Mô hình, diện tích sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học sẽ tăng 3-5%. Ảnh: Sơn Trang.
Thị trường thuốc sinh học tăng trưởng mạnh
Theo Cục BVTV, báo cáo tổng kết của 10 nước ASEAN năm 2016, cho thấy, Việt Nam là nước đứng đẩu khu vực về số lượng và chủng loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học (BVTVSH).
Tính đến tháng 6/2020, trong Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam do Bộ NN-PTNT ban hành, thuốc BVTVSH có 231 hoạt chất với 721 tên thương phẩm, chiếm 18% tổng các thuốc BVTV trong danh mục.
Trong 3 năm gần đây, các sản phẩm thuốc BVTVSH đề nghị cấp Giấy phép khảo nghiệm đăng ký tăng đều. Trong đó, có nhiều hoạt chất sinh học mới lần đầu tiên được ứng dụng trong BVTV như Anacardic acid, Laminarin, Verticillium chlamydosporium, Quilaja sponarria, Capsacin, Talin...
Hiện nay, mỗi năm nước ta nhập khẩu khoảng 15 ngàn tấn thuốc BVTVSH, chiếm khoảng 15% lượng thuốc BVTV nhập khẩu.
Theo dự báo của các chuyên gia và tổ chức quốc tế, giai đoạn 2019-2024, thị trường thuốc BVTVSH sẽ tăng trưởng khoảng 15-17%/năm với tổng giá trị khoảng 6,6 tỷ USD vào năm 2024, còn thuốc BVTV hóa học chỉ tăng 3%. Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương sẽ là nơi có mức tăng trưởng cao nhất.
Các quốc gia có nền nông nghiệp tiên tiến trên thế giới như các nước Bắc Mỹ là những quốc gia sử dụng thuốc BVTVSH số lượng lớn (chiếm khoảng 45% tổng số lượng thuốc BVTV toàn cầu), các nước thuộc EU chiếm khoảng 20% ...
Tăng lượng thuốc BVTVSH được sử dụng
Hội nghị nói trên đề ra các giải pháp đồng bộ để thực hiện các mục tiêu đến năm 2025: Tăng số lượng thuốc BVTVSH đăng ký đạt 30%; tăng số lượng thuốc BVTVSH sử dụng lên 20%; tăng mô hình, diện tích sử dụng thuốc BVTVSH lên 3-5%; tăng 15% số lượng doanh nghiệp đổi mới công nghệ sản xuất thuốc BVTVSH so với hiện nay.
Các nhóm giải pháp được đưa ra tập trung vào cơ chế chính sách, khoa học công nghệ, tiêu chuẩn - quy chuẩn, hợp tác quốc tế, hợp tác công-tư, xây dựng chuỗi liên kết và tập huấn, truyền thông.
Cụ thể: Tiếp tục tăng cường nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người sản xuất về vai trò, lợi ích trước mắt và lâu dài của việc sử dụng các chế phẩm sinh học và thuốc BVTVSH, và hạn chế thuốc hóa học.
Công tác truyền thông cần đặc biệt quan tâm đến người tiêu dùng. Nếu người tiêu dùng lựa chọn các loại thực phẩm được sản suất theo GAP, hữu cơ… sẽ tạo động lực để người sản xuất hạn chế sử dụng thuốc hóa học và chuyển sang sử dụng thuốc sinh học
Nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác khuyến nông. Hướng dẫn nông dân thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (GAP), sản xuất nông sản an toàn để đáp ứng yêu cầu của thị trường trong và ngoài nước, đồng thời sử dụng các loại thuốc BVTVSH thay thế các thuốc hóa học nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường
Tăng cường công tác quản lý về an toàn thực phẩm, lành mạnh hóa thị trường nông sản sạch, an toàn, sản phẩm hữu cơ… nhằm khuyến khích nông dân và doanh nghiệp sản xuất và cung ứng nông sản thực phẩm chất lượng cao, an toàn, từ đó khuyến khích sử dụng thuốc BVTVSH thay thế thuốc hóa học.
Đặt hàng và ưu tiên bố trí kinh phí cho các đề tài, dự án nghiên cứu phát triển và sản xuất thuốc BVTVSH phục vụ sản xuất tại Việt Nam.
Đồng thời, ưu tiên nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ nghiên cứu, sản xuất thử chế phẩm sinh học. Tăng cường đào tạo cán bộ, hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ trong lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng thuốc BVTVSH.
Khuyến khích doanh nghiệp phối hợp với các viện, trường, trung tâm nghiên cứu để đầu tư nghiên cứu, phát triển thuốc BVTVSH tại Việt Nam hoặc các doanh nghiệp khoa học công nghệ được thực hiện các dự án theo hình thức hợp tác công-tư trong lĩnh vực này.
Tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký thuốc BVTVSH. Tăng cường và nâng cao chất lượng quản lý các loại thuốc này trên thị trường để tránh bị các doanh nghiệp xấu lợi dụng đưa ra thị trường các loại thuốc kém chất lượng làm mất lòng tin của người sử dụng đối với thuốc BVTVSH.
Bộ NN-PTNT mong muốn cùng với các giải pháp nêu trên sẽ có sự chung tay đồng hành của các cấp, các ngành, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV và người dân nhằm tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển thuốc BVTVSH, qua đó góp phần pháp triển một nền nông nghiệp sạch và nông nghiệp hữu cơ, hướng đến giá trị cao và bền vững.
