Cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng nằm trên địa bàn xã Ma Ly Pho, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Đầu năm 2021, nhiều đơn thư phản ánh đến các cơ quan chức năng về việc tại khu vực Giám sát Hải quan cửa khẩu Ma Lù Thàng xuất hiện 2 chiếc xe tải có biểu hiện lạ, nghi liên quan đến một vụ vận chuyển hàng hóa trái phép hàng hóa từ Trung Quốc. Đó là 2 xe tải mang BKS 25C-010.72 và 11C-023.02 nằm ngay trong sân của Trạm Kiểm soát liên hiệp, bên trong chứa phế liệu kim loại cũ, mang hình dáng của các phụ tùng ô tô như la-răng, cầu xe và động cơ xe... Một số có dấu hiệu được sơn sửa và đánh bóng qua loa. Điều đáng nói, theo quy định hiện hành, mặt hàng phụ tùng ô tô, đặc biệt là phụ tùng cũ được kiểm soát rất gắt gao, mọi hoạt động vận chuyển qua cửa khẩu Ma Lù Thàng đều là sai phạm, bị cấm tuyệt đối.
Các biển báo trên xe tải có gắn tên của Công công ty TNHH Thơ Việt Nam.
Trước nghi vấn 2 chiếc xe tải chở hàng cấm, ông Đào Ngọc Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Ma Lù Thàng cho rằng đây là hai xe hàng từ Trung Quốc sang đang chờ hoàn thiện hồ sơ để thông quan nhưng không biết như thế nào vì chưa thấy ai đến làm thủ tục.
Sau khi có thông tin phản ánh, thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Tổng cục Hải quan, Văn phòng Tổng cục Hải quan đề nghị Cục Hải quan Điện Biên (đơn vị được giao quản lý hoạt động về lĩnh vực hải quan trên địa bàn 3 tỉnh: Điện Biên, Lai Châu, Sơn La) rà soát, báo cáo vấn đề báo chí nêu, chủ động phối hợp với các cơ quan điều tra làm rõ; có biện pháp xử lí đối với các tập thể, cá nhân vi phạm (nếu có).
Cục trưởng Cục Hải quan Điện Biên Trần Vũ Hoàng cho biết đã chỉ đạo Chi cục Hải quan Ma Lù Thàng gấp rút báo cáo vụ việc; chủ động phối hợp cung cấp thông tin cho các bên liên quan, điều tra làm rõ vụ việc nhằm sớm nhất có kết quả gửi về về Tổng cục Hải quan. "Hiện đã xuất hiện các nghi vấn nên chúng tôi yêu cầu phải giám sát chặt chẽ hai chiếc xe này và sẽ xử lý nghiêm nếu phát hiện sai phạm", ông Hoàng nói.
Trước đó, như Báo Nông nghiệp Việt Nam đã phản ánh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lai Châu đã làm việc với Chi cục Hải quan Cửa khẩu Ma Lù Thàng để làm rõ tính pháp lý của hàng loạt container chứa các mặt hàng nông sản, nội tạng bò đông lạnh, chân gà đông lạnh, chân lợn... đang được lưu giữ tại các kho bãi của các doanh nghiệp trong khu vực Cửa khẩu Ma Lù Thàng. Tổng cộng có 8 container của Công ty TNHH Thái Dương và Công ty TNHH Xuân Tính, đa phần là hàng tạm nhập tái xuất. Cụ thể, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lai Châu đã yêu cầu Chi cục Hải quan Cửa khẩu Ma Lù Thàng cung cấp hồ sơ, tài liệu, hóa đơn, chứng từ của Công ty TNHH Thái Dương gồm: Container số KKFU 6663858 chứa hơn 27 tấn gồm gân, dạ sách, cuống tim bò đông lạnh. Điều đáng nói, container trên đã được thay đổi vỏ và Chi cục Hải quan Ma Lù Thàng đã kẹp chì lại.
Cũng trong kho lưu giữ của Công ty TNHH Thái Dương còn có hơn 28,7 tấn chân lợn, hơn 28,18 tấn chân gà đông lạnh, hơn 56 tấn quả mơ khô... Riêng cont chứa hơn 28,7 tấn chân lợn đã mở kẹp chì xuất khẩu một lượng hàng nhưng đã không được Chi cục Hải quan Cửa khẩu Ma Lù Thàng kẹp chì lại. Đối với Công ty TNHH Xuân Tính, địa diện Chi cục Hải quan cửa khẩu Ma Lù Thàng cho biết, đa phần các tài liệu liên quan đến số hàng hóa gia công tại kho bãi lưu giữ, xưởng chế biến của doanh nghiệp này.
Liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu tại Cửa khẩu Ma Lù Thàng, một số tiểu thương khu vực này đã có đơn tố cáo gửi cơ quan chức năng yêu cầu làm rõ các hoạt động của các doanh nghiệp có những dấu hiệu bất minh. Đặc biệt là vụ việc liên quan đến 13 tấn nguyên liệu thuốc đông y trị giá khoảng 2,7 tỷ đồng có nguồn gốc từ Trung Quốc có dấu hiệu buôn lậu qua khu vực Cửa khẩu Ma Lù Thàng. Cơ quan Điều tra Công an tỉnh Tuyên Quang (nơi bắt giữa lô hàng) cũng đã làm việc với nhiều cán bộ thuộc hải quan, kiểm dịch ở khu vực cửa khẩu Ma Lù Thàng để làm rõ.
Dư luận đang chờ những kết quả điều tra của các cơ quan chức năng nhằm làm sáng tỏ những dấu hiệu tiêu cực ở Cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng.