Bắt đầu từ tháng 3, thời tiết đã khô hanh bởi những ngày nắng nóng kéo dài. Như những năm trước, bà con diêm dân xã Quảng Phú (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình), lại tấp nập ra đồng muối từ rạng sáng cho đến khi chập choạng tối không rõ mặt người mới về nhà. Ai cũng hy vọng có được thêm mùa muối tinh khiết được mùa, được giá…
Vào đầu vụ năm nay, diêm dân xã Quảng Phú được mùa muối do thời tiết nắng lớn. Ảnh: T. Đức.
Mong ước của bà con gần như chỉ được một phần. Nắng nóng kéo dài nên những ô chạp muối trên đồng như kết tinh nhanh hơn, muối trắng hơn và mong ước được mùa đã hiển hiện. Theo ông Tưởng Bá Giai, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Phú, tính đến thời điểm này, các hộ làm muối trên địa bàn xã đã sản xuất được gần một tháng. “Từ đầu vụ đến nay, trời nắng nhiều, đặc biệt có những ngày nắng nóng đỉnh điểm kéo dài từ sáng đến tối, có ngày nắng trên đồng lên đến 42 độ C. Nhờ vậy, muối kết tinh nhanh và chất lượng cao hơn. Bà con diêm dân thu hoạch ổn định, ruộng muối đạt năng suất cao”- ông Gia cho hay.
Gia đình chị Võ Thị Cần có ruộng muối rộng khoảng 1.000m2, được đầu tư thành nhiều ô chạp lát xi măng. Do nắng lớn nên những ngày đầu vụ thời gian muối kết tinh, hạt muối trắng đẹp, nâng cao chất lượng, sản lượng muối. “Trung bình mỗi ngày cứ 100m2 ruộng sẽ cho thu hoạch trên 1 tạ muối. Gia đình tôi cũng gom về bể dự trữ mỗi ngày hơn tấn muối hạt", chị Cần nói.
Hiện nay, toàn xã Quảng Phú có hơn 150 hộ dân làm nghề muối. Những năm gần đây, chính quyền kêu gọi được dự án và bà con đầu tư nâng cấp hệ thống đường giao thông, mương dẫn nước, ô chạp…và đưa vào sản xuất muối với diện tích trên 70ha. Trung bình mỗi năm diêm dân Quảng Phú sản xuất khoảng 5.000 tấn muối hạt.
Đến thời điển đầu tháng 5, diêm dân đã sản xuất được gần 1.000 tấn muối. Tuy nhiên, giá muối năm nay giảm mạnh khiến nhiều bà con gặp khó khăn trong dự trữ và tiêu thụ. Theo đó, nếu giá muối bình quân của vụ muối năm ngoái đạt khoảng 2 triệu đồng/tấn thì tháng đầu vụ muối năm nay, giá giảm xuống 50%. Thương lái chỉ đến đặt mau với giá từ 900 ngàn đồng đến 1 triệu đồng/tấn.
Do giá muói giảm còn một nửa so với năm trước và việc tiêu thụ chậm nên bà con diêm dân gặp nhiều khó khăn. Ảnh: T. Đức.
Trên đồng muối cuối ngày đã kết tinh trắng xốp, ông Phạm Văn Tiến (thôn Phú Lộc), đang dùng xẻng xúc muối lên xe cút kít để đẩy lên phía đường bê tông, nơi có ụ xi mắng chứa muối của gia đình. Dưới ruộng, vợ ông dùng nạo đẩy trên ô chạp để vun muối hạt thành từng đống cho ông Tiến đến xúc chở đi. Khi xúc, đẩy hết một ô chạp, ông Tiến dừng tay, lấy khăn lau mồ hôi rồi trò chuyện. Ông cho hay, là người có thâm niên gắn bó hàng chục năm với nghề muối cho biết, từ đầu mùa vụ thương lái các tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An… đến thu mua với giá thành 1,3 triệu đồng/tấn, sau đó thì giá cứ tụt dần. Cho đến nay thì chỉ còn lại gần 1 triệu đồng/tấn mà thôi.
“Vì giá thành giảm sâu, hiện tại gia đình tôi vẫn phải tích trữ hơn 5 tấn muối trên đồng chờ được giá để bán đó. Muối làm ra không bán được do mất giá thì không có tiền để chi phí, bồi dưỡng hàng ngày đâu. Bà con cũng khó khăn lắm”, ông Tiến bộc bạch thêm.
Cũng trong tâm trạng lo lắng vì hạt muối đẫm bao công sức bỏ ra mà bán giá rẻ, công xá chẳng được bao nhiêu, chị Võ Thị Cần nói như tâm sự: “Để làm ra hạt muối, bà con cực khổ trăm bề. Bán sức cho mặt trời suốt ngày để mong có được đồng lãi. Thế nhưng với giá muối như hiện tại, sau khi trừ hết chi phí, diêm dân hầu như không có lãi”.
Khi giá muối xuống thấp kèm theo hệ lụy như việc tiêu thụ cũng gặp rất nhiều khó khăn. Muối được giá, bán chạy thì các chủ ruộng cũng kêu lao động ngoài vào tạo nên nhiều công ăn việc làm có thu nhập cao cho lao động trên địa bàn. Trao đổi với chúng tôi, ông Tưởng Bá Giai, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Phú cho biết: “Hiện, diêm dân chúng tôi hiện vẫn còn hơn 500 tấn muối sản xuất ra vẫn chưa tiêu thụ được. Địa phương đang tích cực hỗ trợ, động viên, tạo điều kiện, mời gọi các cơ sở, các doanh nghiệp có nhu cầu thu mua muối để hỗ trợ người dân làmg muối có thu nhập, kích thích sản xuất trong vụ muối năm nay”.
