- LXL chiếm đến 40% số mẫu. Vì vậy nguy cơ rầy di trú lây lan bệnh trong vụ lúa thu đông và vụ mùa là rất lớn. Các địa phương cần chỉ đạo nông dân bám sát đồng ruộng theo dõi diễn biến của rầy để có biện pháp phòng trị kịp thời. Ngoài ra bệnh đạo ôn, bệnh lem lép hạt cũng đang tiềm ẩn lớn.
Ngoài vấn đề dịch bệnh thì công tác thanh tra, kiểm tra việc nhập khẩu của ngành BVTV thấy thêm nhiều vấn đề rất nóng. Trong 6 tháng đầu năm, Trung tâm Kiểm định và khảo nghiệm BVTV phía Nam đã kiểm định thuốc BVTV nhập khẩu, phát hiện có 14 lô với trọng lượng 80.000 kg không đạt chất lượng, Cục đã xử lý buộc tái xuất 4 lô với 40.000 kg, còn lại cho nhập gia công tái chế. Ngoài ra ngành còn lập biên bản 22 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý thuốc BVTV, trong đó có 14 trường hợp vi phạm về nhập khẩu và 8 trường hợp SX, buôn bán thuốc BVTV. Đối với công tác thanh tra thuốc BVTV, đoàn thanh tra liên ngành đã tiến hành 195 đợt tại 4.111 cơ sở, đại lý, cửa hàng đã phát hiện 379 đơn vị vi phạm, đã xử phạt 276 trường hợp.
Trước thực trạng trên, ông Lê Văn Thiệt, Văn phòng Cục BVTV nói: Cái khó hiện tại là chưa có văn bản pháp lý hướng dẫn hoạt động thanh tra chuyên ngành ở các địa phương, hệ thống tổ chức không nhất quán trong xử lý, có những tỉnh không có thanh tra chuyên ngành, lực lượng thanh tra mỏng, năng lực, trình độ một số thanh tra viên còn yếu. Để khắc phục khó khăn trên thì trong thời gian tới cần giao trả thẩm quyền xử phạt quy phạm hành chính cho thanh tra chuyên ngành thì mới xử lý được nhanh, gọn, dễ theo dõi.
Ông Nguyễn Hữu Huân, Phó Cục trưởng Cục BVTV nói: Tình hình dịch bệnh trong 6 tháng đầu năm có nhiều vấn đề nóng cần quan tâm là việc tái hiện diện bệnh VL- LXL, vàng lụi trên lúa hè thu và bệnh chổi rồng trên cây nhãn đang ảnh hưởng đến kinh tế nhà nông. Việc tái xuất mặt hàng BVTV lớn nhất trong 10 năm qua là một thành quả rất tích cực của ngành. Trong 6 tháng còn lại, ông Huân chỉ đạo: Đối với cây lúa vẫn là trọng tâm, chiến lược. Phải tập trung mọi nguồn lực để chỉ đạo SX vụ thu đông và vụ mùa không để rầy nâu lây lan trên diện rộng để kiểm soát bệnh VL-LXL. Giải pháp né rầy, áp dụng các quy trình kỹ thuật lúa an toàn theo mô hình sinh thái, nhân rộng cánh đồng mẫu là hướng SX an toàn và tăng cao giá trị. Mở rộng và nhân rộng mô hình VietGAP trên tất cả các loại cây trồng. Phải thực hiện chỉ đạo của Bộ NN-PTNT là duy trì việc thanh tra liên ngành, theo đó tăng cường thanh, kiểm tra chất lượng vật tư nông nghiệp từ giống đến phân, thuốc.
