Giá khoai lang Nhật ở Gia Lai lao dốc không phanh, nhiều người lâm nợ

Ồ ạt rủ nhau đi trông khoai lang Nhật để đến thời điểm hiện tại, giá của mặt hàng nông sản này "đổ đèo vun vút" khi mà loại khoai đều củ, đẹp thì bán được 3.000 đồng/kg, còn loại củ bình thường thì... "một ngàn đồng thương lái cũng chế"!

Những ruộng khoai này giờ chỉ để cho bò ăn

Chư A Thai là xã thuần nông của vựa lúa huyện Phú Thiện (tỉnh Gia Lai). Vài năm trở lại đây, nhiều người trông khoai lang Nhật "trúng đậm" bởi giá cao ngất ngưởng. Do vậy, không ít nông dân nơi đây xen canh loại cây này giữa hai vụ lúa, thậm chí có người còn bỏ tiền ra thuê đất để trồng khoai lang Nhật, đi kèm với hy vọng "đổi đời" chỉ qua mấy vụ khoai! Hiện toàn xã có 185 ha khoai lang Nhật đang thu hoạch. So với vụ trước, diện tích này tăng khoảng 50- 60 ha. Nguyên nhân là do vụ năm ngoái được cả mùa lẫn giá, bình quân mỗi ha khoai thu lãi cả trăm triệu đồng, gấp 8- 9 lần so với trồng lúa nên năm nay nhiều hộ tăng diện tích.

Tuy nhiên giấc mơ đổi đời chưa kịp đến thì thực tế, bạt ngàn những ruộng khoai thì đành... bỏ cho bò, cho gà ăn, bởi 1 kg khoai bán chưa được 1.000 đồng!

Chị Bùi Thị Tươi (xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện) trồng được 1ha khoai lang Nhật, mới đây đã đào được 9 sào. Chị cho biết: "Thương lái họ đến mua, khoai củ to và đồng đều bán được 3.000 đồng mỗi ký. Còn củ nhỏ thì... 'một ngàn đồng họ cũng chê!'. Tính toàn bộ tiền đầu tư cho 1 ha hết khoảng 60 triệu đồng, giờ thu về chỉ được 30 triệu".

Củ xấu thì chưa được 1.000 đồng/kg

Anh Nguyễn Văn Thu vừa là người trồng khoai, đồng thời cũng là một thương lái nông sản lâu năm ở Chư A Thai. Vụ này, gia đình anh trồng 17 ha khoai lang Nhật, nhưng cũng chỉ đủ sức thu hoạch già nửa, còn lại gần 10 ha đành... lùa bò, thả gà vào cho ăn bởi "càng thu hoạch thì càng lỗ!"- anh Thu nói. Trước đó, khi giá khoai còn cao, anh Thu bỏ 250 triệu đồng mua hơn 2 ha của người hàng xóm, tuy nhiên, cũng chỉ đào được 1 ha, còn lại thì bỏ.

Trường hợp nông dân Lưu Văn Quang (xã Chư A Thai) khá bi đát. Trước đó, anh hành nghề mổ lợn đã nhiều năm. Mấy năm gần đây thấy trồng khoai lang Nhật có thu nhập cao, anh bỏ nghề, cùng một người bạn vay tiền ngân hàng, thuê đất để trông khoai lang Nhật. Hai ông bạn quyết định "làm ăn lớn khi gom hết tiền trong nhà, vợ anh Quang còn đi vay thêm ngân hàng 200 triệu đồng, thuê đất làm chung 30 ha với bạn.

"Lúc vườn khoai được hơn 3 tháng, có một thương lái ở Lâm Đồng sang trả 1 sào 15 triệu đồng, nhưng tôi không bán. Mấy ngày sau mưa xuống, bà con đi đào thì cũng là lúc giá khoai xuống thê thảm. Khoai bình thường, 1.000 đồng/kg mà thương lái còn chê ỏng chê eo. Không biết lấy đâu ra tiền để trả nợ cho ngân hàng đây. Tính riêng mùa khoai năm nay, hai anh em tôi lỗ đến 500 triệu đồng rồi".

Nỗi lo của anh Quang, cũng là nỗi lo chung của không ít người trồng khoai lang Nhật ở Chư A Thai nói riêng, ở Gia Lai nói chung.

Loại này may ra được 3.000 đồng/kg

Khoai đào lên rồi... để đấy

Ông Phùng Trung Toàn- Chủ tịch UBND xã Chư A Thai, cho biết: “Hiện trên địa bàn xã còn khoảng 30 ha khoai của bà con chưa thể thu hoạch vì không có thương lái đến thu mua, dù giá khoai hiện tại đã xuống rất thấp.Chúng tôi mong muốn các ngành chức năng của huyện kêu gọi các doanh nghiệp thu mua, giúp bà con ổn định sản xuất đối với cây khoai lang, tăng thu nhập cho nông dân trên địa bàn...”.

Cũng theo ông Toàn thì, chính quyền địa phương cũng khuyến cáo bà con không nên mở rộng diện tích trồng khoai trong các năm tới, tránh tình trạng thương lái ép giá, gây thiệt hại cho kinh tế gia đình.

Trần Bình Định