"Dư chấn" Vinashin

Trong nhiều ngành nghề mà Vinashin đầu tư "ngoài luồng", không ngờ có cả ngành nông nghiệp- vốn chẳng liên quan gì đến nghề đóng tàu. Không biết bao nhiêu đất hai lúa của nông dân bị thu hồi, các DN giống cây trồng, phân bón, nuôi lợn cũng bị Tập đoàn này "thâu tóm". Nhưng có "sinh mà không có dưỡng", những dự án này hiện nay hầu hết vẫn đắp chiếu, hệ lụy của nó khó tài nào thống kê hết và chưa biết bao giờ mới có thể giải quyết xong.

>> Thêm đuôi, rồi cắt đuôi Vinashin vẫn bi đát

Thảm cảnh một DN mang “cái đuôi” Vinashin

Đóng gói thức ăn gia súc

Cty Vật tư nông nghiệp Yên Bái vốn là một thời lừng lẫy ở Yên Bái và được coi là DN tiêu biểu của khối dịch vụ nông nghiệp, mỗi năm cung ứng cho nông dân trên 30.000 tấn phân bón, 250- 300 tấn thóc giống các loại, doanh thu gần 90 tỷ đồng. Cty đã mở rộng xây dựng NM Chế biến thức ăn gia súc Bình Sơn, với thiết bị và công nghệ tiên tiến của CHLB Đức, Trung tâm Chăn nuôi công nghệ cao, NM Chế biến dứa và hoa quả XK Đông An với nông trường dứa có qui mô 2.500 ha và hàng ngàn ha dứa vùng phụ cận của nông dân cung cấp nguyên liệu cho NM chế biến dứa cô đặc công suất 50.000 tấn dứa quả/năm sẽ đi vào hoạt động trong năm 2006…

Nhưng cũng chính sự mở rộng đó khiến Cty VTNN Yên Bái lún sâu vào nợ nần. Như có “quí nhân phù trợ”, khi đó Vinashin đặt chân lên Yên Bái thâu nạp một số Cty làm thành viên, phụ trợ cho công nghiệp đóng tàu của Tập đoàn, bao gồm: Cty CP Sứ kỹ thuật Hoàng Liên, Cty CP Khoáng sản Yên Bái. Không ai có thể nghi ngờ Tập đoàn Vinashin, một trong những tập đoàn kinh tế mạnh nhất nhì của Việt Nam, từng rẽ sóng vượt đại dương đặt chân lên khắp trời Tây thì việc con tàu Vinashin ngược sông Hồng lên Yên Bái đầu tư là chuyện nhỏ, rất nhỏ.

Lãnh đạo tỉnh Yên Bái và lãnh đạo Tập đoàn Vinashin nhiều lần thăm viếng lẫn nhau, cam kết bằng miệng và bằng văn bản, với rất nhiều hứa hẹn sáng ngời. Trong biên bản ký kết giữa lãnh đạo tỉnh Yên Bái với lãnh đạo Tập đoàn Vinashin: Hợp tác toàn diện, lâu dài, bền vững giữa tỉnh Yên Bái và Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Vinashin…Với những điều đã ghi như vậy, chỉ những ai tâm thần mới không tin vào năng lực của Tập đoàn Vinashin nhằm vực dậy Cty VTNN Yên Bái chỉ bằng cái ốc vít của con tàu Vinashin đang băng băng rẽ sóng đại dương. Cũng với niềm tin đến thành tín ngưỡng như vậy, Cty CP Chè Văn Hưng cũng đã nạp đơn xin làm thành viên của Tập đoàn, nhưng Tập đoàn chưa thèm đọc lá đơn của Cty này. Nói thế chứ gia nhập gia đình Vinashin đâu có dễ dàng, tuỳ tiện được.

Trung tâm chăn nuôi công nghệ cao

Sự hài hước khiến cho nhiều người phải bật cười là Tập đoàn Vinashin đã uỷ nhiệm cho ông Nguyễn Tuấn Dương- GĐ Cty CP Thép Cửu Long Vinashin tiếp nhận Cty VTNN Yên Bái về Tập đoàn. Cty VTNN Yên Bái là Cty nhà nước, khi tỉnh Yên Bái chuyển giao về Tập đoàn thì trở thành Cty thành viên dưới sự điều hành của Tập đoàn, nhưng Tập đoàn “chẳng thèm” để mắt, mà để Cty CP Thép Cửu Long Vinashin thu nạp và điều hành. Từ đó một câu hỏi đặt ra: Tại sao vốn nhà nước lại bàn giao cho Cty cổ phần? Ngày 24/12/2007 CP Thép Cửu Long Vinashin thay mặt Tập đoàn tiếp nhận Cty VTNN Yên Bái, tiến hành đổi tên là Cty Vật tư tổng hợp Cửu Long Vinashin. Như vậy, từ ngày 24/12/2007 Cty VTNN Yên Bái đeo hai cái đuôi, một cái đuôi của Cty CP Thép Cửu Long và cái đuôi thứ hai là Vinashin. 

Những tưởng đeo hai cái đuôi đó thì Cty Vật tư tổng hợp Cửu Long Vinashin sẽ được hà hơi, tiếp sức, trang trải hết nợ nần, phát triển mạnh mẽ như con tàu đang băng băng rẽ sóng vượt đại dương, nhưng thật bi đát là Cty càng lụi bại và lún sâu vào nợ nần. Nhiều người trong Cty thở dài: Kể từ ngày Cty VTNN Yên Bái bước vào ngôi nhà lớn của Tập đoàn Vinashin thì càng trở nên cầu bơ cầu bất…Nói như vậy thì tội nghiệp cho Tập đoàn, thực tế là Tập đoàn đã cho Cty vay khoảng 6,5 tỷ, trong đó có 4 tỷ để kinh doanh VTNN, 500 triệu trả nợ…

Nhưng dân ta có câu: “Tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống”, số tiền đó chẳng thấm tháp vào đâu so với nhu cầu phát triển SX của Cty. Quả đáng tội, Tập đoàn đã hai lần có Thư bảo lãnh tín dụng ngắn hạn cho Cty Vật tư tổng hợp Cửu Long Vinashin với tổng số tiền là 56 tỷ do Chủ tịch Tập đoàn Phạm Thanh Bình ký, Thư bảo lãnh thứ nhất, số 1015/BL-CNT-TCKT ngày 13/5/2008, với số tiền 28 tỷ, Thư bảo lãnh thứ hai, số 792/BL-CNT ngày 22/4/2009, với số tiền 28 tỷ.

Thảm cảnh của Cty Vật tư tổng hợp Cửu Long Vinashin tại Yên Bái có thể nói là rất bi đát, tổng số nợ là 80 tỷ trên tổng số vốn 85 tỷ. NM Chế biến thức ăn gia súc Bình Sơn thì đã đóng cửa từ lâu, NM Chế biến dứa cô đặc đã động thổ khởi công nhưng chỉ để khởi công, Nông trường dứa tan tành mây khói, bây giờ tìm mỏi mắt cũng không thấy một cây dứa Cayen. Cty từ 500 công nhân, nay chỉ còn gần 200 công nhân, từ tháng 5/2010 đến nay cán bộ công nhân chưa có lương, không có lương thì nói chi tới việc đóng tiền BHXH, bởi thế Cty hiện còn nợ khoảng 3,5 tỷ BHXH. 6 tháng đầu năm 2010 lượng phân bón Cty cung ứng cho nông dân chỉ được 5.000 tấn, bằng 1/4 so với cùng kỳ nhiều năm. Sự tồn tại của Cty chủ yếu dựa vào kinh doanh VTNN, nhưng do thiếu vốn nên Cty cũng chỉ làm được như vậy.